Nhờ trải nghiệm một số công việc ngoài chuyên môn, tôi đã có thêm những mối quan hệ chất lượng, học kỹ năng mới và hơn hết là tăng thu nhập.
Với nhiều người trẻ, nghề tay trái (side job) là khái niệm tương đối hấp dẫn dù có thể phải đánh đổi không ít thời gian, tâm sức.
Zing chia sẻ góc nhìn về side job của Duy Anh (29 tuổi, TP.HCM).
Nhận side job, nên hay không?
Tôi là Lê Duy Anh, hiện là Digital Growth Marketing Manager của một sàn thương mại điện tử. Song song với công việc chính, tôi còn là nhà tư vấn Marketing, người dẫn chương trình song ngữ, Content Creator mảng giáo dục. Ngoài ra, tôi cũng viết và chịu trách nhiệm biên phiên dịch cho một số dự án ngắn hạn.
Người khác có thể xem side job là thứ để kiếm thu nhập thứ hai hoặc lấp đầy thời gian rỗi vào ban đêm. Với cá nhân tôi, làm thêm là lựa chọn không tồi để bản thân thử nghiệm, học hỏi đa dạng kỹ năng và mở rộng cơ hội thăng tiến cho full-time job.
Đó là lý do thay vì chọn bừa, tôi thường cân nhắc khá kỹ và ưu tiên nhận đầu việc thực sự có ích cho mình. Tiền vẫn là yếu tố quan trọng, nhưng side job còn đem đến cho tôi nhiều điều khác.
Vì sao tôi nhận nhiều side job?
Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi duy trì việc dạy kèm tiếng Anh để phần nào “nhẹ gánh” sinh hoạt phí khi mức lương khởi điểm còn khiêm tốn.
Dần dần, tôi bén duyên với nhiều công việc freelance liên quan đến ngoại ngữ. Đa phần, chúng đến từ những người bạn và đồng nghiệp tôi quen biết.
Đi làm được 1-2 năm, từ mong muốn cải thiện kỹ năng thuyết trình, tôi mạnh dạn đăng ký làm MC cho một vài chương trình nhỏ lẻ. 5 năm thực hành, khả năng nói trước công chúng của tôi đã tốt hơn trước rất nhiều.
Với kiểu kiến thức không thể học qua sách vở này thì side job thường là “đất dụng võ”, giúp tôi rèn luyện kỹ năng mà mình ít có cơ hội trải nghiệm trong giờ làm ban ngày.
Thực tế, đây cũng là công việc phụ tôi gắn bó nhất và dùng nó để mở rộng vòng tròn mối quan hệ. Qua sự kiện và các lần cộng tác, tôi được gặp gỡ những chuyên gia đầu ngành và nhân sự tài giỏi, năng động ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Các mối quan hệ chất lượng trên mở ra cho tôi nhiều kiến thức liên quan trực tiếp đến Marketing. Thỉnh thoảng, họ giới thiệu tôi những thương vụ thú vị hay vị trí phù hợp khi tôi có nhu cầu chuyển việc.
Những yếu tố phải đánh đổi
Dĩ nhiên, người làm một lúc nhiều công việc gặp thách thức hơn so với người chỉ đi làm từ 9h đến 17h. Một trong những vấn đề lớn nhất của side job là khiến tôi hao tốn thời gian, năng lượng đáng kể.
Có đợt, tôi chạy các buổi livestream đến 1-2h sáng nhưng vẫn phải dậy sớm để điểm danh. Hôm khác, tôi trở về nhà sau một ngày căng thẳng và tiếp tục mở máy tính viết bài, trả lời email.
Bên cạnh đó, trong quan sát cá nhân, side job có thể:
- Làm giảm hiệu suất công việc chính. Tôi biết một đồng nghiệp từng bị cảnh cáo vì dành thời gian ở công ty để ship hàng cho khách. Side job của cô ấy là bán hàng online.
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân. Những lúc cao điểm, tôi ít có thời gian gặp gỡ bạn bè.
- Xung đột lợi ích với công việc chính. Nếu side job đến từ công ty đối thủ, nhiều khả năng chúng ta đang vi phạm quy định lao động.
Lưu ý gì khi bắt đầu làm thêm?
Giống với công việc full-time, tôi tin rằng side job cần hòa hợp với đam mê và sở trường để hạn chế trường hợp kiệt sức và stress tiêu cực.
Để tìm một side job đáng thử, bạn có thể chú ý xem bạn bè hay tìm đến mình trong việc gì. Riêng tôi thường được bạn bè nhờ chỉnh sửa ngữ pháp tiếng Anh. Khi đầu tư vào mảng này, tôi đã có những side job về biên phiên dịch với thu nhập khá.
Tiếp theo, hãy trở thành người giỏi trong lĩnh vực bạn chọn và kiên nhẫn thử nghiệm, học từ thất bại. Tuy không cần cam kết dài hạn, tôi tin side job sẽ phát huy tác dụng và để lại hiệu ứng tốt hơn khi bạn thực sự nỗ lực cho nó.
Ví dụ, khi đã quyết định bỏ vốn mở cửa hàng online, bạn có thể dành thời gian tham gia hội nhóm, lắng nghe người đi trước chia sẻ, đồng thời nghiên cứu quảng cáo trực tuyến, nghệ thuật chăm sóc khách hàng,...
Tôi từng rất muốn kinh doanh hoa tươi. Dù không thành công, tôi xem những gì mình học được trong quá trình chuẩn bị là khoản đầu tư đáng giá. Hiện tại, tôi biết mình đã tự tin hơn trong việc quản lý kinh doanh riêng.
Side job giúp tôi cảm thấy 24 tiếng mỗi ngày được mình sử dụng có ý nghĩa và do đó, nó không chỉ là công việc mà còn là gia vị để tuổi trẻ tôi không tẻ nhạt, phí hoài.