Rạng sáng 26/7, học sinh lớp 12 cả nước canh điểm thi tốt nghiệp THPT. Tôi dạy lớp 12 nên năm nào cũng thức cùng học sinh, máy tính mở sẵn các trang tra cứu, danh sách lớp, số báo danh, tay liên tục nhấn F5 để cập nhật điểm.
Nhiều tâm trạng khi đón nhận điểm thi
Vừa điểm 0 giờ, tin nhắn điện thoại tôi liên tục "ting ting". Học trò báo điểm cho tôi. Có em nhắn tin để chia vui, em thì ngược lại.
Em Khoa Đăng, hôm vừa thi xong, đã alo ngay cho tôi rối rít: "Con đã làm thế này, thế này, cô chấm thử cho con xem bao nhiêu điểm?"
Nam sinh không có khiếu về ngôn ngữ, tính lại hơi cẩu thả, bài làm không sai chỗ này cũng sót chỗ kia. Ngày đi thi, em và tôi cũng chỉ đều mong đủ tốt nghiệp, chứ không dám mong em đạt điểm khá, điểm giỏi.
Vừa có điểm, em báo tôi ngay, kèm theo dòng tin nhắn: “Con không ngờ mình được cao như vậy luôn cô ơi".
 |
| Điểm thi như thế nào mới được gọi là cao? Ảnh minh họa: Phương Lâm. |
Lý An, học sinh chưa bao giờ khiến tôi phải lo lắng. Em tự giác từ A đến Z, có mục tiêu rõ ràng và kế hoạch ôn thi cụ thể. Bài làm của em luôn khiến bạn cùng lớp ngỡ ngàng vì khả năng vận dụng ngôn ngữ, sự sáng tạo và niềm đam mê viết lách.
Tin nhắn em gửi tôi khi biết điểm là: “Con có thể phúc khảo được không cô? Điểm không như kỳ vọng của con”.
Đứa cháu của bạn tôi, tổng điểm 3 môn khối A1 đạt 23,95, điểm từng môn cũng khá đều, không chênh lệch nhiều so với những bài kiểm tra trong quá trình ôn tập.
Tôi chưa kịp khen, em đã tiu nghỉu: “Vẫn không đủ đậu cô ơi”. Nguyện vọng 1 của em chọn vào Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TP.HCM.
Ba năm cấp ba, em ấy lo chơi nhiều hơn học, năm cuối cấp còn không thấy lôi sách vở ra bàn ngồi học một cách nghiêm túc. Đã có lúc, ba mẹ em lo, không biết em có tốt nghiệp nổi không.
Một học sinh chỉ mong chống liệt, 2 điểm đã là cao. Một học sinh giỏi, 9 điểm vẫn là thấp. Một học sinh không lượng sức mình, dù có đạt được điểm ở mức khá phấn khởi, nhưng không vào được trường danh giá, con điểm ấy cũng chẳng đem lại cho em kỳ vọng gì.
Điểm thi cũng chỉ là con số
Hồi học lớp hai, nếu môn Toán hoặc Tiếng Việt có điểm dưới 9, tôi sẽ bị ba mẹ mắng, thậm chí bị đánh. Học sinh của tôi, trong dự án nhóm, một học sinh dù đã cố gắng đến mức hoàn hảo nhất có thể, nhưng chỉ vì một lỗi nhỏ của một ai đó, điểm cả nhóm bị giảm xuống, dù chỉ 0.5, cũng đủ khiến em buồn bực, khóc lóc, nặng hơn phẫn nộ.
Một học sinh khác, bài kiểm tra môn Sử của em đạt điểm 10, một vài bạn trong lớp cũng đạt 10, em đến gặp tôi phân bua rằng: "Các bạn làm đúng thì được 10 điểm. Con không chỉ làm đúng, còn làm hay hơn, vì con phân tích thuyết phục hơn, lập luận tốt hơn, mở rộng vấn đề sâu hơn, đúng ra phải được điểm cao hơn các bạn".
Tôi không chắc em đang nói thật hay nói đùa. Nếu thật, có lẽ tôi cần kiến nghị nhà trường đặt một thang điểm 20, chẳng hạn, cho riêng em để vỗ về tham vọng của em.
Những năm đi dạy, tôi tiếp xúc với nhiều thế hệ học sinh. Một trong những câu nói quen thuộc của tôi khi bắt đầu một bài giảng là: “Bài này rất hay nhé các con”. Còn câu cửa miệng của học sinh là: “Bài này có thi không cô?”.
Các em chỉ chăm chăm vào việc học để thi, thậm chí cố gắng học thuộc càng nhiều càng tốt để viết được bài văn vừa dài vừa hay. Các em có một niềm tin mãnh liệt là viết dài, hay, điểm số sẽ càng cao.
Điểm cao có chắc sẽ giúp các em vận dụng hết 100% kiến thức ở đó ra ngoài thực tế không? Điểm cao liệu sau này em có thực sự thành công?
Đôi khi điểm thấp nhưng em vào được trường đại học có ngành mình yêu thích. Cũng có khi điểm thấp là minh chứng cho sự cố gắng hết mình và kỳ tích của em đó trong suốt hành trình học tập.
Các kỳ thi hiện nay đã dần chuyển sang hướng đánh giá năng lực thật. Bằng tốt nghiệp các cấp cũng không xếp loại khá, giỏi, trung bình hay yếu. Các trường đại học đã mở rộng nhiều phương thức tuyển sinh, ngoài cách truyền thống khiến học sinh ganh đua từng dấu phẩy, từng số thập phân.
Phụ huynh và giáo viên nên tư vấn cho học sinh theo cách giúp em phát triển tiềm năng của mình, để có môi trường phù hợp và hạnh phúc với điều chọn lựa. Suy cho cùng, điểm cũng chỉ là con số. Điểm như thế nào là cao? Hay vì bạn đã đặt mục tiêu quá cao?
