"10 năm ở TP.HCM, đây là lần đầu tiên mình bị dính nọc kiến ba khoang. Cảm giác bỏng rát, ngứa ngáy khó chịu", Văn Nguyện (28 tuổi, sống tại một chung cư ở TP Thủ Đức) cho biết.
Chia sẻ với Tri thức - Znews, Nguyện cho hay mình mới bị viêm da do kiến ba khoang vài ngày trước. Từ một vết nhỏ ban đầu, vết thương giờ đây lan ra khắp cổ, kéo dài xuống vai, lưng bụng và cánh tay, sưng đỏ.
"Nhà ở tầng 13, khi phát hiện có kiến ba khoang, mình đã nhanh chóng dọn nhà nhưng vẫn không tránh khỏi 'kiếp nạn'. Ban đầu, vùng da cổ chỉ có cảm giác ngứa ngáy, không nghĩ do kiến ba khoang nên gãi lấy gãi để. Có lẽ đó là lý do vết thương lan ra khắp cơ thể", Nguyện chia sẻ.
Sau khi biết mình bị dính nọc kiến ba khoang, Nguyện lập tức đến nhà thuốc. Sau khi biết tình trạng của mình không quá nghiêm trọng, chỉ cần rửa vết thương với dung dịch có màu xanh gây mất thẩm mỹ, anh quyết định chờ đợi để vết thương tự lành.
 |
| Vết thương do kiến ba khoang kéo dài từ cổ xuống vai Nguyện. Ảnh: NVCC. |
Kiểu viêm da phổ biến nhưng dễ chẩn đoán nhầm
Theo bác sĩ chuyên khoa II Lê Vi Anh, khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, vào mùa mưa, kiến ba khoang sinh sản mạnh mẽ, số người bị viêm da do dính nọc của loài vật này cũng tăng đáng kể.
Kiến ba khoang có mình thon dài, đuôi nhọn, các đốt ở bụng xen kẽ màu cam và đen. Nọc kiến ba khoang chứa độc tố pederin. Đây là chất có độc tố cao, gây ức chế quá trình tổng hợp protein, DNA và ngăn chặn tăng sinh tế bào trong một khoảng thời gian.
Do đó, khi tiếp xúc với pederin trong dịch kiến ba khoang từ 1-2 ngày, phần da tiếp xúc sẽ xuất hiện các hồng ban, mụn nước, viêm kèm cảm giác bỏng rát. Các vết hồng ban xuất hiện trên da như đường bò của kiến trên cơ thể.
Theo bác sĩ Anh, hầu hết trường hợp dính nọc kiến ba khoang không quá nặng để gây ảnh hưởng đến tính mạng. Các triệu chứng tổn thương sẽ hết sau hơn một tuần xuất hiện.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, người bệnh có thể bị viêm kết mạc do bị dính nọc độc vào mắt.
 |
| Thời tiết ẩm ướt của TP.HCM vào mùa mưa tạo điều kiện cho kiến ba khoang sinh sản mạnh mẽ. Ảnh: Science Info. |
Theo ThS.BS Nguyễn Thị Quỳnh Trang, khoa Da Liễu - Dị ứng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, nhiều người bệnh bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang bị chẩn đoán nhầm với Zona.
Zona là bệnh lý do virus Varricella-zoster. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng đám mụn nước nhỏ, rát đỏ, ở một bên cơ thể, theo đường đi của dây thần kinh. Đặc biệt, bệnh thường đi kèm các triệu chứng đau rất dữ dội.
Một số trường hợp bị chẩn đoán nhầm với bệnh Herpes. Herpes là bệnh do virus Herpes simplex gây nên với tổn thương là mụn nước nhỏ tập trung thành đám, ở vùng niêm mạc môi, sinh dục… Người bệnh thường có cảm giác ngứa, rát, châm chích.
Dính nọc kiến ba khoang bôi thuốc gì?
Ngay sau khi tiếp xúc hay nghi ngờ tiếp xúc, mọi người nên rửa vết thương với nhiều nước sạch. Nếu bị tiếp xúc vùng mắt, cần rửa nhiều bằng nước muối sinh lý 0,9%.
Theo bác sĩ Quỳnh Trang, khi thấy mình có dấu hiệu bị dính nọc kiến ba khoang, mọi người có thể thuốc bôi tại chỗ như hồ nước, kem có chứa kháng sinh và corticoid. Trong trường hợp tổn thương lan rộng, gây phù nề nhiều hay có triệu chứng toàn thân, bệnh nhân nên gặp bác sĩ để được kê đơn thuốc uống như kháng histamine, kháng sinh, corticoid…
"Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc bôi và điều trị, cần được khám bởi các bác sĩ có chuyên khoa. Nếu được điều trị đúng, bệnh thường khỏi sau 5-7 ngày", bác sĩ cho hay.
Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, khuyến cáo nếu kiến ba khoang xuất hiện, người dân nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng, vì loài vật này rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang.
Ngoài ra, người dân có thể ngăn cản kiến ba khoang vào nhà bằng cách vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà; sử dụng lưới chắn chuyên dụng, đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào.
Vào ban đêm, khi đi ngủ, mọi người nên tắt bớt bóng đèn không cần thiết và ngủ màn để tránh côn trùng có điều kiện tiếp xúc. Nếu kiến ba khoang xuất hiện với mật độ lớn, người dân có thể phun thuốc diệt côn trùng trong khu vực nơi ở.
Chữa lành bằng sách
Mục Sức khỏe giới thiệu một số cuốn sách về chủ đề sức khỏe tâm thần dành cho bạn đọc có quan tâm:
Chữa lành sau sang chấn: "Chữa lành sau sang chấn" là một cách tiếp cận sức khỏe tinh thần, thể chất và tâm linh gọi là tâm lý học toàn diện, nơi người tham gia cam kết thực hành mỗi ngày để tự giúp mình khỏe mạnh bằng cách phá vỡ các khuôn mẫu tiêu cực, chữa lành quá khứ.
Đại dương đen là tiếng nói sẻ chia với thế giới của người trầm cảm, đồng thời là lời kêu gọi xóa bỏ định kiến xã hội, để những con người ấy có cơ hội được sống hạnh phúc.
