Sáng 26/10, dự án Luật Cảnh sát cơ động (CSCĐ) là nội dung mới nhận được nhiều ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận trực tuyến. Nhiều đại biểu ủng hộ, song không ít người cho rằng cần nghiên cứu thận trọng, cụ thể về các trường hợp cấp bách cần huy động CSCĐ bởi đây là lực lượng tác chiến sử dụng biện pháp vũ trang, hỏa lực mạnh, có liên quan tới quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Ngoài ra, các ý kiến khác nhau về việc trang bị máy bay cho CSCĐ cũng được nhiều đại biểu nêu ra.
"Chẳng lẽ lập trung đoàn không quân mà đi mượn máy bay?"
Dự thảo luật quy định CSCĐ được trang bị máy bay, tàu thủy. Đại biểu Hoàng Đức Thắng, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Quảng Trị, nhấn mạnh đây là chính sách lớn, cần có báo cáo đánh giá tác động cụ thể.
Các luật hiện hành đã quy định cụ thể phạm vi hoạt động và quy chế phối hợp của các đơn vị trong quân đội với công an, trong đó có việc quân đội huy động phương tiện đã được các cấp có thẩm quyền quy định. Quy chế này đang thực hiện, vận hành tốt.
Đại biểu cũng cho rằng trong thực tế, CSCĐ không thường xuyên cần sử dụng tàu bay, tàu biển. Trong các tình huống cụ thể đã có cơ chế để các đơn vị quân đội hoặc các lực lượng khác phối hợp, huy động phương tiện thiết bị theo quy định của dự thảo luật. Hiện nay, tàu bay của không quân, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển và các lực lượng liên quan khác đã bố trí khắp các khu vực tác chiến, có thể huy động thêm để phối hợp với CSCĐ thực hiện nhiệm vụ trong mọi tình huống và bất cứ nơi nào theo yêu cầu.
“Còn nếu vướng quy định của pháp luật trong huy động, sử dụng thì xem xét, yêu cầu điều chỉnh, bổ sung thay vì nhất thiết phải mua sắm riêng cho lực lượng CSCĐ mới thực hiện được nhiệm vụ. Mặt khác, việc trang bị tàu bay cho CSCĐ thì có làm phát sinh xung đột với điều khoản quản lý bay, làm phức tạp thêm quản lý vùng trời của lực lượng phòng không nhân dân hay không?", ông Hoàng Đức Thắng đặt vấn đề.
Vị đại biểu Quốc hội thuộc đoàn Quảng Trị cũng đề nghị Bộ Công an có báo cáo Quốc hội về tình hình, hiệu quả hoạt động của lực lượng kỵ binh đối với phòng chống tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự thời gian qua.
 |
| Đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ Công an báo cáo tình hình, hiệu quả hoạt động của lực lượng kỵ binh. Ảnh: Việt Linh. |
Cũng đề cập vấn đề này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng đây là lực lượng mới nên cần phải đào tạo, huấn luyện thật kỹ, chi phí ban đầu và bảo quản, bảo dưỡng rất lớn nên đề nghị Quốc hội xem xét quyết định. Trong trường hợp được trang bị, Bộ Công an cần phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ GTVT trong quản lý bay, đảm bảo an toàn cho các lực lượng sử dụng tàu bay.
Đại biểu Quản Minh Cường (đoàn Đồng Nai) cho rằng trang bị máy bay không chỉ nằm ở vấn đề tốn kém mà quan trọng là dùng loại nào, trong trường hợp nào và phối hợp chặt chẽ ra sao.
“Tội phạm ngày càng dùng nhiều thủ đoạn tinh vi, thậm chí trang thiết bị hiện đại thì lực lượng công an nói chung, CSCĐ nói riêng sử dụng máy bay là nhu cầu cần thiết. Chẳng lẽ lập trung đoàn không quân mà đi mượn máy bay”, ông Cường nói.
Không đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Phạm Văn Hòa, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Đồng Tháp, cho rằng quy định trang bị tàu bay cho CSCĐ là không hợp lý.
Ông Hòa cho rằng nhiều lực lượng đã có tàu bay, tàu thuyền và lực lượng quân đội sẵn sàng hỗ trợ tích cực, đắc lực cho lực lượng công an khi thực hiện nhiệm vụ. “Công an, quân đội như anh em sinh đôi sao không dùng của nhau. Việc thành lập trung đoàn không quân cũng là cái cày đi trước con trâu”, đại biểu Phạm Văn Hòa nói.
Tranh luận với ông Hòa, đại biểu Đặng Hùng Sỹ (đoàn Bình Thuận) cho rằng CSCĐ chủ yếu đảm bảo an ninh trật tự, xử lý bạo loạn, khủng bố… nếu sử dụng máy bay quân đội tham gia trong các vụ việc thì không phù hợp chức năng nhiệm vụ của công an. Kinh phí có tốn kém nhưng cần tiến lên hiện đại, có thể trước mắt chưa có nhưng lâu dài cần bố trí cho lực lượng này.
Cần quy định cụ thể các trường hợp cấp bách
Theo đại biểu Hoàng Đức Thắng, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Quảng Trị, cần thống nhất nhận thức mang tính nguyên tắc là CSCĐ trước hết phải tuân thủ Luật Công an nhân dân với tư cách là một bộ phận bên trong của lực lượng Công an nhân dân. Cần làm rõ tính đặc thù của CSCĐ và chỉ hướng đến vấn đề có tính đặc thù chứ không quy định lại, trùng lặp các quy định mà pháp luật đã quy định cho lực lượng Công an nhân dân.
Bên cạnh đó, ông Thắng cũng lưu ý cần bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật hiện hành cũng như xác định đúng vị trí, địa vị pháp lý, tính khác biệt của CSCĐ không xung đột, mâu thuẫn trùng lặp với các lực lượng khác.
Về điều động CSCĐ thực hiện nhiệm vụ, ông Hoàng Đức Thắng cho rằng việc huy động phải tuân theo những nguyên tắc nhất định và phải được luật pháp quy định. CSCĐ chỉ được điều động trong những nhiệm vụ, hoàn cảnh khẩn cấp, phức tạp mà các lực lượng khác không có điều kiện hoặc không thể thực hiện được, phù hợp với chức năng nhiệm vụ, thẩm quyền, tránh tùy tiện, lạm dụng CSCĐ.
 |
| Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên). Ảnh: Quochoi.vn. |
Nêu ý kiến về quy định liên quan nhiệm vụ của CSCĐ, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) đề nghị dự thảo luật nêu cụ thể căn cứ, điều kiện, trình tự thủ tục, thẩm quyền quy định, nhất là những nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân như giải tán các vụ tập trung đông người, gây rối an ninh trật tự...
Cũng theo nữ đại biểu, dự thảo quy định CSCĐ có quyền huy động người, phương tiện, thiết bị của cơ quan, tổ chức, cá nhân tại Việt Nam trong trường hợp cấp bách. Tuy nhiên, cần làm rõ hơn thẩm quyền cũng như trình tự, thủ tục huy động để đảm bảo thống nhất với các quy định có liên quan. Việc huy động trên cơ sở tự nguyện để đảm bảo quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp.
Đại biểu Trần Đình Chung (Đà Nẵng) cũng cho biết chưa có các quy định giải thích cụ thể về các trường hợp cấp bách. Với tính chất là lực lượng tác chiến, nhiều trường hợp sử dụng biện pháp vũ trang, vũ khí đặc chủng, hỏa lực mạnh, hoạt động của CSCĐ có liên quan tới quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân nên việc quy định cụ thể các trường hợp cấp bách là rất cần thiết, làm căn cứ xác định phạm vi, quy mô điều động và công tác chỉ đạo triển khai CSCĐ phù hợp với quy mô, tính chất các vụ việc.
 |
| Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật. Ảnh: TTXVN. |
Báo cáo giải trình, tiếp thu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ thiếp thu đầy đủ ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật. Trong đó rà soát chỉnh lý vị trí, chức năng, nhiệm vụ, huy động người và phương tiện, hợp tác quốc tế... để tránh chồng chéo với các lực lượng khác cũng như đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Đại tướng Tô Lâm cũng nhấn mạnh thêm, phạm vi hoạt động của lực lượng CSCĐ thể hiện trên cơ sở quy định của Luật CAND. Thực tế quá trình thực hiện nhiệm vụ, giải quyết cho thấy các vụ việc không chỉ xảy ra ở thành phố lớn, khu vực trọng điểm mà còn ở miền núi, biên giới và có vụ việc diễn ra ở nhiều tỉnh, thành phố.
Về việc trao thẩm quyền ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc đe dọa tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của CSCĐ, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết hiện nay CSCĐ bảo vệ gần 650 mục tiêu trên toàn quốc, bảo vệ các hội nghị, sự kiện quan trọng tại Việt Nam cũng như các đoàn khách quốc tế đến thăm và làm việc. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, nhiều phương tiện bay không người lái siêu nhẹ được sử dụng rộng rãi trong đời sống, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự.
“Ví dụ lợi dụng phương tiện bay siêu nhẹ mang chất nổ, chất hóa học, sinh học gây nguy hại cho mục tiêu. Nếu CSCĐ không được quyền ngăn chặn, vô hiệu hóa mà chờ lực lượng khác thì có thể hậu quả nghiêm trọng”, đại tướng Tô Lâm dẫn chứng, khẳng định việc trao thẩm quyền này cho CSCĐ là cần thiết.
