Cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim ngay khi máy bay hạ cánh

Buổi tối một ngày trung tuần tháng 6, trên chuyến bay từ Hà Nội về TP.HCM, ông N.M.T. (60 tuổi) cảm thấy đau nặng ngực từng cơn ở vị trí sau xương ức. Cơn đau lan dần lên cằm kèm biểu hiện vã mồ hôi. Ông được người nhà đi cùng cho uống một gói thuốc điều trị viêm loét, trào ngược dạ dày - tá tràng mang theo. Cơn đau có thuyên giảm nhưng vẫn âm ỉ. Ngay khi máy bay hạ cánh, ông được dịch vụ hỗ trợ sân bay đưa thẳng tới khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Phát hiện nhồi máu cơ tim ngay khi vào cấp cứu

Đang trong ca trực xuyên đêm, ThS.BS.CKI Nguyễn Ngọc Nhã Khanh cùng ê kíp cấp cứu tiến hành các bước xử trí ban đầu.

“Khi nhập viện, bệnh nhân vẫn còn đau nặng ngực âm ỉ. Chúng tôi nghi ngờ bệnh nhân có dấu hiệu của hội chứng mạch vành cấp nhồi máu cơ tim nên dùng thuốc Nitroglycerin dạng xịt, nhằm làm tăng lưu lượng máu qua động mạch vành, cơ tim. Sau đó, người bệnh cảm thấy ngực đỡ đau hơn nhiều”, bác sĩ Khanh nhớ lại.

Người bệnh bị nhồi máu cơ tim được cấp cứu nhanh chóng tại khoa Cấp cứu. Ảnh: BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Kết quả xét nghiệm cho thấy người bệnh bị thiếu máu cơ tim và tăng men tim. Ngay trong đêm, cuộc hội chẩn liên chuyên khoa Cấp cứu và Trung tâm Tim mạch được thiết lập.

ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Ngọc - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Tâm Anh TP.HCM, bác sĩ điều trị cho ông T. - chia sẻ kết quả đo điện tim và xét nghiệm men tim lần 2 đều có dấu hiệu tăng lên so với lần đầu. Tình trạng men tim tăng là biểu hiện của cơ tim đang hoại tử, kết hợp với kết quả chụp mạch vành, có thể thấy người bệnh bị nhồi máu cơ tim cấp.

Ngay sau đó, người bệnh được chuyển lên Trung tâm Tim mạch và điều trị nhồi máu cơ tim theo phác đồ cấp cứu khẩn. Ông T. may mắn được chẩn đoán và can thiệp kịp thời nên chưa tổn hại nghiêm trọng đến cơ tim. Nếu cơ tim đã chết thì rất khó hồi phục. Sau khoảng 7 ngày điều trị, người bệnh đã ổn định, da hồng hào và xuất viện.

Cấp cứu kịp thời, cơ tim không bị tổn hại

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc, nhồi máu cơ tim cấp (hay đột quỵ tim) là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi và thiếu máu, dẫn đến hoại tử do mạch vành (mạch máu nuôi cơ tim) bị tắc nghẽn đột ngột. Nguyên nhân tắc mạch vành thường gặp là sự hình thành của các cục huyết khối.

Tình trạng nhồi máu cơ tim có thể xảy ra bất ngờ, nhưng có những trường hợp được cảnh báo trước hàng giờ, hàng ngày, thậm chí hàng tuần thông qua các dấu hiệu như cơn đau ngực (thường gặp trong hội chứng động mạch vành cấp).

Người bệnh có cảm giác đau tức, đè nặng, xoắn vặn trong lồng ngực, sau xương ức hoặc ngực trái, mức độ nặng, xảy ra khi ngồi nghỉ, kéo dài trên 15 phút, đau lan ra sau lưng, cổ, cằm, vai hoặc cánh tay. Trong cơn đau ngực có kèm mệt, hồi hộp, khó thở, vã mồ hôi, hốt hoảng hoặc ngất xỉu, đau không giảm khi ngậm hay xịt thuốc Nitroglycerin.

Tuy nhiên, bác sĩ Ngọc nhấn mạnh không phải ai cũng có các triệu chứng giống nhau. Có người đau nhẹ, người đau nặng, một số khác xuất hiện dấu hiệu đầu tiên là ngưng tim đột ngột. Một số trường hợp đặc biệt như người cao tuổi, phụ nữ hoặc bệnh nhân đái tháo đường khi bị nhồi máu cơ tim có thể không có biểu hiện đau ngực, nhưng có triệu chứng khó thở, thay đổi tri giác, ngất hoặc tụt huyết áp < 90/60 mmHg.

Có những trường hợp cơn đau có thể nhầm sang một số bệnh lý khác như đau dạ dày, tương tự trường hợp bệnh nhân T. Người bị tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu, hút thuốc lá và tiền căn gia đình có người đột quỵ do tim mạch, nhồi máu cơ tim,... dễ có nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Tại bệnh viện, người bệnh được xét nghiệm men tim trong trường hợp bị đau trước tim hoặc hội chứng mạch vành cấp tính; có biểu hiện đau ngực, buồn nôn, khó thở, đổ mồ hôi…; hoặc có kết quả điện tim bất thường. Thông qua xét nghiệm men tim, bác sĩ có thể biết được mức độ tổn thương của các tế bào cơ tim, từ đó xác định mức độ tổn thương của cơ tim.

Thời gian vàng để cứu người bệnh nhồi máu cơ tim là trong 1 giờ đầu sau khi xuất hiện cơn đau ngực. Nếu mạch máu bị tắc nghẽn kéo dài trên 3 giờ thì cơ tim hầu như bị tổn thương khó hồi phục.

Trong trường hợp bệnh nhân T., nhờ được cấp cứu kịp thời tại BVĐK Tâm Anh, với đội ngũ điều trị chuyên môn cao cùng hệ thống thiết bị máy móc hiện đại, ông đã được chụp và can thiệp sớm trong những giờ đầu tiên sau nhồi máu cơ tim cấp.