|
|
Mạng xã hội không thể thay thế các kết nối trong đời sống thực. |
Khi em gái đột ngột qua đời vào tháng 10/2022, Adele Walton, cây viết của Refinery29, nhận được lời hỏi thăm từ rất nhiều bạn bè, cả mới lẫn cũ.
Những tin nhắn yêu thương và chia buồn đã xoa dịu phần nào nỗi đau của Walton. Là thế hệ Millennials, sinh ra giữa thời kỳ Instagram nổi lên, cô chia sẻ mọi sự kiện quan trọng trong cuộc đời trên trang cá nhân của mình.
Từ giành chiến thắng trong các cuộc đua chèo thuyền, nhận nuôi thú cưng, vũ hội, chạy 10 km để làm từ thiện, đậu đại học, chuyển chỗ ở sang Thổ Nhĩ Kỳ, lễ tốt nghiệp đến các ngày đặc biệt - tất cả đều được đưa lên mạng.
“Việc đăng những bức ảnh kỷ niệm khi em gái còn sống giống như một lời thừa nhận với bạn bè rằng tôi cần sự hỗ trợ của họ để vượt qua nỗi đau này”, Walton bày tỏ.
Kỳ vọng vào sự quan tâm "ảo"
Theo định kỳ, Walton sẽ cập nhật những tấm hình hoặc ký ức chợt thoáng qua trong đầu lên trang cá nhân và sử dụng mỗi bài đăng để bộc lộ cảm xúc của bản thân - khao khát, yêu thương, buồn bã, hối tiếc.
Nhưng sau vài tháng, khi không còn gì để đăng tải, cô dần cảm thấy lạc lõng và cô đơn hơn bao giờ hết.
“Khi có chuyện buồn, thay vì liên lạc với bạn bè và những người thân yêu để truyền đạt những gì tôi cần từ họ trong cuộc sống thực, tôi đã gặm nhấm nỗi đau thông qua sự hiện diện của mình trên mạng xã hội. Sự kết nối này trống rỗng hơn là những cuộc trò chuyện hai chiều”, cô nói.
Walton nhận ra rằng không phải ai cũng lên mạng thường xuyên để kiểm tra hoạt động của người khác. Điều này dẫn đến các kỳ vọng không thực tế và cảm giác sai lệch về những gì tạo nên một người bạn tốt hoặc mối quan hệ thân thiết.
 |
| Việc đánh giá sự quan tâm, lòng tốt của ai đó dựa trên tin nhắn, thời gian hoạt động trực tuyến có thể dẫn đến các quyết định sai lầm. Ảnh: Bustle. |
Theo các chuyên gia, bất kỳ ai cũng dễ rơi vào trạng thái phân tích và xếp hạng tình bạn dựa trên hoạt động trực tuyến của họ. Khi xem xét ai đó dành bao nhiêu thời gian cho mình thông qua tin nhắn, cuộc gọi như một chỉ số để thể hiện mức độ quan tâm, điều này có thể làm giảm tình bạn và đưa ra các quyết định sai lầm.
Neema Githere, một nghệ sĩ và nhà lý thuyết, cho biết mạng xã hội đang khiến nhiều người đánh mất bạn bè bằng cách “đóng khung” mối quan hệ trong các thước đo giá trị tư bản, dựa trên các con số.
"Instagram nói riêng đã đặt những lo lắng và sự tiêu cực của người dùng lên những tiêu chí hàng đầu trong mô hình kinh doanh. Điều đó có thể làm lan rộng thái độ phán xét, căm thù trên diện rộng. Chúng ta cần loại bỏ các yếu tố này khi sử dụng để không ảnh hưởng đến các mối quan hệ", Githere nhận xét.
Walton cũng đồng tình với kiến trên. Việc bộc lộ sự đau buồn trên các diễn đàn trực tuyến mang đến cho cô những ảo tưởng về sự gần gũi và che chở không có tính hiệu quả.
Mặc dù bạn bè vẫn bình luận với các bài đăng mới, Walton cho rằng không có tương tác nào đủ thỏa mãn theo ý cô.
Mất kết nối trong cuộc sống thực
Safiya U. Noble , tác giả của cuốn sách “Algorithms of Oppression”, tin rằng trải nghiệm của người dùng đang bị đem bán.
“Khi mọi người đắm mình trong thế giới ảo, cuộc sống thực sẽ trở nên xa tầm với và kết quả là bỏ lỡ những kết nối thực sự hữu hiệu. Đồng thời, trong lúc dành quá nhiều thời gian trên mạng, chúng ta có thể quên mất sự hiện diện cần thiết khi những người xung quanh gặp khó khăn”, Safiya cho hay.
Đối với Yasmin Elizabeth, chủ sở hữu tài khoản Pick Me Up Inc, việc thực hiện các khoảng nghỉ trên mạng xã hội hàng tháng đã giúp cô hiểu ra rằng hành vi, kỳ vọng online là không có thật và không nên nội tâm hóa chúng.
“Thế hệ hiện nay có nhiều bạn bè nhất nhưng lại là những người cô đơn nhất. Internet đã lấy đi giá trị của sự tương tác đích thực vì mọi người rất dễ tiếp cận nên chúng ta coi đó là điều hiển nhiên”.
Kể từ khi đại dịch bùng phát và thời kỳ giao tiếp kỹ thuật số lên ngôi, Walton cho rằng sự kết nối tình cảm không còn được duy trì theo cách truyền thống như trước đây, khi cô còn đi học và có thể gặp bạn bè thường xuyên mà không cần phải lên lịch.
 |
| Các chuyên gia cho biết việc sử dụng mạng xã hội quá lâu có thể khiến người dùng cảm thấy cô đơn. Ảnh: New York Times. |
“Là một người làm việc tại nhà và sống ở vùng khác, cách xa nhóm bạn, tôi nhận ra tình bạn của mình có thể dễ dàng phát triển thành những cuộc trao đổi chỉ tồn tại trực tuyến nếu không cố gắng gặp nhau”, nữ phóng viên chia sẻ.
Gần đây, cô đã sắp xếp cuộc hẹn đi du lịch với cô bạn thân để bù đắp khoảng thời gian đã mất. Walton rút ra rằng không thể dựa vào các tin nhắn để đáp ứng nhu cầu xã hội phức tạp và mong muốn tình cảm của bản thân bằng việc chia sẻ các câu chuyện lên mạng.
Phương tiện truyền thông nên là một phần bổ sung cho các mối quan hệ chứ không phải yếu tố thay thế cho kết nối thực.
Tương tác và trò chuyện online không bao giờ có thể so sánh với thời gian chất lượng của các gặp trực tiếp.
“Sau khi mất em gái, tôi bị giằng xé bởi những nhận thức mâu thuẫn về tình bạn của mình, khao khát việc được ai đó liên hệ. Nhưng tôi biết rằng một cuộc trò chuyện, vài dòng tin nhắn sẽ không thể xoa dịu cảm giác khó chịu trong lòng. Sự trống rỗng mà tôi cảm thấy không phải lỗi của họ mà là do mạng xã hội đã khiến tôi cảm thấy như vậy”.
Sự bất công với phụ nữ luôn ẩn mình trong xã hội hiện đại
Khi nghiên cứu về nhiều mặt của đời sống như: Giao thông, y tế, giáo dục, phúc lợi xã hội… phần lớn dữ liệu được thu thập từ nam giới, hoặc không phân biệt giới tính khi tiến hành khảo sát. Từ đó các nhu cầu của phụ nữ không được quan tâm đúng mức. Cuốn sách Phụ nữ vô hình của tác giả Caroline Criado Perez mang đến cho người đọc một cái nhìn khác về bình đẳng giới. Bình đẳng không nằm ở việc đặt hai giới ngang nhau khi suy xét một vấn đề cụ thể. Sự công bằng đến từ việc nhìn nhận một cách đúng đắn về các hạn chế của phụ nữ từ đó giúp họ thể hiện hết khả năng của mình và không bị tụt lại phía sau.
