Sau thời kỳ robot bắt đầu đảm nhận những công việc mang tính kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo đang hướng tới thay thế những công việc đòi hỏi chất xám. Điều này tạo ra áp lực lớn, buộc các công ty phải tăng hiệu suất làm việc để cạnh tranh lẫn nhau, theo WSJ.
 |
| Trí tuệ nhân tạo phát triển được dự đoán sẽ đe dọa tới công việc của nhiều người. Ảnh: Antoni Shkraba Production/ Pexels. |
Công việc cổ cồn trắng dần bị thay thế
Thuật ngữ cổ cồn trắng được áp dụng rộng rãi để chỉ những người làm việc trong văn phòng và có trình độ học vấn cao hơn, chẳng hạn như bằng cử nhân hoặc cao đẳng.
Trong nhiều thập kỷ trở lại đây, việc tuyển dụng các công việc quản lý và chuyên môn tại Mỹ được đẩy mạnh, vượt xa các hạng mục khác. Theo dữ liệu của Bộ Lao động Mỹ, số lượng nhân viên trong các ngành nghề quản lý và chuyên nghiệp đã tăng gần 150% trong 40 năm qua và gần 36% kể từ khi cuộc suy thoái năm 2007 kết thúc.
Nhu cầu về lao động có tay nghề tác động tới mức lương đã làm gia tăng khoảng cách về kinh tế giữa công việc cổ cồn trắng với công việc cổ cồn xanh, mang tính lao động thể chất.
Tuy nhiên, sau đại dịch, khoảng cách này đang dần được thu hẹp, thậm chí có xu hướng đảo ngược.
 |
| Công việc văn phòng không còn là lựa chọn hàng đầu cho cuộc sống ổn định. Ảnh: WSJ. |
Trước đây, khi nền kinh tế rơi vào suy thoái, những công việc có nguy cơ bị ảnh hưởng lớn nhất thường tập trung trong ngành sản xuất và xây dựng. Tuy nhiên, trong đợt suy thoái lần này, những công việc văn phòng lại trở thành tiêu điểm của sự cắt giảm.
Dữ liệu từ Bộ Lao động Mỹ cho thấy so với cùng kỳ năm trước, lượng nhân viên trong lĩnh vực thông tin bị sa thải đã tăng 88% và 55% đối với ngành tài chính - bảo hiểm. Thế nhưng, con số này ở ngành sản xuất lại chỉ tăng ở mức 25%.
Theo các nhà kinh tế và chuyên gia nhân sự, các công ty đang tập trung vào việc giữ chân nhân viên cổ cồn xanh, đặc biệt là người phục vụ nhà hàng, nhân viên kho hàng, tài xế hay tương tự bởi sự thiếu hụt.
Thông tin từ trang web việc làm LinkedIn chỉ ra rằng vị trí nhân viên bán lẻ, bao gồm nhân viên bán hàng và thu ngân cùng với y tá và tài xế, là một trong những vị trí có nhu cầu cao nhất trong quý đầu tiên năm 2023.
Colton Pace, Giám đốc điều hành của Ownwell, một công ty phân tích thuế bất động sản chia sẻ: “Tôi muốn thận trọng hơn trong tuyển dụng bởi thời điểm hiện tại rất khó để khẳng định bất cứ điều gì. Nhiều vai trò có thể sẽ sớm được tự động hóa”.
AI không chỉ là công cụ
Các nhà lãnh đạo từ đa số ngành nghề đều đang kỳ vọng công nghệ sẽ thay đổi cách làm việc trong tương lai.
Rafiq, tác giả sách viết về chủ đề quản trị, cho rằng AI có thể tạo điều kiện để nhân viên tạo ra những đóng góp giá trị hơn thay vì những điều đơn giản.
Giám đốc điều hành tập đoàn Meta, Mark Zuckerberg, cho biết các vị trí công việc mà nhiều nhân viên mới bị sa thải đảm nhận không còn nữa mà sẽ được thay thế bằng công nghệ mới, hiệu quả hơn.
 |
| AI được kì vọng sẽ thay thế con người trong nhiều công việc. Ảnh: John Diez/ Pexels. |
Arvind Krishna, Giám đốc điều hành của tập đoàn công nghệ IBM, cũng tiết lộ công ty này cũng có nhiều khả năng tạm dừng tuyển dụng một số vị trí có thể dùng AI.
Theo một phân tích từ nhóm nghiên cứu Employ America, tính đến tháng 3, số lượng nhân viên cổ cồn trắng thất nghiệp tại Mỹ đã lên tới 150.000 người. Trong đó, chiếm đa số là người lao động trong ngành quản lý, máy tính, kỹ thuật và nghiên cứu khoa học.
Rodney McMullen, Giám đốc điều hành của chuỗi cửa hàng tạp hóa Kroger, cho biết: “Khó mà có ai làm được công việc như AI đang làm. Rất nhiều thứ đang bị trí tuệ nhân tạo ảnh hưởng”.
Một số nhà tuyển dụng thậm chí đã tính toán chính xác số lượng nhân viên văn phòng họ sẽ cần trong tương lai.
Giám đốc điều hành công ty tư vấn Guidehouse, Scott McIntyre, kỳ vọng rằng với sự trợ giúp của AI và tăng cường tự động hóa, thay vì 50.000 người như dự kiến trước đây để đạt được mục tiêu tăng trưởng, công ty có thể chỉ cần thuê 40.000 người.
AI có cướp đi công việc của chúng ta?
Trong cuốn AI chuyện chưa kể, tác giả Tomoe Ishizumi cho rằng đây chỉ là công cụ tối ưu không hơn không kém. Có một điều chắc chắn rằng AI có thể thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta không nên nghĩ máy móc sẽ cướp đi công việc của con người mà hãy nghĩ rằng máy móc sẽ làm những công việc vất vả để con người có thời gian sáng tạo hơn.
