Dự kiến cấp nhà, tăng lương vượt khung cho nhân tài khoa học công nghệ

Bộ Khoa học và Công nghệ dự kiến cấp nhà cho nhân tài khoa học công nghệ. Ảnh: Phương Lâm.

Ngày 5/8, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Họp báo cung cấp thông tin về hoạt động của bộ, của ngành trong tháng 7/2025 và kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Tại họp báo, đại diện Vụ Tổ chức Cán bộ cho biết mặc dù có những cải thiện, mức độ đãi ngộ tài chính cho nhà khoa học tại Việt Nam chưa cạnh tranh so với các quốc gia phát triển.

Bên cạnh đó, các yếu tố phi tài chính như môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, cơ sở vật chất, văn hóa làm việc, cơ hội phát triển sự nghiệp là những yếu tố quan trọng cần được cải thiện đồng bộ.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nhân lực chất lượng cao, nhân tài là yếu tố quyết định, không thể thu hút bằng chính sách cứng nhắc.

"Việc vượt khung lương, cấp nhà ở, điều kiện làm việc không nên xem là đặc ân mà là điều kiện tối thiểu để những người có khả năng tạo đột phá yên tâm làm việc", đại diện của bộ nêu.

Từ những quan điểm trên, cùng với đó là để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW; Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp Công nghệ số, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tập trung vào nhiều chính sách cụ thể.

Một trong những ưu tiên hàng đầu là xây dựng và ban hành các quy định cụ thể về cơ chế chấp nhận rủi ro; cơ chế tự chủ đối với các tổ chức khoa học và công nghệ công lập.

Bộ cũng sẽ xây dựng chính sách ưu đãi vượt trội để phát triển công nghiệp bán dẫn; chính sách thu hút, sử dụng và trọng dụng đối với nhân tài, nhân lực chất lượng cao và quy định về phân chia lợi ích từ kết quả nghiên cứu.

Thứ hai, bộ lên kế hoạch xây dựng, tổ chức triển khai thực hiện Đề án "Phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia"; phát triển các chương trình quốc gia có mục tiêu cụ thể để thu hút các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài về làm việc, cũng như các chuyên gia nước ngoài có kinh nghiệm.

Các chương trình này có thể bao gồm gói hỗ trợ tài chính đặc biệt, điều kiện làm việc ưu việt, và cơ hội phát triển sự nghiệp rõ ràng.

Một ưu tiên khác là đầu tư phát triển hạ tầng và môi trường nghiên cứu. Theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ nâng cấp các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, đồng thời xây dựng các khu công nghệ cao, vườn ươm công nghệ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu, sáng tạo.

Cùng với đó, việc thúc đẩy liên kết giữa khu vực nghiên cứu và doanh nghiệp cũng được chú trọng. Bộ khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để đưa kết quả khoa học vào ứng dụng thực tiễn, phát triển thị trường cho các sản phẩm khoa học - công nghệ.

Về hợp tác quốc tế, bộ chủ trương tạo điều kiện để các nhà khoa học Việt Nam tham gia sâu vào các dự án, mạng lưới nghiên cứu toàn cầu. Song song, Việt Nam sẽ đẩy mạnh thu hút các tập đoàn công nghệ lớn mở trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam, nhằm tận dụng nguồn lực công nghệ và kinh nghiệm quốc tế.

Chính sách đổi mới cũng đặt trọng tâm vào việc tháo gỡ rào cản hành chính, trao quyền tự chủ tối đa cho các nhà khoa học. Nhà nước sẽ đảm bảo cung cấp đầy đủ nguồn lực cần thiết như tài chính, trang thiết bị, cơ sở dữ liệu để phục vụ nghiên cứu và thử nghiệm.

Cuối cùng, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định sẽ thay đổi phương thức đánh giá hoạt động nghiên cứu theo hướng tập trung vào hiệu quả và sản phẩm đầu ra. Các tiêu chí đánh giá sẽ dựa trên công bố quốc tế, bằng sáng chế, cũng như khả năng thương mại hóa sản phẩm thay vì chỉ chú trọng quy trình thực hiện.