Dân số Nhật Bản đã giảm xuống 123,2 triệu người trong năm nay, mức giảm thấp nhất kể từ năm 2013. Mức sinh thấp hơn mức tử vong, cộng với các hạn chế biên giới do ảnh hưởng của đại dịch là nguyên nhân dẫn đến thực tế này.
Dân số nước này đạt 125,9 triệu người vào ngày 1/1, bao gồm cả người nước ngoài cư trú, do số liệu Bộ Nội vụ công bố hôm 9/8, South China Morning Post đưa tin.
Những con số trên làm gia tăng áp lực lên chính quyền, khi các nhà lãnh đạo đang nỗ lực giải quyết vấn đề suy giảm và già hóa dân số, lực lượng lao động thiếu hụt.
 |
| Số người trên 65 tuổi ở Nhật Bản đạt mức cao kỷ lục. Ảnh: LightRocket. |
Đối diện thảm họa dân số
Trong 47 tỉnh của Nhật Bản, chỉ trừ Okinawa, tất cả đều ghi nhận dân số giảm. Tokyo và 3 tỉnh xung quanh là Saitama, Chiba và Kanagawa lần đầu tiên có số dân giảm kể từ năm 2013, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Số lượng người Nhật ở nước này là 123,2 triệu người, giảm 619.140 người so với trước. Số ca tử vong ở mức cao nhất mọi thời đại, khoảng 1,44 triệu người, còn số ca sinh ở mức thấp kỷ lục, khoảng 810.000 người.
Số người nước ngoài cư trú cũng giảm 107.202 người, xuống còn 2,7 triệu người. Đây là năm thứ hai liên tiếp con số này giảm xuống, do chịu tác động từ các biện pháp kiểm soát biên giới chặt chẽ trong bối cảnh đại dịch.
Xét theo khu vực, Tokyo có mức giảm lớn nhất với 48.592 người. Đây là năm thứ 2 thành phố ghi nhận dân cư giảm, do lượng người nước ngoài rời đi đáng kể, người dân trong nước cũng ít di chuyển về khu vực thủ đô.
 |
| Dân số giảm và tốc độ già hóa nhanh là những mối nguy đè nặng lên xã hội Nhật Bản nhiều năm nay. Ảnh: Shutterstock. |
Các tỉnh phía đông bắc như Akita, Aomori và Yamagata có tỷ lệ dân số giảm cao nhất, lần lượt là 1,52%, 1,35% và 1,25%.
Okinawa là tỉnh duy nhất có mức tăng dân số dương với 186 người do tỷ lệ sinh ở đây tương đối cao.
Tỷ lệ dân số trong độ tuổi từ 15 đến 64, được coi là dân số lao động, chiếm 58,99% tổng số dân - đạt mức thấp kỷ lục.
Những người trên 65 tuổi hiện chiếm 29% dân số cả nước, con số cao nhất từ trước tới nay.
Nỗ lực tăng tỷ lệ sinh
Chính phủ Nhật Bản đang tìm cách cải thiện tỷ lệ sinh của đất nước. Song đa số nỗ lực đều không hiệu quả do dân số giảm trong một xã hội đang già hóa.
Từ lâu, đất nước mặt trời mọc đã phải đối mặt với những thách thức của già hóa dân số và lực lượng lao động suy giảm. Chính phủ hy vọng giảm bớt tình trạng thiếu lao động bằng cách cố gắng tăng số lao động người nước ngoài.
Nhật Bản là quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Thuật ngữ già hóa chỉ sự gia tăng độ tuổi trung vị của dân số một vùng do tỷ suất sinh giảm và/hoặc tuổi thọ trung bình tăng.
 |
| Áp lực xã hội, kinh tế khiến nhiều người trẻ Nhật Bản từ chối kết hôn, sinh con. Ảnh: Albert Siegel/TNS. |
Đại dịch Covid-19 khiến số cặp kết hôn ngày càng ít đi, kéo theo hệ quả là tỷ lệ sinh ngày càng giảm, đẩy nguy cơ đối diện thảm họa dân số của Nhật Bản tăng cao.
Số trẻ sinh ra hàng năm ở Nhật Bản giảm gần một nửa trong vòng 40 năm qua tính đến năm 2019, khiến cựu Thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố đây là một "cuộc khủng hoảng quốc gia".
Theo Jennifer Robertson, giáo sư về nhân chủng học và lịch sử nghệ thuật tại Đại học Michigan (Mỹ), vấn đề không nằm ở việc người Nhật thờ ơ với tình dục hay không, mà là hạ tầng xã hội giúp duy trì sự phát triển lành mạnh của hộ gia đình nhiều thế hệ.
Nhiều đàn ông Nhật Bản từ bỏ hôn nhân vì không kiếm được công việc tốt. Ở phía ngược lại, nữ giới có học vấn và tỷ lệ việc làm ngày càng tăng cao.
Trong một xã hội, nơi nữ giới phải đảm nhận nhiều công việc nhà hơn, nhiều phụ nữ chọn từ bỏ vai trò làm mẹ để phát triển sự nghiệp.
