Để cha mẹ tự chăm sóc bản thân - khởi đầu cho hành trình tự chủ

Hành trình “Để ba mẹ tự làm cùng Caryn” được thiết kế dựa trên cơ sở y khoa, với sự cố vấn chuyên môn của ThS.BS Nguyễn Trần Tố Trân - chuyên khoa lão, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - nhằm cung cấp kiến thức giúp người lớn tuổi nâng cao sự tự chủ và tiếp tục theo đuổi những mục tiêu trong cuộc sống. Hành trình được bắt đầu từ thử thách đầu tiên là các hoạt động đơn giản và gần gũi như tự chăm sóc bản thân với các hoạt động chức năng cơ bản (ADL).

Suy nghĩ tích cực và tinh thần lạc quan là yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lớn tuổi.

Tự chăm sóc bản thân cần khởi đầu từ hoạt động cơ bản nhưng cũng khá tế nhị như đi vệ sinh (chăm sóc vệ sinh hệ bài tiết) - vấn đề phần lớn người cao tuổi gặp phải. Việc tự chủ bài tiết đóng vai trò quan trọng giúp duy trì sự minh mẫn và linh hoạt của cơ thể, sự tự tin ở người cao tuổi. Vì vậy, người lớn tuổi còn khả năng đi lại (với sự hỗ trợ từ dụng cụ hoặc người thân) được khuyến khích thực hiện thử thách đầu tiên - tự chủ bài tiết (tự đi vào nhà vệ sinh, tự thực hiện các hoạt động vệ sinh, thay tã) nói riêng và chăm sóc cá nhân nói chung.

Bên cạnh đó, tuần đầu tiên của hành trình còn gồm 5 hoạt động ADL khác là ăn uống, vệ sinh răng miệng, di chuyển trong nhà, mặc quần áo, tắm rửa. Các hoạt động này tạo nền tảng để xây dựng sự tự chủ. Việc hạn chế cả ở hoạt động chức năng cơ bản dễ khiến người cao tuổi giảm lưu thông khí huyết, ảnh hưởng sức khoẻ thể lực và cả tinh thần vì tâm lý phụ thuộc con cái. Thực hiện được những thử thách này, hành trình sẽ khởi đầu thuận lợi, làm nên thay đổi lớn trong các tuần tiếp theo.

3 gia đình đồng hành cùng Caryn trong hành trình 3 tuần gồm ông Văn Minh (75 tuổi) và con gái Kim Dung; bà Thị Phát (80 tuổi) và cháu gái Bảo Uyên; ông Đoàn Văn Hoa (68 tuổi) cùng vợ Hồng Phấn và con gái Kim Phượng đều chia sẻ sự háo hức, đồng thời không kém phần hồi hộp. Chị Kim Dung cho biết: "Do tuổi cao, khả năng đi lại của ba giảm sút nhiều, sức khoẻ cũng có phần suy yếu vì vấn đề về tim mạch. Trước đây, tôi thường chăm lo hết, hạn chế để ba vận động, đi lại nhiều, dành thời gian nghỉ ngơi, dưỡng sức”.

Tuy nhiên, sau khi lắng nghe ý kiến chuyên gia, họ quyết định khuyến khích ba mẹ/bà và chính mình tham gia hành trình để học phương pháp chăm sóc người lớn tuổi đúng cách, nhằm giúp họ tận hưởng cuộc sống lạc quan.

Ông Lưu Văn Minh tập các động tác tay để tăng sức mạnh cơ tay, chuẩn bị cho hành trình.

BS Tố Trân cho biết: “Đối với hầu hết người cao tuổi khi thực hiện các hoạt động chức năng cơ bản, vấn đề cần lưu tâm nhất là rủi ro té ngã. Ngoài ra, những trở ngại trong tình trạng sinh lý có thể dẫn đến khó khăn trong vận động. Tuy nhiên, không nên vì thế mà ngăn cản sự tự chủ của họ trong những hoạt động này. Người chăm sóc cần quan sát ba mẹ để xem xét tình trạng sức khoẻ, những khó khăn hiện đang gặp phải để tìm ra giải pháp phù hợp”.

Cụ thể, việc hỗ trợ người cao tuổi cải thiện các hoạt động chức năng cơ bản sẽ bao gồm: Hỗ trợ thực hiện các bài tập vật lý trị liệu phù hợp, tập trung nhiều hơn vào nhóm cơ đang suy yếu để tăng sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là chân và tay - kiểm soát chế độ dinh dưỡng hợp lý với tình trạng sức khoẻ - đối với từng tình trạng di chuyển khác nhau, nên chọn dụng cụ hoặc phương án hỗ trợ phù hợp (gậy 3 chân, gậy một chân, gậy chống trượt…) - chọn lựa quần áo thoải mái để mặc và vận động, giày dép cần có hỗ trợ chống trơn trượt - sàn nhà luôn giữ khô ráo, lựa chọn chất liệu chống trơn - vật dụng người cao tuổi sử dụng cần được đặt để vừa tầm với, tránh phải với hoặc cúi nhiều.

Bên cạnh tập vật lý trị liệu, ông Đoàn Văn Hoa điều chỉnh cả lối sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng.