|
Thị trường ôtô Việt Nam từng chứng kiến sự thống trị của ôtô động cơ đốt trong thuộc các thương hiệu Nhật, Mỹ, Hàn, nay đang chuyển đổi khá nhanh sang điện hóa. Năm ngoái, lần đầu tiên một hãng xe thuần điện giành danh hiệu bán chạy nhất toàn thị trường, vượt qua nhiều hãng xe truyền thống.
Giai đoạn bùng nổ chỉ mới bắt đầu, bức tranh toàn cảnh về thị trường ôtô điện Việt Nam vẫn còn nhiều chi tiết cần phải hoàn thiện.
Tăng trưởng "nóng"
Tháng 4/2022, khách Việt được giới thiệu SUV thuần điện Hyundai Ioniq 5. Khi này, thị trường ôtô điện tại Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn khá sơ khai. Bên cạnh SUV điện của Hyundai, khách Việt chỉ có thể chọn mua 3 mẫu xe điện, gồm Porsche Taycan, VinFast VF e34 và VinFast VF 8.
Đến tháng 7/2022, VinFast tuyên bố dừng kinh doanh xe xăng, chuyển mình trở thành một hãng xe thuần điện. Trong cùng năm, VinFast công bố doanh số nhóm ôtô điện của mình đạt 7.080 xe, là đơn vị đầu tiên chia sẻ số liệu bán hàng các mẫu ôtô chạy điện.
 |
| VinFast dẫn đầu thị trường ôtô điện Việt Nam. Ảnh: VinFast. |
VinFast không phải là hãng xe đầu tiên giới thiệu ôtô điện đến khách Việt, nhưng được xem là cái tên có vai trò chủ đạo trong nỗ lực mở rộng thị trường ôtô chạy điện ở Việt Nam.
Năm 2023, doanh số xe điện VinFast đạt 34.855 xe. Bước sang năm 2024, VinFast trở thành hãng xe bán chạy nhất Việt Nam khi bàn giao thành công hơn 87.000 ôtô điện cho khách hàng.
Do phần lớn hãng xe khác không chia sẻ kết quả bán hàng của nhóm xe điện, doanh số của riêng VinFast có thể tạm xem như đại diện cho toàn thị trường ôtô điện Việt Nam. Trong trường hợp này, mảng ôtô điện tại Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng "nóng" về doanh số đến hơn 12 lần trong giai đoạn 2022-2024.
Không những tăng trưởng mạnh về doanh số, số lượng hãng xe cũng như mẫu xe thuần điện tại Việt Nam cũng có bước phát triển đáng kể.
Trong năm 2024, thị trường Việt đón thêm khá nhiều thương hiệu mới gia nhập, bao gồm 2 hãng xe điện BYD và GAC Aion. Các hãng xe quen mặt với khách Việt như MG, Mercedes, Audi, Porsche cũng tung ra các sản phẩm thuần điện mới, góp phần tăng tính đa dạng cho thị trường ôtô điện tại Việt Nam.
    |
Nhiều ôtô điện mới ra mắt khách Việt. Ảnh: Phúc Hậu. |
Giai đoạn đầu năm 2025, thị trường xe điện ở Việt Nam tiếp tục đón chào thêm sự tham gia của nhiều cái tên mới. Wuling Bingo, Ford Mustang Mach-E, Geely EX5, BYD Sealion 8, BYD Atto 2, Mercedes-Benz G 580 EQ... là loạt ôtô điện vừa ra mắt khách Việt, nâng tổng số lựa chọn thuần điện trên thị trường hiện đạt xấp xỉ 40.
Như vậy, chỉ trong khoảng 3 năm, thị trường ôtô điện Việt Nam từ chỗ chỉ có vài mẫu xe hiếm hoi đã có bước phát triển tương đối nhanh chóng.
Khách Việt giờ đây có thể chọn mua ôtô điện ở hầu hết phân khúc, từ xe đô thị cỡ nhỏ đến những mẫu SUV cỡ lớn. Thậm chí, nhóm khách hàng kinh doanh dịch vụ vận tải cũng được cung cấp các lựa chọn ôtô điện phù hợp, chẳng hạn VinFast Limo Green, BYD M6...
Tuy nhiên, tương tự nhiều quốc gia khác, thị trường ôtô điện Việt Nam vẫn cần thêm yếu tố để có thể phát triển bền vững.
Trạm sạc - yếu tố định thành bại
Bên cạnh giá bán, trạm sạc và phạm vi hoạt động của ôtô điện luôn là những quan ngại lớn nhất của khách hàng.
Với phần đông khách Việt vốn đã quen với sử dụng xe xăng, thời gian sạc kéo dài hay sự thiếu hụt trạm sạc sẽ là những trở ngại, ít nhiều ngăn chuyển đổi từ ôtô chạy xăng/dầu sang ôtô chạy điện.
Hiện, các trạm thuộc mạng lưới V-GREEN vẫn đang là hệ thống sạc công cộng lớn nhất tại Việt Nam.
 |
| Mạng lưới sạc V-GREEN trải rộng tại Việt Nam. Ảnh: VinFast. |
Với quy hoạch hơn 150.000 cổng sạc đa dạng công suất trên toàn quốc, mạng lưới sạc V-GREEN được cho là đóng góp phần không nhỏ giúp VinFast trở thành hãng xe sở hữu thị phần ôtô điện lớn nhất Việt Nam như hiện tại.
Ở chiều hướng ngược lại, các "tân binh" của thị trường xe điện Việt như Wuling, BYD hay GAC Aion lại chưa cho thấy mức độ quan tâm đủ lớn dành cho trạm sạc công cộng ở giai đoạn đầu.
Tương tự khi MG trình làng MG4 EV, các hãng xe điện Trung Quốc ban đầu cho biết chỉ lắp trụ sạc tại đại lý, tặng trụ sạc tại nhà cho khách hàng, bắt tay với bên thứ ba hoặc hợp tác với các hãng xe khác để khách hàng sạc pin khi cần.
 |
| Các hãng xe điện Trung Quốc bố trí trụ sạc tại đại lý. Ảnh: Phúc Hậu. |
Dù vậy, sự thành công của VinFast tại Việt Nam với nền tảng là trạm sạc công cộng dường như đã khiến các hãng xe cùng tham gia thị trường ôtô điện phải thay đổi suy nghĩ.
Nhiều hãng như Geely, Omoda, Jaecoo và Ford khi tuyên bố tham gia thị trường ôtô điện Việt Nam đã có động thái nghiêm túc xây dựng trạm sạc công cộng.
TMT Motors - đơn vị phân phối ôtô điện thương hiệu Wuling tại Việt Nam - cũng bắt đầu "xoay trục" trong chiến lược, công bố kế hoạch xây dựng 30.000 trạm sạc trong giai đoạn 2025-2030.
  |
Nhiều hãng xe công bố kế hoạch xây trạm sạc ngay thời điểm ra mắt ôtô điện. |
Nhìn chung, việc các hãng xe nghiêm túc hơn với trạm sạc công cộng là tín hiệu đáng mừng. Hãng xe có thêm "điểm tựa" để thuyết phục khách hàng và phát triển thị phần, khách Việt cũng có thêm lý do để an tâm khi sử dụng ôtô điện.
Hẳn nhiên, khi hạ tầng trạm sạc công cộng đã phát triển đến mức tạo được sự an tâm cho khách hàng, ôtô điện sẽ đứng trước cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn tại Việt Nam.
Khi này, trạm sạc và doanh số ôtô điện không còn là nghịch lý con gà - quả trứng mà trở thành mối quan hệ cùng phát triển, giúp diện mạo thị trường xe điện Việt trở nên tươi sáng hơn.
Sách hay đọc trên xe
Chuyên mục Xe gửi tới độc giả những tựa sách hay với nhiều chủ đề hấp dẫn. Trên những chặng hành trình với những chiếc xe, không hiếm khi chúng ta có những khoảnh khắc nghỉ ngơi, thư giãn, và những trang sách là người bạn đồng hành lý thú.
