Có người từng cho rằng khi một thương hiệu bước qua năm 40, chắc chắn nó sẽ thành công. Điều đó đúng với Nike Air Force 1 - mẫu giày làm được hơn nhiều thứ suốt 40 năm xuất hiện và gây bão trong giới thời trang.
Từ khi ra mắt năm 1982, Air Force 1 (AF1) trở thành một trong những thiết kế giày được đánh giá cao nhất hành tinh. Mẫu giày được yêu thích từ giới thời trang đến lớp khách hàng đại chúng. Đây cũng là sản phẩm bán chạy nhất của Nike suốt nhiều năm, theo công ty nghiên cứu thị trường The NPD Group.
Trước đây, có những báo cáo về việc Nike hạn chế khách hàng mua giày. Đây là hệ lụy của việc sản phẩm bị đội giá cao ngất ngưởng từ thị trường chợ đen. Sau nhiều năm phát triển, AF1 có nhiều phiên bản khác nhau, đến nay con số lên đến hơn 2.000.
Nhà thiết kế Virgil Abloh (qua đời năm 2021 do bạo bệnh) là người hâm mộ cuồng nhiệt của AF1. Trong thời gian làm việc cho Louis Vuitton, ông có 21 lần hợp tác với mẫu giày nổi tiếng. "Nike Air Force 1 là biểu tượng văn hóa theo đúng nghĩa", Virgil Abloh từng nói.
Vào tháng 2, cuộc đấu giá của Sotheby's thu 25,3 triệu USD từ 200 đôi giày AF1 của Abloh. Toàn bộ số tiền được chuyển đến Quỹ học bổng của Virgil Abloh.
Câu hỏi đặt ra là làm thế nào AF1 có thể trở thành mẫu giày được ưa chuộng nhất hành tinh?
  |
Nike cho ra mắt nhiều dòng sản phẩm từ bình dân đến cao cấp. Ảnh: SCMP. |
Những bước đầu tiên
Năm 1982, AF1 ra mắt với phiên bản cổ cao. Mãi đến một năm sau, thương hiệu lần đầu giới thiệu sản phẩm cổ thấp. Thời điểm đó, Nike AF1 là mặt hàng chủ lực của Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia Mỹ. Chiến dịch quảng bá dòng sản phẩm của Nike góp mặt sáu ngôi sao kỳ cựu, bao gồm Michael Cooper, Moses Malone, Calvin Natt, Jamaal Wilkes, Bobby Jones và Mychal Thompson.
Bất chấp thành công của dòng sản phẩm, Nike bất ngờ công bố ngừng sản xuất loại giày này vào năm 1984. Do nhu cầu khách hàng tăng cao, một số cửa hàng ở thành phố Baltimore (Mỹ) đã ngăn cho việc dòng sản phẩm biến mất hoàn toàn.
Một số chủ cửa hàng yêu cầu Nike cung cấp giày cho họ và câu lạc bộ mang tên Colour of the Month. Mãi đến năm 1986, Nike chính thức đưa AF1 trở lại đường đua giày thể thao.
Thời điểm đó, Bruce Kilgore - nhà thiết kế của Nike - khá bất ngờ khi biết những mẫu giày này còn xuất hiện trên thị trường mua bán lại. Kilgore cho biết ông hoàn toàn bất ngờ khi các công nhân trong nhà máy nói họ đang sản xuất, chế tạo những mẫu giày AF1.
"Năm 1987 tôi có đến Đài Loan. Khi đến một nhà máy, tôi bất ngờ khi có người nói với tôi về sự nổi tiếng của AF1", ông nói trong cuộc phỏng vấn kỷ niệm 35 năm sản phẩm ra đời.
Bước tiến mới
Năm 2007, hãng giày kỷ niệm 25 thành lập AF1. Đây là thời điểm cực thịnh của dòng sản phẩm. Air Force 1 lúc bấy giờ được lòng các rapper người Mỹ.
Nelly và St Lunatics yêu thích mẫu giày đến nỗi phát hành ca khúc Air Force Ones. Trong khi đó, nhiều rapper sáng tác nhiều bản nhạc nói về thiết kế giày mang tính biểu tượng, trong đó phải kể đến Jay-Z, Shyne, The Lox, G-Unit và The Diplomats.
Những đôi giày liên quan đến Roc-A-Fella Records của Jay-Z và Terror Squad của Fat Joe nằm trong số phiên bản giới hạn đắt đỏ nhất của dòng AF1. Các rapper thu được nhiều lợi nhuận nhờ vào việc hợp tác với thương hiệu.
Năm 2015, trong một lần phát biểu trước Đại học Oxford ở Anh, rapper A$AP Rocky cho rằng anh đã làm cho AF1 Mids trở nên thú vị. "Ra ngoài với AF1 khiến bạn trở nên độc đáo. Tôi đã mang đôi giày này để đi quay phim", nam rapper nói.
  |
Drake được nghệ sĩ nổi tiếng Damien Hirst tặng cho mẫu giày AF1 được thiết kế lại. Ảnh: SCMP. |
Sau khi những mẫu giày nguyên bản trở thành dòng giày được yêu thích, người yêu thích AF1 bắt đầu tìm hướng đi mới cho sản phẩm, bắt đầu từ việc trang bị ngoại hình mới cho đôi giày yêu thích.
Rapper Drake được nghệ sĩ người Anh Damien Hirst - người thiết kế bìa album Certified Lover Boy của nam ca sĩ - tặng cho đôi AF1 được vẽ ngẫu hứng. Trước đó, nhiều nghệ sĩ, dân sưu tập giày chuyên nghiệp tạo ra phiên bản giới hạn cho riêng mình từ đôi giày trị giá khoảng 90 USD.
AF1 cũng trở thành sản phẩm bán đấu giá được ưa chuộng. Năm 2021, có một đôi giày được người mua lại với giá kỷ lục 113.400 USD. Những chiếc AF1 là sản phẩm được yêu thích trong các cuộc đấu giá.
Vị trí của AF1 trong làng thời trang
Do sản phẩm là thiết kế đinh của Nike, dòng AF1 nhiều lần xuất hiện trong các vụ kiện tụng. Ban lãnh đạo của Nike khá nghiêm túc trong việc bảo vệ tính độc quyền của sản phẩm. Nhà thiết kế John Geiger từng phải ra tòa vì chiếc giày GF-01. Ông bị hãng Nike kiện vì thiết kế giống với dòng giày nổi tiếng.
Do AF1 quá nổi tiếng, Nike bị soi từng chút một khi ra mắt các phiên bản khác của dòng sản phẩm. Gần đây, việc viết sai tên trong tiếng Hy Lạp dẫn đến việc thương hiệu bị Bưu điện Mỹ kiện vì vi phạm bản quyền.
 |
Air Force 1 được lòng nhiều ngôi sao nổi tiếng. Ảnh: People. |
Trong những năm qua, AF1 chứng kiến nhiều sự đổi mới trong thiết kế, từ chi tiết cổ (cao, trung bình và thấp) cho đến công nghệ thực hiện (Foamposite, Hyperfuse, Liquid Metal và Flyknit).
Dòng sản phẩm còn ra mắt nhiều phiên bản sang trọng, đắt đỏ bằng da cá sấu và trăn Nam Mỹ, có lúc lên đến 2.000 USD. Sự đổi mới đến nay được cho là đột phá nhất của hãng là phát hành sản phẩm với kích thước dành riêng cho phụ nữ năm 2001.
Hiện nay, AF1 không chỉ là sản phẩm ưa thích của các rapper. Nhiều ngôi sao nhạc pop, ca sĩ, diễn viên, người nổi tiếng như Victoria Beckham, Jennifer Lopez, Kylie Jenner, Bella Hadid, Ciara và Hailey Bieber... đều sử dụng nó.
Đôi giày này cũng nằm trong danh sách được yêu thích nhất trên Instagram và các nền tảng mạng xã hội khác. Air Force 1 cũng đắt hàng trên các trang mua đi - bán lại và thường xuyên hết hàng. Điều đó chứng tỏ sức hút không thể bàn cãi của dòng giày có lịch sử 40 năm ra đời và phát triển.
