Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn vừa phẫu thuật thành công cho em bé 11 tháng tuổi bị dị dạng hộp sọ hiếm gặp bẩm sinh. Đây là ca phẫu thuật lớn, phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều chuyên ngành từ phẫu thuật thần kinh, phẫu thuật tạo hình đến gây mê, hồi sức.
 |
|
Bệnh nhân trước khi mổ.
|
Anh Cao Hoàn Thành, bố bệnh nhân, cho biết cháu đang nằm điều trị tại phòng hồi sức, phục hồi phục rất tốt.
Cũng như bao đứa trẻ bình thường khác, bé Cao Tuệ Lam ở Hà Nội, sinh ra và lớn lên với niềm hy vọng và tình yêu thương của cha mẹ. Khi mới sinh ra, cha mẹ em - anh Thành và chị Thu thấy đầu con mình to hơn những đứa trẻ khác, nhưng anh chị chỉ nghĩ đơn giản, có thể trong quá trình sinh bé, đầu con bị méo và trẻ sơ sinh nào sinh ra cũng như vậy.
Nhưng chỉ sau vài tháng, bố mẹ bé ngày càng trở nên lo lắng khi thấy hộp sọ con mình chỉ phát triển về phía trước, trong khi 2 bên thái dương hóp lại. Chị Thu, mẹ bé, chia sẻ ngoài cái đầu to hơn các em bé khác khoảng 4-5 cm, dô ra phía trước, cháu phát triển hoàn toàn bình thường. Bé vẫn lên cân, không ốm đau, quấy khóc bao giờ. Khi cháu được 6 tháng tuổi, đầu cháu bắt đầu to hơn, gia đình cảm thấy rất lo lắng. Lúc đó gia đình lại cho rằng bé bị thiếu vitamin D và đưa con vào Bệnh viện Xanh Pôn khám bệnh.
Tại đây các bác sĩ Khoa phẫu thuật thần kinh, bệnh viện Xanh Pôn, phát hiện bé mắc một dị tật hiếm gặp ở vùng sọ não, gọi là đầu dị dạng hình thuyền, khiến cho hộp sọ bị biến dạng. Xương sọ sinh ra có nhiều lỗ hổng tập trung nhiều vùng đỉnh 2 bên, làm khớp dọc giữa không còn dẫn đến sự phát triển bất thường của hộp sọ. Xương sọ không phát triển theo chiều ngang, mà lại phát triển mạnh theo chiều trước sau do cơ chế bù trừ của các đường khớp trán đỉnh ở trước và đỉnh chẩm ở sau đẫn đến dị dạng hộp sọ.
Trước khi phẫu thuật xương trán của bệnh nhân biến dạng nhiều, cong lồi nhiều ra trước kéo theo cả cung mày và trần ổ mắt, gây mất cân xứng với khuôn mặt, ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ. Các bác sĩ cho biết, nếu để lâu, khi các đường khớp phía trước và phía sau không còn phát triển bù trừ được đủ, thể tích hộp sọ của cháu bé, có thể hẹp hơn bình thường sẽ gây tăng áp lực nội sọ.
Mặc dù có chỉ định phẫu thuật từ thời điểm đó, nhưng các bác sĩ muốn nâng cao thể trạng và cân nặng của cháu trước khi cháu phải trải qua một cuộc “đại phẫu phức tạp” như vậy. Ngay lập tức bé trở thành bệnh nhân theo dõi thường kỳ của bệnh viện.
 |
|
Ca phẫu thuật phức tạp kéo dài 5 tiếng.
|
Khi thông tin chuyên gia phẫu thuật tạo hình sọ mặt của Pháp là GS Pellerin sang làm việc tại bệnh viện, bé Lam được sắp xếp mổ ngay. Một ê kíp hùng hậu gồm các chuyên gia phẫu thuật tạo hình của Pháp, các y bác sĩ của Khoa phẫu thuật thần kinh và Khoa phẫu thuật tạo hình của Bệnh viện Xanh Pôn đã cùng tiến hành ca phẫu thuật khó và hiếm.
Làm chủ kỹ thuật phẫu thuật tạo hình sọ não phức tạp
Theo Ths. BS Nguyễn Đình Hưng, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, người trực tiếp phẫu thuật cho bé Lam, cho biết trường hợp cháu bé bị tổn thương luckenschadel skull - còn gọi là đầu dị dạng hình thuyền, do khớp đỉnh 2 bên dính nhau làm đường kính trước sau của hộp sọ kéo dài ra, trong khi đường kính ngang 2 bên hẹp lại. Mục đích của cuộc phẫu thuật là tạo hình, trả lại thẩm mỹ bình thường cho cháu bé. Hai là mở rộng thể tích hộp sọ, giúp hộp sọ không chèn ép thêm vào não, để não của bé phát triển.
Đây là một ca đại phẫu phức tạp, thời gian mổ kéo dài, cháu bé còn quá nhỏ, phẫu thuật gần như phải mở toàn bộ hộp sọ xuống tận nền sọ, cắt toàn bộ cung mày, hốc mắt để tạo hình lại, nên bệnh nhân dễ bị mất máu. Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân phải truyền 300 ml máu.
 |
|
Bệnh nhân sau khi được phẫu thuật thành công. |
BS Nguyễn Đình Hưng chia sẻ thêm, đây là một kỹ thuật có độ khó và rất phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp của đa chuyên ngành từ phẫu thuật thần kinh, phẫu thuật tạo hình đến gây mê, hồi sức. Ca mổ này có kỹ thuật hoàn toàn giống với kỹ thuật mổ bên Pháp là đường mổ lớn, đi từ thái dương từ phải sang trái, gần như lột toàn bộ da dầu khỏi xương sọ, cưa xương tới tận hốc mắt, hốc mũi để sắp xếp lại.
Cũng theo BS Hưng, trẻ bị dị dạng sọ não như vậy nếu không được phẫu thuật, mặt cháu bé sẽ bị biến dạng. Não sẽ không phát triển được do thể tích hộp sọ bị giới hạn, lâu dần sẽ gây tăng áp lực nội sọ. Ảnh hưởng tới sự phát triển của não bộ và các chức năng của hệ thần kinh, làm trẻ chậm phát triển trí tuệ. Với những trường hợp này tốt nhất phải phẫu thuật trước 1 tuổi, bởi nếu để muộn, sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển của não trẻ.
Về bệnh lý dị dạng sọ và dị dạng sọ mặt là bệnh lý bệnh hiếm gặp ở trẻ nhỏ, có thể do nhiều nguyên nhân gây nên, khiến cho một hoặc nhiều đường khớp ở hộp sọ không hoạt động hoặc đóng sớm bất thường, hậu quả gây nên các dạng biến dạng hộp sọ có thể kèm theo cả dị dạng sọ và mặt.
