Tổng thống đắc cử Donald Trump cảnh cáo các công ty xe hơi của Đức rằng ông sẽ áp đặt thuế nhập khẩu 35% với xe Đức nhập khẩu nguyên chiếc vào thị trường Mỹ. Kế hoạch này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Berlin.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ Bild của Đức được công bố hôm 16/1, Trump chỉ trích các hãng xe Đức như BMW, Daimler và Volkswagen không sản xuất nhiều xe hơi trên đất Mỹ.
“Nếu bạn muốn sản xuất xe hơi cho thị trường toàn cầu và muốn những chiếc xe đạt tiêu chuẩn tốt nhất. Bạn có thể chế tạo xe cho thị trường Mỹ. Nhưng tất cả những chiếc xe được nhập vào Mỹ, bạn phải trả thuế 35%”, Trump cho biết trong bài phát biểu được dịch sang tiếng Đức.
“Tôi sẽ nói với BMW rằng nếu bạn đang xây dựng một nhà máy ở Mexico và có kế hoạch bán sang Mỹ mà không phải chịu thuế 35%, các bạn hãy quên điều đó đi”, Trump nói.
 |
| Cả ba hãng xe Đức đầu tư mạnh ở Mexico, nhưng có thể sẽ phải di dời nhà máy tới Mỹ nếu không muốn mất lợi thế cạnh tranh. Ảnh: Reuters.
|
Trump từng hứa sẽ tạo thêm công ăn việc làm cho người Mỹ, vì vậy ông đưa ra nhiều chính sách mạnh tay nhằm chấm dứt việc các hãng xe đặt nhà máy tại Mexico có chi phí thấp để sản xuất xe cho thị trường Mỹ. Ông cũng cảnh cáo Toyota của Nhật Bản có thể là phải chịu “mức thuế nhập khẩu cao” nếu tiếp tục sản xuất xe Corolla để bán cho người Mỹ nhưng lại đặt nhà máy tại Mexico.
Giám đốc điều hành BMW Peter Schwarzenbauer nói với các phóng viên rằng công ty đã có kế hoạch đầu từ khoảng 1 tỷ USD để mở nhà máy mới tại Mexico. Nhà máy này sẽ đi vào sản xuất năm 2019 và tạo ít nhất 1.500 việc làm.
Cảnh báo nghiêm túc
“Quyền hạn của Tổng thống là đáng kể. Ông có thể áp thuế nhập khẩu lên đến 15% trong 150 ngày. Trump không bị hạn chế bởi Quốc hội”, Simon Evenett, Giáo sư về thương mại Quốc tế của Đại học St. Gallen (Thụy Sĩ) cho biết.
“Ngay cả khi các công ty nước ngoài phản đối và tìm cách chống lại luật thuế, họ cần ít nhất 18 tháng để nhận được quyết định. Điều này sẽ phá vỡ mọi kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp”.
Trong khi đầu tư ở Mexico, các hãng xe Đức đã tăng gấp bốn lần sản lượng xe sản xuất tại Mỹ trong 7 năm qua, với 850.000 chiếc. Hơn một nửa số xe nhập vào Mỹ được sản xuất từ Mexico, đại diện Hiệp hội công nghiệp ôtô Đức (VDA) cho biết.
 |
| Volkswagen kết thúc năm 2016 với mức tăng trưởng 2,2%, trong khi BMW và Daimler thấp hơn 1,5%. Ảnh: Reuters.
|
“Về lâu dài, Mỹ sẽ tìm cách áp đặt thuế quan hoặc các rào cản thương mại khác để giảm xe nhập khẩu”, Chủ tịch VDA Matthias Wissmann nói.
Các hãng xe Đức hiện sử dụng khoảng 33.000 người lao động tại Mỹ, trong khi số lượng người làm trong các nhà máy của Đức khoảng hơn 77.000 người.
Phát biểu trên tờ Bild, Bộ trưởng kinh tế Đức, Sigmar Gabriel nói rằng: Thay vì cố gắng để trừng phạt các hãng xe Đức, Mỹ hãy cố xây dựng những chiếc xe tốt hơn và nhiều hơn để tăng sức cạnh tranh.
Norbert Roettgen, người đứng đầu Ủy ban đối ngoại của Đức cho biết Berlin cần lấy ý kiến của Trump một cách nghiêm túc. “Ông ta dường như hoàn toàn tập trung vào lợi ích ngắn hạn và cục bộ mà không tìm cách phát triển thương mại tự do”, Roettgen chia sẻ trên Reuters.
Kế hoạch Mexico
Mercedes-Benz và BMW đã có nhà máy khá lớn tại Mỹ. Đây là nơi sản xuất những mẫu xe thể thao đa dụng (SUV) để xuất khẩu sang châu Á và châu Âu.
Khoảng 65% lượng sản xuất của BMW từ nhà máy ở Spartanburg, Nam Carolina, được xuất khẩu ra nước ngoài. BMW xây dựng các mẫu X3, X4, X5 và X6 tại Mỹ.
“Điều ngạc nhiên là Trump lại chỉ trích các hãng xe có lượng sản xuất tại Mỹ nhiều hơn bất kỳ nhà sản xuất nào khác”, nhà phân tích của ISI, Evercore nói.
Người phát ngôn của BMW cho biết nhà máy đang xây dựng tại thành phố San Luis Potosi của Mexico sẽ sản xuất BMW 3 Series từ năm 2019, chủ yếu dành cho thị trường thế giới. Nhà máy này sẽ tăng cường số lượng 3 Series đang sản xuất tại Đức và Trung Quốc.
 |
| Các hãng xe Đức sản xuất xe tại Mexico nhưng bán vào thị trường Mỹ. Ảnh: Bmwblog
. |
Tháng 6 năm ngoái, BMW đã giải phóng mặt bằng, cam kết đầu từ 2,2 tỷ USD ở Mexico đến năm 2019 và sản xuất 150.000 chiếc xe mỗi năm.
Daimler đã công bố kế hoạch bắt đầu lắp ráp xe Mercedes-Benz từ năm 2018 tại một cơ sở trị giá 1 tỷ USD, chia sẻ với Renault-Nissan ở Aguascalientes (Mexico). Phát ngôn viên của Daimler từ chối bình luận về phát biểu của Trump.
Năm ngoái, hãng Audi của VW đã khánh thành một cơ sở sản xuất trị giá 1,3 tỷ USD gần Puebla, Mexico với công suất 150.000 xe mỗi năm. Audi cho biết nhà máy này sẽ sản xuất Q5 phiên bản điện và xăng.
Audi, VW cũng từ chối đưa ra bình luận về phát biểu của Trump nhưng lưu ý rằng hãng cũng đã đầu tư một nhà máy trị giá 900 triệu USD tại Chattanooga, Tennessee, Mỹ.
Trump nói các hãng xe của Đức là nhà sản xuất xe hơi lớn. Những chiếc Mercedes-Benz thường xuyên xuất hiện trên đường phố New York nhưng tuyến bố, kinh doanh “phải có đi có lại”. Người Đức không phải mua Chevrolet sản xuất từ các nước láng giềng. Ông kêu gọi kinh doanh phải dựa trên quan hệ công bằng.
Sản lượng bán của Chevrolet bị giảm mạnh ở châu Âu kể từ khi công ty mẹ General Motors tuyên bố không đầu tư vào thương hiệu này trong thời gian từ 2013 đến 2015. Thay vào đó, GM tập trung thúc đẩy Opel và Vauxhall.
Khi được hỏi liệu Trump có kế hoạch kéo các nhà máy của GM về Mỹ để tạo thêm việc làm cho người Mỹ hay không, Giám đốc điều hành GM Mary Barra cho biết công ty thường sản xuất xe tại chính thị trường mà họ bán.
“Chúng tôi là một công ty toàn cầu, vì vậy chúng tôi sẽ không xây dựng tập trung mà quan tâm ở góc độ kinh tế”, Mary Barra nói.
