Đêm diễn của Lang Lang - người từng được mệnh danh là "thần đồng piano" của Trung Quốc, lọt top 100 người có ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới do tạp chí Time bình chọn - diễn ra vào tối 31/8 tại Nhà hát Lớn - Hà Nội.
Đây là chương trình nội bộ, không bán vé. Do vậy, khán phòng nhà hát đã không được lấp đầy dù Lang Lang là một gương mặt nổi tiếng của nhạc cổ điển, được yêu thích ở nhiều nước trên thế giới. Hòa nhạc bắt đầu vào lúc 19h45, và kéo dài khoảng gần một tiếng.
Ngón đàn tài hoa, như sông như suối
Đêm diễn của Lang Lang vỏn vẹn 10 tác phẩm, đều là những tác phẩm ngắn với thời lượng khoảng vài phút mỗi bản. 10 tác phẩm được chia đều cho hai thầy trò là Lang Lang và Peter. Cậu bé Peter lại là người dạo những phím đàn đầu tiên.
Cậu bé 12 tuổi khiến người thưởng thức liên tưởng đến Lang Lang hồi nhỏ, cả trong kỹ thuật biểu diễn lẫn cảm xúc thể hiện. Peter tỏ ra đáng yêu từ cách chào khán giả đến lối chơi đàn. Nhìn Peter trên sân khấu sẽ không khó hiểu tại sao cậu bé lại trở thành một trong những học trò thân cận của Lang Lang và đã đi biểu diễn nhiều nơi cùng thầy.
 |
| Lang Lang sang Việt Nam và biểu diễn tại Hà Nội tối 31/8. |
Ngay sau Peter là sự xuất hiện của Lang Lang, trong tràng pháo tay của những người mộ điệu. Lang Lang, trong trang phục lịch lãm như thường thấy, tiến tới cây dương cầm và chơi những bản kinh điển vốn quen thuộc với giới yêu nhạc cổ điển với Nocturne No. 20 in C-sharp minor, Waltz No.1, Traumerei, lần lượt của các tác giả nổi tiếng Schubert, Chopin và Schumann được cất lên.
Ngón tay lướt nhẹ và làm chủ hoàn toàn những phím đàn, khi trầm khi bổng, khi nhanh khi chậm, khi vui khi buồn tạo nên thanh âm đầy mê hoặc. Đôi lúc, thanh âm từ đàn phát ra, dưới bàn tay tài hoa của Lang Lang cảm như tiếng nước sông, tiếng suốt chảy, nhẹ như bấc mà cũng lại nặng như chì.
Vốn thích nghe nhạc Chopin, ngồi trên khán đài, nghe những giai điệu cất lên từ cây đàn của Lang Lang, nhạc sĩ Dương Thụ - một trong "tứ quái sông Hồng"- cho biết đó là tiếng đàn của người từng trải, rất tình cảm và sâu sắc, có đôi chút thâm trầm.
"Ngày trước, tôi chỉ công nhận ở Lang Lang sự tài hoa nhưng không nhận thấy độ sâu. Nhạc sĩ Chopin là người lưu vong, cuộc sống có nhiều biến động và ẩn chứa nhiều nỗi buồn. Tôi nghĩ Lang Lang tìm được sự đồng cảm nên mới thể hiện được những chiều sâu của tác phẩm", Dương Thụ nói.
Bên cạnh những tác phẩm từ phương Tây, thần đồng piano vẫn đan xen những tác phẩm của Trung Quốc như Coloured Clouds Chasing The Moon của Ren Guang và Autumn Moon Over The Calm Lake của Lu Wecheng.
Về cảm xúc, không khó để nhận ra, khi Lang Lang biểu diễn những bản nhạc Trung Quốc, anh nặng tình hơn, giảm bớt yếu tố kỹ thuật.
 |
| Hai thầy trò kết hợp ăn ý trong bản Military March của nhà soạn nhạc Schubert. |
Phần kết hợp giữa hai thầy trò gây ấn tượng
15 năm trước, tại Hà Nội, Lang Lang biểu diễn cùng cha. Lần này, màn kết hợp đã thuộc về cậu học trò 12 tuổi - Peter Leung. Peter Leung được Lang Lang phát hiện từ năm bốn tuổi. Đến năm 8 tuổi, cậu bé đã cùng thầy đi diễn ở nhiều nơi trên thế giới đồng thời được đứng chung với nhiều người nổi tiếng trên sân khấu, trong đó có Chân Tử Đan.
Tối 31/8, Peter biểu diễn với Lang Lang bản Military March của nhà soạn nhạc Schubert. Tác phẩm xuất bản năm 1826 viết cho đàn piano chơi bốn tay của Schubert vốn nổi tiếng trên thế giới, từng được nhiều nhà soạn nhạc chuyển biên cho nhiều hình thức biểu diễn và nhạc cụ khác nhau.
Hai thầy trò có sự kết hợp nhuần nhuyễn và ăn ý. Suốt màn kết hợp, Peter Leung được thầy giáo để dành nhiều đất để thể hiện bản thân. Trước mỗi lần thầy ra hiệu dừng hay bắt nhịp, tay chơi nhí 12 tuổi đều nhanh chóng nắm bắt.
"Việc chọn tác phẩm để trình diễn, đặc biệt lại đối với một màn chơi piano bốn tay là rất quan trọng. Cái hay nhất của cậu nhỏ trong màn biểu diễn này là phô diễn được kỹ thuật. Tay của cậu bé như nhảy múa trên phím đàn, nhiều lúc phải 'chạy' rất kinh khủng. Đó là điều rất đặc biệt", nhạc sĩ Dương Thụ nhận xét.
Tuy vậy, theo nhạc sĩ, để đạt được cả độ chín về kỹ thuật cũng như chiều sâu về cảm xúc, Peter Leung cần thời gian để hoàn thiện. Phần kết hợp của hai thầy trò cũng là điểm nhấn gần như duy nhất trong một đêm diễn không có chủ đề và có phần thiếu cao trào.
Thiếu điểm nhấn và gây hụt hẫng
Tiếng đàn của Lang Lang là không thể phủ nhận. Nhưng trong đêm diễn tại Hà Nội, anh đã không thuyết phục được hoàn toàn những tai nghe khó tính. Biểu diễn những tác phẩm mình thích, đêm diễn của Lang Lang không theo bất cứ một chủ đề nào.
 |
| Đêm diễn của Lang Lang không thuyết phục hoàn toàn được những tai nghe khó tính, một số người còn cảm thấy thất vọng. |
Sự lớp lang của một đêm hòa nhạc cổ điển đã không được thể hiện, thay vào đó là những màn thể hiện riêng lẻ, thiếu liên kết với nhau. Trò biểu diễn rồi đến thầy, thầy lại đến trò, trước khi hai người kết hợp với nhau.
Lang Lang đã không thực sự thăng hoa được như kỳ vọng. Do vậy, khán phòng của Nhà hát Lớn cũng không tạo nên được sự cộng hưởng. Công bằng mà nói, đêm diễn Lang Lang không thể coi là "concert" về nghệ thuật.
Người nghe gần như rất khó để tìm được một khoảnh khắc cao trào hoặc khiến bản thân phải lặng đi. Có những phút tiếng đàn của Lang Lang lả lơi, vang khắp khán phòng, chậm rãi mà buồn, nhưng vẫn chưa chạm được trái tim thưởng thức vì có phần... hơi diễn.
"Tôi chờ đợi nhiều hơn thế sau 15 năm. Tiếng đàn của Lang Lang đã khác, cả kỹ thuật và cảm xúc đều không được như kỳ vọng, tôi vẫn thấy thiếu thiếu điều gì đó. Tôi bước ra khỏi khán phòng và không đọng lại gì nhiều và cảm thấy khá thất vọng", một khán giả nhận xét sau buổi biểu diễn.
Ngoài ra, việc chương trình đã chơi những bản nhạc ngắn, lại ngắn cả về tổng thời lượng cũng khiến nhiều người tiếc nuối.
Đêm diễn vỏn vẹn khoảng 40 phút, một số khán giả ra về nhận xét nhạc chỉ vừa đủ để chứng minh Lang Lang là một "thần đồng piano". Nhưng nếu là một nghệ sĩ piano nổi tiếng bậc nhất của Trung Quốc thế kỷ 21, được bình chọn là một trong 100 người ảnh hưởng nhất thế giới thì có lẽ, âm nhạc như thế chưa thể thuyết phục.
