Năm học 2020-2021 được coi là bắt đầu đổi mới của ngành giáo dục. Năm đầu tiên thay SGK từ lớp 1 cùng với đó là những thay đổi trong đánh giá học sinh cũng như dự kiến cũng sẽ có những thay đổi trong kiểm tra và thi.
Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học mới 2020-2021 của Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT vừa tổ chức, nội dung nhận được sự quan tâm đặc biệt của đại diện các sở GD&ĐT là bộ mới ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung quy định về kiểm tra, đánh giá học sinh THCS, THPT (hay còn gọi là Thông tư 26).
 |
| Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá được hy vọng sẽ giảm tình trạng tiêu cực như giáo viên ép học sinh đi học thêm. Ảnh minh họa: Tiền Phong. |
Bỏ hẳn bài kiểm tra 1 tiết là cách hiểu chưa đúng
Nói về những điểm mới của Thông tư, ông Sái Công Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho hay việc thay đổi cách kiểm tra, đánh giá phải áp dụng ngay, không chờ đến khi thực hiện chương trình, SGK mới.
Kiểm tra cho thấy có nơi học sinh làm tới 49 lượt đầu điểm trong một năm học. Các bài kiểm tra nhiều, liên tục chưa đánh giá được thực chất năng lực của người học, gây áp lực lớn cho các em. Giảm số đầu điểm là cần thiết.
Ông Hồng cho rằng việc chốt số đầu điểm theo thời lượng học tập theo hướng giảm đáng kể. Thông tư 26 không khống chế số lần kiểm tra, đánh giá thường xuyên, vì tinh thần quy định mới là đánh giá vì sự tiến bộ của người học. Theo ông Hồng, việc kiểm tra phải rõ mục tiêu yêu cầu cần đạt.
Quy định mới đa dạng hình thức đánh giá thường xuyên như trực tuyến, qua hỏi đáp, viết, thuyết trình, sản phẩm học tập. Bài kiểm tra viết trong đánh giá thường xuyên có thể 15 phút, 30 phút và 45 phút.
“Do vậy, nếu hiểu rằng bỏ hẳn bài kiểm tra một tiết là cách hiểu không đúng”, ông Hồng nói.
Ông Hồng cũng cho hay cuối tháng 10, Bộ GD&ĐT tiếp tục tập huấn cho giáo viên cốt cán việc đánh giá bằng nhận xét. Nhận xét không phải viết chữ “cô khen” hoặc đóng dấu mặt cười vào bài viết của học sinh.
Đứng ở góc độ đơn vị thực hiện, ông Lê Duy Tân, Trưởng phòng Giáo dục trung học, Sở GD&ĐT TP.HCM, cho rằng đổi mới đánh giá là rất cần thiết, nhưng lâu nay giáo viên có thói quen dùng điểm số để đánh giá học sinh nên khi tiếp cận thông tin thay đổi, một số thầy cô lo lắng.
Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Trưởng phòng Giáo dục trung học, Sở GD&ĐT TP Cần Thơ, nêu ví dụ hiện nay, số đầu điểm với học sinh THCS rất nhiều.
Học sinh tiểu học một năm chỉ chấm điểm có bài kiểm tra giữa kỳ và cuối kỳ. Lên lớp 6, các em dồn dập các bài kiểm tra tính điểm. Vì vậy việc giảm đầu điểm theo Thông tư ở bậc THCS trở lên là cần thiết, học sinh sẽ không bị “sốc”.
Đề kiểm tra của lớp không còn “dấu ấn” giáo viên
Theo ông Sái Công Hồng, hiện nay có hiện tượng ngay trong một trường, do giáo viên tự ra đề kiểm tra nên mức độ khó dễ của đề chênh lệch giữa mỗi lớp. Việc kiểm tra dẫn đến tình huống học sinh đạt điểm 10 của lớp này nhưng năng lực học tập lại không tốt bằng học sinh đạt điểm 8 của lớp khác, do không cùng thước đo.
Thông tư 26 giải quyết tình trạng này khi thực hiện theo cách đánh giá mới, các bài kiểm tra định kỳ phải tuân thủ quy định chung. Đề kiểm tra phải xây dựng trên ma trận, đặc tả của đề, đáp ứng các mức độ cần đạt của môn học, hoạt động giáo dục quy định trong chương trình.
Theo ông Hồng, khi làm được như vậy thì việc đối sánh kết quả giữa các địa phương, giữa từng lớp, từng học sinh mới phản ánh đúng thực chất và khi đó việc các trường đại học, cao đẳng tuyển sinh bằng học bạ sẽ yên tâm hơn.
“Việc xây dựng bài kiểm tra như trên giúp tránh những tiêu cực như ép học sinh học thêm chỉ vì giáo viên đó ra đề. Sắp tới Bộ GD&ĐT sẽ tập huấn sâu cho giáo viên cốt cán xây dựng đề kiểm tra theo hướng ma trận, đặc tả. Bộ GD&ĐT sẽ có hướng dẫn chung về cách ra đề kiểm tra theo ma trận, đặc tả, kèm đề minh họa để gửi các sở GD&ĐT”, ông Hồng nói.
Ông Hồng nhấn mạnh việc điều chỉnh kiểm tra, đánh giá theo Thông tư 26 chỉ thực hiện cho chương trình giáo dục hiện tại.
Chương trình thực hiện theo thông tư mới hoàn toàn. Đồng thời ông Sái Công Hồng cũng cho biết theo tinh thần chỉ đạo của bộ trưởng, đầu tháng 10, Bộ GD&ĐT sẽ công bố phương án thi tốt nghiệp THPT áp dụng cho giai đoạn 202-2025 để các địa phương chuẩn bị.
Trước khi công bố, phương án này phải trình và được Chính phủ đồng ý mới cho phép triển khai.
