Tục lì xì đầu năm đã trở thành một phần văn hóa không thể thiếu của người dân Việt Nam. Lì xì là biểu tưởng của sự may mắn, bình an và hạnh phúc, con người muốn trao gửi đến nhau.
Mỗi năm một lần, trẻ sẽ được người lớn lì xì dịp Tết. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh ngạc nhiên, thậm chí đau đầu khi con vội bóc lì xì ra xem hay chê bai số tiền nhận được trước mặt khách.
TS Vũ Thu Hương - nguyên giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học - chia sẻ với Zing.vn về những cách dạy con qua nhận lì xì nói riêng và ngày Tết nói chung.
- Tết là dịp nhiều phụ huynh đau đầu về con cái khi sinh hoạt đời thường bị đảo lộn. Bà có bí quyết nào giúp bố mẹ sắp xếp thời gian sinh hoạt, cũng như chúc Tết, chơi xuân, mà vẫn đảm bảo nề nếp của con?
- Với bất kỳ ai, làm việc có kế hoạch cụ thể và tuân thủ đúng kế hoạch đề ra, là phương pháp hiệu quả. Để trẻ không bị đảo lộn nề nếp sinh hoạt và cha mẹ không gặp khó khăn khi vừa trông con, vừa làm việc nhà, phụ huynh nên xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng ngày, theo từng khung giờ.
Công việc cần phải được bố trí, chia đều cho mọi thành viên trong gia đình. Cha mẹ và con cố gắng áp dụng và tuân thủ kế hoạch đã định trước. Khi đó, những ngày Tết sẽ trở nên thú vị mà vẫn đảm bảo nề nếp sinh hoạt.
 |
| Lì xì trở thành nét văn hóa truyền thống trong ngày Tết. Đồ họa: Hữu Nhân. |
- Tết cũng là dịp con được nghỉ học. Nhiều bố mẹ cho con thoải mái sử dụng điện thoại đi động, iPad. Bố mẹ nên lưu ý gì để tránh việc này trở thành lợi bất, cập hại?
- Bác Hồ đã dạy: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ”. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ không muốn con làm việc nhà vì sợ trẻ làm lâu, hỏng. Người lớn nên phân công, hướng dẫn con làm việc vừa sức.
Trẻ 4 tuổi gấp và cất quần áo. Trẻ 6 tuổi chuẩn bị đồ ăn sơ chế (nhặt rau, đặt nồi cơm, dọn dẹp nhà cửa). Điều đó sẽ giúp con thấy được coi trọng như người lớn. Bố mẹ cũng có thể dễ dàng quản lý con.
Với các con đã lớn, học cấp 2 trở lên, cha mẹ có thể tin cậy giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch Tết. Sau đó, gia đình có thể thảo luận để có kế hoạch hợp lý trước khi bắt tay thực hiện.
Phụ huynh cũng nên xây dựng các kế hoạch vui chơi phù hợp với lứa tuổi. Các gia đình có thể tự tổ chức buổi xem phim, các thành viên cùng bình phẩm, nhận xét. Nó giúp các con vui vẻ hơn việc bị bỏ mặc với đồ chơi.
Những trò chơi tập thể như cá ngựa, tú lơ khơ, tam cúc... sẽ giúp các con vui vẻ. Quanh năm, bố mẹ làm việc bận rộn. Tết đến là dịp cả gia đình dễ dàng tổ chức những buổi vui chơi mà không vướng bận điều gì. Nó giúp các con cảm nhận được không khí gia đình, thêm gắn bó và yêu thương.
- Bà có gợi ý nào để bố mẹ dạy con sử dụng tiền mừng tuổi hợp lý? Ví dụ, trẻ có 20 triệu lì xì, nên sử dụng như thế nào?
- Tiền mững tuổi rõ ràng là của con. Vì thế, cha mẹ nên thu xếp để con sử dụng món tiền đó. Cha mẹ nên cùng con lập kế hoạch thực hiện trước rồi mới tiến hành khi đã thực sự đồng thuận.
Số tiền thu được có thể để mua sắm đồ dùng học tập, chi phí cho một chuyến dã ngoại hè hoặc bữa tiệc sinh nhật, giáng sinh, liên hoan kết thúc năm học.
Nếu các con đã đến tuổi sử dụng tiền, thường là lớp 3 trở lên, cha mẹ cần dạy cách chi tiêu hợp lý. Cách thức đơn giản là yêu cầu con lên kế hoạch, tham khảo trước giá cả, lập bảng chi phí cụ thể. Sau khi kiểm tra về tính hữu ích, mức giá hợp lý, cách mua đồ phù hợp, cha mẹ có thể cho con chi tiêu.
Phụ huynh có thể đưa con đi đến cửa hàng, cho chúng tự chọn đồ và tự trả tiền. Việc này sẽ giúp con hiểu thêm về giá trị đồng tiền và cách sử dụng.
- Xã hội hiện đại, lì xì đôi khi lại biến tướng thành cuộc trao đổi của người lớn. Phụ huynh cần khéo léo dạy trẻ ra sao để chúng không so sánh thiệt hơn của số tiền?
- Lì xì chính là món quà có ý nghĩa “phòng tránh ma quỷ, trừ tà” khi ông Táo đi vắng trong dịp Tết. Vì thế, trẻ nhận được lì xì cần đặt dưới gối suốt thời gian Tết.
Sau Tết, cha mẹ chốt ngày bóc lì xì để cùng con kiểm đếm. Khi không bóc lì xì ngay lúc được tặng, trẻ sẽ không có so sánh được và ý nghĩa của tục mừng tuổi cũng được đảm bảo.
Ngoài ra, trong dịp Tết, cha mẹ cần lưu ý dạy con về quy tắc giao tiếp, thưa gửi đầy đủ chủ vị và kính ngữ, cách nói chuyện phù hợp tuổi tác và địa vị, không hành xử thiếu văn hóa.
Trong dịp Tết, người Việt còn có nhiều điều kiêng kỵ. Phụ huynh cần dạy con trước những điều đó để tránh hành xử bất kính.
