Các phim Việt ra rạp trong dịp Tết năm nay hưởng lợi lớn khi không phải cạnh tranh với bất cứ bom tấn nào của điện ảnh nước ngoài. Đại diện của Hollywood là Dolittle, nhưng bộ phim có Robert Downey Jr. đóng chính vốn bị gắn mác “bom xịt” tại quê nhà từ trước khi khởi chiếu ở Việt Nam.
Không có bất cứ phim Hoa ngữ nào trình làng khán giả Việt, bởi bản thân hàng loạt tác phẩm còn đang bị hoãn chiếu vô thời hạn tại quê nhà vì virus corona. Từ Hàn Quốc, Ashfall nhắm chiếu muộn từ 31/1 (mùng 7 Tết), nhưng rốt cuộc cũng chưa thể ra mắt.
Song, ngay từ ban đầu, trailer các phim Việt chiếu rạp năm nay không gây ra sự hào hứng quá lớn cho số đông. Một số thậm chí còn khiến nhiều người nghi ngại về chất lượng nội dung, hình ảnh. Cuối cùng, nhiều nỗi lo lắng đã biến thành sự thật.
Nỗ lực khai thác nhiều đề tài mới lạ
Tết Nguyên đán hàng năm, khán giả Việt ra rạp với mong muốn tìm thấy tiếng cười bên cạnh người thân và bạn bè. Do đó, trong suốt thời gian dài, các nhà làm phim trong nước theo đuổi thể loại hài hước, pha trộn chút nội dung gia đình hoặc tình cảm, nhằm tìm kiếm lợi nhuận.
Nhìn lại loạt phim Tết trong vài năm gần đây, Siêu sao siêu ngố (2018), 798Mười (2018), Trạng Quỳnh (2019), Cua lại vợ bầu (2019) đều đi theo công thức này. Tạm chưa bàn đến chất lượng nội dung, nhóm tác phẩm cùng gặt hái thắng lợi nhất định tại phòng vé.
 |
| Đạo diễn Nhất Trung gây ngạc nhiên khi đem tới mùa phim Tết năm nay một tác phẩm mang màu sắc kinh dị. |
Tuy nhiên, dịp Tết 2020, khán giả chứng kiến nhiều bước đi táo bạo của điện ảnh Việt. Sau thành công lên tới hơn 190 tỷ đồng của Cua lại vợ bầu (2019), đạo diễn Nhất Trung “chơi lớn” với tác phẩm kinh dị Đôi mắt âm dương trong ngày đầu năm.
Phim là câu chuyện về Trang (Thu Trang) - một họa sĩ tài năng. Sau tai nạn, cô bị mất trí nhớ và phải thay giác mạc của danh ca Lisa (Bảo Thanh). Từ đây, Trang bắt đầu trông thấy những hình ảnh đáng sợ và phát hiện ra hàng loạt bí mật đen tối trong quá khứ.
Tuy vẫn theo đuổi thể loại hài, nhưng đạo diễn Quang Huy lại muốn khai thác yếu tố vòng lặp thời gian với 30 chưa phải Tết. Tác phẩm xoay quanh chàng trai mồ côi mẹ tên Hân (Trường Giang). Sau nhiều năm bỏ lên Sài Gòn lập nghiệp, anh trở về quê hương nhằm cướp lấy miếng đất của cha ruột để có thể cưới cô con gái rượu của ngài giám đốc giàu có. Song, Hân bất ngờ rơi vào vòng lặp bí ẩn của ngày 30 Tết.
 |
| Tuy có phần trailer không mấy ấn tượng, nhưng Tiền nhiều để làm gì? vẫn gây tò mò với một bộ phận công chúng bởi sự trở lại của Phước Sang. |
Tác phẩm hợp tác Việt Nam - Hong Kong Bí mật đảo Linh Xà khai thác đề tài phiêu lưu, kỳ ảo, với câu chuyện xoay quanh hòn đảo của loài rắn khổng lồ. Khi đến đây, chàng khảo cổ học Trần Thái (Dương Minh) nảy sinh tình cảm với cô gái bí ẩn Đan Thy (Hạ Anh), và mối quan hệ dẫn đến nhiều bi kịch sau đó.
Hay Tiền nhiều để làm gì? là câu chuyện về ba tên trùm buôn gỗ lậu, do lần lượt Hiệp Gà, Phước Sang và Hà Việt Dũng thể hiện. Khi thần chết đến gõ cửa nhà chúng, bộ ba loay hoay tìm cách chống lại số phận, dù cho có phải phản bội, hãm hại lẫn nhau.
Chỉ có Gái già lắm chiêu 3 tiếp tục theo đuổi hướng hài - lãng mạn khi tiếp nối câu chuyện tình yêu của Ms. Q (Ninh Dương Lan Ngọc) và Jack (Lê Xuân Tiền) ở phần trước. Lần này, nữ MC lắm chiêu phải ra mắt gia đình bạn trai thuộc dòng dõi quyền quý và giàu có bậc nhất xứ Huế.
Chất lượng nội dung đều chơi vơi
Có ý tưởng mới lạ là thế, nhưng cả 5 phim Việt mùa Tết năm nay đều có chất lượng nội dung chỉ dừng lại ở mức trung bình, thậm chí có phim thuộc hàng thảm họa. Tựa phim Đôi mắt âm dương khiến người xem liên tưởng đến loạt The Eye nổi tiếng của Hong Kong, nhưng phim thực tế mang nhiều nét tương đồng với Shutter (2004) của điện ảnh Thái.
Đạo diễn Nhất Trung tỏ ra lạm dụng yếu tố jump-scare bằng âm thanh, mà không thể tạo ra những trường đoạn kinh dị kéo dài. Bởi vậy, bộ phim cứ thế đuối dần khi về cuối bởi nhiều lỗ hổng cùng cái kết dễ đoán.
 |
| Trường Giang và 30 chưa phải Tết bị phản ứng ngược bởi phát ngôn của anh trước giờ phim ra rạp. |
Vòng lặp thời gian tuy còn xa lạ với điện ảnh Việt, nhưng đã được Hollywood khai thác trong suốt nhiều năm nay. Song, ê-kíp 30 chưa phải Tết lại mang đến một kịch bản rối rắm, đầy mâu thuẫn.
Phim gây bất ngờ khi yếu tố hài hước thực tế rất ít. Nhưng hàng loạt xung đột tâm lý, tình cảm của 30 chưa phải Tết lại tỏ ra dài dòng, dễ đoán. Chơi vơi giữa hai yếu tố, bộ phim của đạo diễn Quang Huy hứng chịu luồng chỉ trích dữ dội trên mạng Internet, nhất là khi Trường Giang từng phát ngôn rằng sẽ trả lại tiền vé nếu khán giả thấy phim không hay.
Bất chấp những tranh cãi từ trailer và lời bào chữa của đồng đạo diễn Bảo Nhân, Gái già lắm chiêu 3 vẫn có đường dây câu chuyện và các tuyến nhân vật giống với Crazy Rich Asians (2018). Phim chọn cách giải quyết mâu thuẫn giống với siêu phẩm Hollywood, nhưng thiếu đi sự thuyết phục cần thiết.
Bên cạnh kịch bản còn “sạn”, yếu tố hài hước của Gái già lắm chiêu 3 đôi lúc tỏ ra phản cảm khi khai thác những câu thoại, hành động 18+ có phần lố lăng của nhóm nhân vật “chăn chuối”.
 |
| Bí mật đảo Linh Xà xứng đáng bị gọi là thảm họa đầu năm của điện ảnh Việt, dù phim là xuất phẩm hợp tác với phía Hong Kong. |
Nhưng thảm họa của dịp Tết 2020 phải gọi tên Bí mật đảo Linh Xà. Tác phẩm khiến người xem lắc đầu ngao ngán bởi phần kỹ xảo tệ hại, kỹ thuật lồng tiếng cẩu thả. Kịch bản phim chẳng tuân theo bất cứ quy tắc gì và chỉ tập trung vào những màn tán tỉnh, khoe thân vô nghĩa, thay vì xoay quanh chuyến phiêu lưu tìm kiếm bí mật như tựa đề gợi mở.
Đến mùng 5 Tết, khán giả tiếp tục chứng kiến một thảm họa nữa. Tiền nhiều để làm gì? quy tụ dàn diễn viên giàu kinh nghiệm là vậy, nhưng thành phẩm của đạo diễn Lưu Huỳnh chẳng khác nào một chuỗi tiểu phẩm hài ồn ào, kém duyên được chắp vá vụng về lại với nhau cho đủ thời lượng chiếu rạp.
Thiếu vắng cả scandal lẫn doanh thu
Dịp Tết 2019 chứng kiến một scandal vô tiền khoáng hậu của điện ảnh Việt khi Cua lại vợ bầu và Trạng Quỳnh thi nhau công bố doanh thu. Thậm chí, cả hai phim có lúc cùng tự nhận đứng đầu phòng vé, đồng thời tố cáo đối phương chơi xấu trên các phương tiện truyền thông. Sau màn khẩu chiến, tác phẩm của đạo diễn Đức Thịnh dần tỏ ra yếu thế.
Cuối cùng, Cua lại vợ bầu đại thắng khi thu hơn 190 tỷ đồng. Tuy Trạng Quỳnh bị đối thủ bỏ lại một khoảng khá xa, nhưng phim vẫn cán mốc 100 tỷ đồng. Thực tế, việc tố cáo lẫn nhau vô tình khiến cả hai tác phẩm đều trở thành đề tài “nóng” trên mạng xã hội và kích thích khán giả ra rạp.
Mùa Tết năm nay có phần “buồn” hơn khi không có bất cứ scandal nào quá lớn, trừ việc đạo diễn Nhất Trung cho rằng một trang thống kê doanh thu trên mạng Internet chưa đưa ra con số chính xác đối với Đôi mắt âm dương. Nhìn chung, cuộc chiến doanh thu trở nên tẻ nhạt hơn nhiều.
 |
| Gái già lắm chiêu 3 công bố doanh thu hơn 100 tỷ đồng sau 6 ngày trình chiếu. Tuy nhiên, một bộ phận công chúng sớm chỉ ra sự vô lý của con số này. |
Nếu như Cua lại vợ bầu chỉ mất ba ngày để cán mốc 50 tỷ đồng và một tuần để đạt 100 tỷ đồng, thì lúc này, Đôi mắt âm dương và 30 chưa phải Tết không còn hy vọng lập nên kỳ tích. Hai phim thảm họa Bí mật đảo Linh Xà và Tiền nhiều để làm gì? thì vẫn đang chật vật tìm kiếm khán giả và chẳng thể tạo nên thành tích đáng kể.
Chỉ riêng Gái già lắm chiêu 3 công bố doanh thu đạt 102 tỷ đồng vào cuối tuần qua sau 6 ngày ra rạp. Song, con số lập tức gây ra nhiều tranh cãi vì tính xác thực.
Theo tính toán của một bộ phận khán giả dựa trên công bố của chính nhà phát hành, để vượt mốc này, tác phẩm của hai đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito buộc phải thu hơn 23 tỷ đồng vào riêng ngày mùng 6 Tết, tức còn nhiều hơn so với thành tích doanh thu cao nhất một ngày của bom tấn Avengers: Endgame (2019).
Nếu “so bó đũa, chọn cột cờ”, trong mắt nhiều người, Gái già lắm chiêu 3 có lẽ là cái tên khả dĩ nhất của điện ảnh Việt trong dịp đầu năm nay. Việc phim có thể thu 100 tỷ đồng là điều không quá khó khi các đối thủ cứ thế thụt lùi, và ê-kíp có lẽ chỉ muốn “ăn mừng sớm” điều đó.
Danh hài không còn là bảo chứng phòng vé?
Trước đây, khán giả Việt có thói quen xem phim vì yêu thích diễn viên chứ chẳng quan tâm nội dung. Do đó, nhiều thế hệ “ông hoàng phòng vé” lần lượt xuất hiện như Thái Hòa, Hoài Linh, Trấn Thành hay Trường Giang. Gắn với đó là không ít bộ phim hài “xem một lần rồi quên”, không mang nhiều giá trị nghệ thuật.
Năm 2018, “Mười Khó” dễ dàng giúp Siêu sao siêu ngố thu 108 tỷ đồng dù có chất lượng gây tranh cãi. Cách đây một năm, thành công của cả Trạng Quỳnh lẫn Cua lại vợ bầu đều mang dấu ấn không nhỏ của Trấn Thành. Nhưng đến mùa Tết năm nay, cả Trường Giang lẫn Thu Trang đều không gặt hái thành công như mong đợi.
 |
| Phải chăng thời kỳ các danh hài Việt thống trị phòng vé dịp Tết Nguyên đán đã qua? |
Hai tài tử điển trai Dương Minh hay Dịch Dương cũng chẳng thể giúp một tác phẩm kém chất lượng như Bí mật đảo Linh Xà thoát khỏi số phận hẩm hiu. Tương tự là trường hợp của Tiền nhiều để làm gì? do đạo diễn Lưu Huỳnh thực hiện. Chỉ có Ninh Dương Lan Ngọc là lại ghi điểm nhờ doanh thu cao của Gái già lắm chiêu 3.
Cục diện kể trên phần nào đó chứng tỏ rằng khán giả Việt sẽ ngày một khó tính hơn trong chuyện bỏ tiền ra rạp. Việc tiếp xúc với phim ngoại chất lượng và các dịch vụ chiếu phim trên mạng Internet giúp công chúng nay có nhiều sự lựa chọn, cũng như ngày một quan tâm đến chất lượng tác phẩm, thay vì chỉ gương mặt hài quen thuộc.
Tiếp xúc với một số quản lý các cụm rạp chiếu phim tại Việt Nam, đa số đều đưa ra nhận định doanh thu phòng vé mùa Tết 2020 bị giảm sút so với cùng kỳ 2019, với chênh lệch có thể lên tới 20%. Họ nhận xét chất lượng nhóm tác phẩm năm nay, cả phim nội lẫn phim ngoại, đều thua sút so với năm trước. Ngoài ra, yếu tố thời tiết không ủng hộ tại khu vực phía Bắc những ngày đầu năm cũng gây ra ít nhiều ảnh hưởng.
Thời gian tới, virus corona gây ra bệnh dịch viêm phổi có thể tiếp tục gây ảnh hưởng tiêu cực tới nhà rạp và các bộ phim. Mới nhất, Bí mật của gió - tác phẩm dự kiến khởi chiếu rộng rãi từ 31/1 (mùng 7 Tết) - đưa ra thông báo hoãn chiếu vô thời hạn.
Một vài tháng tới đây có lẽ là khoảng thời gian khó khăn đối với điện ảnh Việt. Nếu không có tác phẩm nào thực sự chất lượng, sân chơi sẽ lại tiếp tục bị thống trị bởi các tác phẩm bom tấn ngoại.
