 |
Theo Variety, có hai sự kiện quan trọng đưa Hollywood quay cuồng với vụ kiện giữa Scarlett Johansson và công ty Walt Disney. Một là ngày 9/5/2017, Johansson đồng ý ký hợp đồng đóng vai điệp viên người Nga trong phần phim riêng Black Widow, hứa hẹn mang lại nguồn thu khổng lồ cho Disney. Hai là ngày 8/8/2017, Disney ra kế hoạch ra mắt nền tảng phát trực tuyến Disney+.
Theo giám đốc điều hành lúc bấy giờ là Bob Iger, sự ra đời của Disney+ là “dấu hiệu tốt” cho việc tái cơ cấu hoạt động ngành công nghiệp điện ảnh và truyền hình. Song, mọi việc vẫn chỉ ổn trước khi đại dịch ập đến. Chính sách phát song song phim ở rạp và trên ứng dụng phát trực tuyến dẫn đến việc xung đột lợi ích giữa nhà sản xuất và diễn viên.
“Có cuộc chiến lớn hơn đang diễn ra khi các diễn viên thay đổi cơ cấu nhận lương”, Jason Blum, nhà sản xuất bộ phim Get Out nói với Variety.
Từ vụ kiện của Scarlett Johansson
Trước đây, Jason Blum thuyết phục các diễn viên là Patrick Wilson (Insidious) và Ethan Hawke (The Purge) nhận tiền theo kiểu trả cát-xê trước, sau đó hưởng thêm lợi nhuận khi phim ra rạp. Tuy nhiên, phương pháp trả lương truyền thống không còn sinh lợi cho các diễn viên, khi doanh thu phòng vé giảm mạnh vì dịch Covid-19.
Trong thời đại dịch vụ trực tuyến phát triển mạnh, doanh thu phim ngày càng nhỏ giọt, trong khi nhu cầu về thù lao của sao hạng A ngày càng tăng. Theo Variety, điều đó dẫn đến việc cách các ngôi sao Hollywood đàm phán lương đã thay đổi.
Từ lâu, nhà sản xuất ngầm hiểu ngôi sao điện ảnh đang đòi hỏi quá nhiều. Trong khi đó, sức hút của diễn viên hạng A đã sụt giảm. Khán giả quan tâm nhiều hơn đến chất lượng và thương hiệu phim, tiêu biểu là Marvel và DC Comics. Sự thất bại của Robert Downey Jr. với Dolittle (2020) đã chứng minh điều đó. Không còn là Người Sắt của Marvel, sức hút của nam diễn viên cũng mất đi đáng kể.
 |
| Vụ Scarlett Johansson kiện Disney vì chính sách phát hành Black Widow gây xôn xao Hollywood. Ảnh: Disney Studios. |
Theo Variety, việc Johansson đệ đơn dài 19 trang kiện Disney phơi bày nỗi sợ hãi của các ngôi sao. Disney sau đó ra tuyên bố đanh thép, thậm chí làm rung động Hollywood khi thẳng thừng tiết lộ thù lao 20 triệu USD của “Góa phụ đen” - điều chưa từng thấy trước đây.
Disney phản bác chuyện công ty vi phạm hợp đồng. Hãng phim lập luận rằng bộ phim đã phát hành rộng rãi, ra mắt tại hơn 4.000 rạp chiếu ở Bắc Mỹ và hoàn thành nghĩa vụ với nữ diễn viên. Đại diện của Johansson lại cho rằng họ chỉ cần Disney đợi vài tuần để xem hiệu ứng của Black Widow, sau đó cho phát trên Disney+ cũng chưa muộn.
Ngoài ra, đại diện của Johansson khẳng định việc công ty đưa Black Widow lên Disney+ khiến nữ diễn viên không có thêm khoản thưởng. Disney lại cho rằng dịch Covid-19 làm thay đổi chính sách phát hành phim, đó là xu thế chung. Việc yêu cầu người dùng bỏ ra 30 USD giúp Johansson có khoản cộng thêm ngoài thù lao 20 triệu USD.
Disney gọi Disney+ là giải pháp sáng tạo để phân phối phim vào thời điểm hình thức xem phim truyền thống bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Luật sư Daniel Petrocelli của Disney mô tả doanh thu từ dịch vụ phát trực tuyến là “kinh tế nâng cao,” giúp Black Widow và cả Scarlett Johansson có lợi. Bởi, dù có phát trực tuyến hay không, không thể phủ nhận chuyện doanh thu giảm vì khán giả ngại ra rạp trong mùa dịch.
Đến cách ngôi sao kiếm tiền trong thời đại mới
Trong bối cảnh mới, cách trả thù lao truyền thống là ăn theo lợi nhuận phim ngày càng ít phổ biến. Vài tuần trước khi vụ kiện của Johansson gây bão ở Hollywood, Matt Damon đã phát biểu tại Liên hoan phim Cannes rằng anh từng từ chối đóng bom tấn Avatar với cát-xê là 10% lợi nhuận phim. Đồng thời, nam diễn viên cho biết anh không bao giờ nhận được đề nghị như vậy nữa.
Song, khi hình thức phát hành phim trực tuyến phát triển mạnh, một số diễn viên kiếm lợi theo cách lớn chưa từng có.
Theo Variety, đã qua cái thời diễn viên được trả lương giống Jack Nicholson - tài tử bỏ túi 60 triệu USD từ lợi nhuận phòng vé của Batman. Tuy nhiên, Netflix, HBO Max, Paramount+... sẵn sàng đưa ra thù lao khổng lồ cho các ngôi sao không ngại chuyện xuất hiện trong các bộ phim phát trực tuyến.
Theo đó, Daniel Craig sẽ thu 100 triệu USD khi đóng chính trong Knives Out 2 và Knives Out 3. Ba ngôi sao Julia Roberts, Leonardo DiCaprio và Jennifer Lawrence đều kiếm được con số hơn 25 triệu USD nhờ hợp tác với Netflix.
Mike Larocca, đồng sáng lập của công ty AGBO, nói: “Trước đây, phát trực tuyến chỉ là dịch vụ đơn lẻ. Trong 12-18 tháng qua, các nhà phân phối phát triển mạnh. Ngành công nghiệp đang thay đổi và đòi hỏi ai cũng phải đổi mới”.
  |
Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence và Daniel Craig là ba ngôi sao hạng A kiếm được hợp đồng béo bở từ Netflix. Ảnh: Backgrid, Lionsgate. |
Jason Blum là một trong những nhà sản xuất tiên phong đổi mới. Tháng 7, anh ký hợp đồng trị giá 400 triệu USD để thực hiện ba phần phim tiếp theo của The Exorcist cho Peacock và Universal. Theo Variety, đây là thỏa thuận không thể tưởng tượng được, vì trước đây nó chỉ là bộ phim kinh dị kinh phí thấp.
“Tôi đang cố gắng để theo đuổi Hollywood kiểu mới. Phim và chương trình truyền hình trực tuyến sẽ hay hơn nếu được đầu tư kỹ lưỡng”, Jason Blum nói.
Đại diện của nhà sản xuất khác nói với Variety: “Thay vì chạy theo tiền bạc, chúng ta hãy dành thời gian và năng lượng tạo ra những bộ phim hay hơn. Với sự phát triển của dịch vụ phát trực tuyến, chi phí trả lương sau khi phim ra rạp đã không còn. Thù lao thỏa thuận trước khi đóng phim giúp các ngôi sao có vị thế hơn”.
Trở lại với vụ kiện gây chấn động Hollywood gần đây, khi Scarlett Johansson đồng ý ký hợp đồng đóng Black Widow, Disney+ chưa tồn tại. Điều khoản “một bản phát hành ở rạp chiếu” không đồng nghĩa với việc “phát hành độc quyền ở rạp chiếu”. Disney đã lách luật sau khi Disney+ ra đời.
“Đáng lý ra điều khoản phải ghi Black Widow phát hành độc quyền ở rạp, nhưng điều đó không xảy ra. Đây là thời điểm các ngôi sao cân nhắc nhiều hơn trước khi ký hợp đồng”, luật sư Corey Field nói.
Những người khác lại khẳng định họ sẽ xem xét hợp đồng trước khi phim bấm máy. “Hollywood không còn giống hai năm trước. Không còn chuyện ngôi sao được thỏa thuận trả lương theo lợi nhuận. Bây giờ, không ai chắc liệu có bộ phim nào được ra rạp hay không. Mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn”, nhà sản xuất Uri Singer nói với Variety.
