Để làm sạch mụn trứng cá

Trứng cá là một bệnh da hay gặp nhất, thường xuất hiện ở tuổi dậy thì (13-22 tuổi) và có thể kéo dài sang độ tuổi khác.

Có tới 80-90 % thanh thiếu niên bị trứng cá, nữ thường bị sớm hơn nam, nam thường bị nhiều hơn, nặng hơn nữ. Đa số bệnh tự khỏi sau 22 tuổi nhưng không ít trường hợp bệnh nhân mắc bệnh khi lớn tuổi, nếu không được điều trị bệnh tồn tại đến 40, 50, 60 tuổi và việc điều trị thường khó khăn. Một số trường hợp trứng cá dai dẳng ở phụ nữ có thể có nguyên nhân do tăng hormone kết hợp với kinh nguyệt không đều, rậm lông, nam tính hóa.

Cơ chế xuất hiện trứng cá: Tăng tiết chất bã của tuyến bã nang lông là yếu tố quyết định dẫn đến trứng cá. Dưới tác dụng của hormone nam androgen, tuyến thượng thận, nội tiết buồng trứng, các nang tuyến bã tăng tiết chất bã nhờn. Quá trình sừng hóa cổ tuyến bã cản trở làm cho chất bã nhờn không đào thoát ra ngoài dễ dàng được, chất bã nhờn bị tắc nghẽn bên trong làm tuyến bã bị giãn rộng, vi khuẩn propionibacterium acne và các yếu tố gây viêm khác làm hình thành các nhân mụn trứng cá. Nếu không bị nhiễm trùng, viêm sưng, nhân trứng cá sẽ tạo mụn đầu trắng, bịt kín. Khi mụn đầu trắng bị hở ra ngoài sẽ bị oxy hóa chuyển sang màu đen (gọi là mụn đầu đen). Các thương tổn này thưởng nhỏ, làm cho da ráp khi nhìn thấy và sờ vào. Phản ứng viêm sưng tấy mạnh có thể phá hủy tuyến bã nang lông và khi khỏi để lại sẹo. Tụ cầu trùng, P.ovale và bộ nhiễm các vi khuẩn khác gây nên tình trạng mụn mủ, mụn bọc với biểu hiện sưng, nóng, đỏ đau. Trứng cá thường xuất hiện nhiều ở mặt, ngực, lưng nơi mật độ tuyến bã nang lông cao nhất.

Các yếu tố ảnh hưởng đến trứng cá: Di truyền và gia đình: bố mẹ bị trứng cá con cũng bị, do thuốc kem có corticoid, testosteron làm trắng da, stress, căng thẳng, ít ngủ, thức đêm nhiều, ánh nắng, tia tử ngoại, lạm dụng mỹ phẩm, nóng, ẩm ướt, ăn uống các chất kích thích cay, nóng.

Phân loại trứng cá: Thể nhẹ, thể trung bình và thể nặng phụ thuộc vào số nhân trứng cá không viêm và số mụn viêm, mụn mủ.

Hậu quả: Các vết đỏ thâm do mụn viêm gây ra có thể tồn tại vài tháng. Sẹo lồi, lõm sau các mụn mủ, mụn bọc làm tổn hại đến thẩm mỹ người bệnh, làm người bệnh luôn có cảm giác bối rối mất tự tin, bất an khi tiếp xúc người khác đặc biệt, khi người bệnh thường trẻ với nhu cầu giao tiếp xã hội cao.

Điều trị

Bệnh nhân cần được ý thức không dùng tay nặn trứng cá, đặc biệt khi chúng chưa chín, phải kiên trì chữa trị 6-8 tuần, nhiều tháng, thậm chí vài năm, đặc biệt đối với trứng cá ở lưng ngực chậm đáp ứng với điều trị.

Sinh hoạt, ăn uống: Ăn nhiều rau quả, uống nhiều nước, ăn các thứ mát, nhuận gan, tránh các thức ăn quá béo ngọt, kích thích cay nóng. Nếu cảm thấy thức ăn nào đó làm cho trứng cá nặng hơn thì hạn chế sử dụng. Không thức đêm nhiều. Rửa mặt sạch sẽ để các lỗ chân lông được thông thoáng, tránh bôi, tiếp xúc với các loại dầu, mỡ (không làm đầu bếp)

Điều trị tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh mà thời gian có thể kéo dài nhiều tháng và theo dõi đến 2-3 năm. Phải tác động vào nguyên nhân gây trứng cá, giảm bài tiết chất bã, chống sừng hóa cổ tuyến bã, diệt vi khuẩn. Có thể dùng thuốc tại chỗ, toàn thân.

Trứng cá nhẹ không viêm tấy dùng thuốc bôi ngoài da như tretinoin 0.025%, kem benzoyl peroxide (kem, gel, dung dịch rửa), có thể nặn lấy nhân trứng cá đã chín bằng dụng cụ nặn trứng cá nhưng phải đề phòng tái phát bằng tretinoin hoặc benzoyl peroxide

Trứng cá có viêm, mủ có thể dùng kháng sinh loại bôi hoặc uống. Thể nhẹ dùng thuốc bôi erythromycin với benzoyl peroxide, tretinoin, rửa nước clindamycin. Thể trung bình: uống tetracyclin, erythromycin, minocylin, các thuốc kháng sinh này đều có tác dụng phụ nên cần dùng đúng theo chỉ định và chống chỉ định của bác sĩ. Thể nặng có thể phối hợp thuốc bôi tại chỗ, uống toàn thân, dùng kháng sinh, isotretinoin, liệu pháp nội tiết tố. Ngoài các thuốc điều trị trứng cá khác, liệu pháp nội tiết (estrogen + progesteron) được chỉ định thêm cho phụ nữ bị trứng cá khó điều trị, dai dẳng, đặc biệt nặng lên khi có kinh. Liệu pháp này làm giảm hoạt động của tuyến bã, ức chế buồng trứng, giảm tiết androgen nên giảm trứng cá, đó là điều trị tận gốc nhưng có nhiều tác dụng phụ và chống chỉ định. Còn isotretinoin dùng cho cả nam và nữ nhưng có tác dụng phụ nghiêm trọng như khô môi, mắt, chảy máu mũi, trầm cảm, tăng chorestorol, gây quái thai cho phụ nữ có mang.

Điều trị tận gốc bằng Đông y gia truyền

Đáp ứng của bệnh trứng cá với thuốc tân dược rất khác nhau. Nhiều người, bệnh thuyên giảm, khỏi hẳn. Nhưng nhiều trường hợp dù đã dùng hầu hết các thuốc mà bệnh chỉ giảm đôi chút rồi lại bùng phát, dai dẳng, chữa mãi không khỏi, để lại các vết sẹo lồi lõm, thâm tím làm mất thẩm mỹ, tự tin.

Trong Đông y trứng cá là do phong nhiệt, huyết nhiệt, thấp nhiệt làm giảm quá trình thanh thải nhiệt độc cơ thể. Việc thoát mủ, điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống chỉ là phòng chống nhiễm trùng, tránh nguy hiểm cho sức khỏe tạm thời. Còn về lâu dài muốn trị tận gốc phải dùng các cây thuốc có tính thanh nhiệt, lương huyết, giải độc, kháng viêm, tăng cường tạng can.

Tuy nhiên phần lớn các bác sĩ chưa mặn mà lắm với thuốc thảo dược vì cho rằng tác dụng của chúng không rõ rệt như tân dược và họ phần nào có lý. Thực tế nếu chỉ sản xuất theo sách Đông Y thì công ty nào cũng làm được và khó mà có được thuốc công dụng vượt trội, cho dù máy móc, công nghệ sản xuất có hiện đại đến đâu. Vì cùng công thức như nhau thì tác dụng của thuốc phụ thuộc chủ yếu vào phương pháp sao tẩm dược liệu và bào chế.

Nhưng cũng có một số thuốc có công dụng vượt trội, hiệu quả thực sự, và làm nên điều kỳ diệu: Bệnh khỏi hoàn toàn, kể cả những trường hợp nan y khó chữa, dai dẳng hay tái phát mà tân dược bó tay. Thường thì những thuốc này được bào chế theo phương pháp độc đáo của nhà thuốc gia truyền mà uy tín đã được khẳng định qua nhiều thế hệ. Thực tế nhiều bệnh nhân bị trứng cá nặng, tái đi tái lại dai dẳng, được chỉ định thường xuyên phải dùng thuốc rửa, bôi, uống, tiêm kháng sinh, kháng viêm mà không đỡ, mặt vẫn đầy mụn. Đi khám, chữa ở các phòng khám Đông y, Tây y (của các chuyên gia tu nghiệp tại Trung Quốc, Châu Âu, Mỹ) vẫn không khỏi, nhưng sau 1-2 tháng uống thuốc của 1 nhà thuốc gia truyền ở Hòa Bình đã hoàn toàn sạch mụn và sau vài năm vẫn không thấy tái phát, không những thế da còn sáng mịn hơn. Do vậy cần thận trọng khi lựa chọn thuốc thảo dược để có được thuốc tốt, thực sự hiệu quả.

Nguồn: Kaminda