Cuộc sống của những đứa trẻ có cha mẹ người Việt nhập cư bất hợp pháp

Những đứa trẻ là con của người nhập cư bất hợp pháp không thể đi bệnh viện, mất đi nhiều cơ hội học tập do thiếu giấy tờ. Ảnh: Hankyoreh.

A. (23 tuổi) và hai em gái của anh có 2 cái tên, một tên tiếng Hàn và một tên tiếng Việt.

Tên tiếng Hàn của anh em A. được cha mẹ người Việt đặt khi cả hai mới chào đời, còn tên tiếng Việt được đặt sau đó với mục đích cư trú hợp pháp tại Hàn Quốc khi trưởng thành.

A. và em gái đều sinh ra và lớn lên ở Hàn Quốc, được hưởng nền giáo dục công lập ở nước này và sử dụng tiếng Hàn như tiếng mẹ đẻ. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, cả ba đều không được công nhận là người Hàn Quốc do cha mẹ đều là người nhập cư bất hợp pháp.

Khó đủ đường vì không có giấy tờ

A. sinh ra trong gia đình có cha mẹ là người Việt Nam, đến Hàn Quốc vào năm 2002 với tư cách là thực tập sinh nhưng sau đó bỏ trốn vì điều kiện ở nơi làm việc quá kém.

Vì thế, dù sinh ra ở Hàn Quốc, A. vẫn phải sống như một công dân "không có giấy tờ" cho đến khi trưởng thành.

Đối với những đứa trẻ như A., cảnh sát là nỗi ám ảnh, có thể làm đảo lộn cuộc sống. Anh cũng không thể đến bệnh viện dù mắc bệnh nặng.

Cuộc sống yên bình ở Hàn Quốc của A. bị phá vỡ khi anh lên lớp 3. Khi đó, bạn bè trong lớp bắt đầu đồn thổi những tin không hay về anh và hỏi rằng: "Mày là người nhập cư bất hợp pháp à".

"Lúc đó, tôi thậm chí còn không hiểu điều đó nghĩa là gì. Tôi hỏi cha mẹ nhưng họ chỉ dặn tôi đừng gây chú ý. Họ sợ rằng nếu tôi gây rắc rối, tôi sẽ bị đuổi khỏi Hàn Quốc", A. kể lại.

Chia sẻ về những lẫn bị "nhầm lẫn danh tính" vì là một đứa trẻ nhập cư không có giấy tờ, A. nói với Kukmin Ilbo rằng nhiều khi anh bị mọi người đối xử như người nước ngoài. Những lúc đó, anh lại thấy lạc lõng và bắt đầu tự đặt câu hỏi: "Mình là ai?"

Thông thường, người quen của A. gọi anh bằng tên tiếng Hàn và nghĩ anh là người Hàn Quốc. Dù vậy, anh vẫn phải dùng tên tiếng Việt trên thẻ đăng ký người nước ngoài mỗi khi thực hiện các thủ tục hành chính, làm giấy tờ...

Một lần, chàng trai 23 tuổi tổn thương khi bị một người bạn cùng lớp đại học trêu chọc bằng tiếng Hàn ngay trước mặt chỉ vì nghĩ cậu là người Việt, không nghe hiểu tiếng Hàn. Dù vậy, những người bạn cấp 3 vẫn ủng hộ A. và tin rằng cậu là người Hàn Quốc.

A. cũng phải từ bỏ rất nhiều thứ khi còn nhỏ, bởi vì anh là một đứa trẻ nhập cư không có giấy tờ. Hồi đó, anh từng giành giải thưởng lớn tại một cuộc thi hợp xướng ở địa phương và có cơ hội du học, nhưng do không có giấy tờ, hộ chiếu, A. đành phải từ bỏ.

Khi học THPT, A. theo học ngành Âm thanh sân khấu tại một trường trung học ở địa phương. Tài năng của anh được một giáo sư đại học ở Seoul công nhận. Tuy nhiên, sau khi tốt nghiệp trung học, do không thể xin được visa, A. mất cơ hội du học để theo đuổi ngành học mơ ước.

Cuối cùng, A. đành phải chuyển ngành và học đại học tại Hàn Quốc. Dù tốt nghiệp với điểm số xuất sắc, A. vẫn gặp khó khăn khi tìm việc vì người nước ngoài bị hạn chế nhiều mặt khi ứng tuyển. Toàn bộ 50 công ty mà A. nộp đơn ứng tuyển đều không phản hồi.

A. nói thêm rằng anh cảm thấy bất công khi nghe tin những người bạn có thành tích kém hơn lại tìm được việc làm. Trong vòng 3 năm, nếu không tìm được việc làm, có thể A. sẽ bị trục xuất khỏi Hàn Quốc.

Vấn đề giấy tờ cản trở cơ hội của những đứa trẻ nhập cư. Ảnh minh họa: Kyunghyang Shinmun.

Tìm cách để có quốc tịch Hàn Quốc

Trước đây, khi không đủ điều kiện cư trú, những người nhập cư phải chứng minh số dư trong tài khoản ngân hàng để được ở lại Hàn Quốc. Tuy nhiên, gia đình A. không có nhiều tiền và không được làm việc hợp pháp để kiếm tiền.

Cuối cùng, anh phải khiếu nại lên Bộ Tư pháp để được giảm điều kiện chứng minh tài chính, đồng thời vay tiền từ người khác để có đủ số dư trong tài khoản ngân hàng. Anh cũng từng làm việc bất hợp pháp để kiếm tiền nhằm đảm bảo quyền cư trú.

Cuộc sống của A. ở Hàn Quốc gần như là cuộc chiến sinh tồn, nhưng anh vẫn tìm cách để được công nhận là người Hàn Quốc.

Để có được quốc tịch Hàn, A. phải sống ở đất nước này trong 4 năm theo thị thực lao động, từ đó lấy thị thực cư trú. Sau đó, anh phải sống thêm 5 năm theo diện visa cư trú để có được thường trú. Ngay khi có visa thường trú, A. vẫn phải đợi 5 năm mới có thể nộp đơn xin nhập tích.

"Có thể tôi sẽ mất ít nhất 14 năm nữa. Đã có lúc tôi nghĩ đến việc từ bỏ, nhưng không muốn 20 năm sống ở Hàn Quốc sụp đổ trong chớp mắt", A. tâm sự.