Tờ nhật báo nổi tiếng - New York Times, gần đây đã nhấn mạnh về việc cha mẹ la hét trẻ đang gia tăng, gần 3 trong 4 phụ huynh từng làm ít nhất một lần trong tháng. Tôi cũng từng chứng kiến một người mẹ trẻ đặt đứa bé khoảng 1 tuổi ngồi tạm lên ghế để tiện cất đồ vào xe. Do đặt tư thế ngồi không thoải mái làm cô bé khó chịu và khóc. Người mẹ đã la mắng bé đang khóc: "Im ngay, có gì mà khóc". Cô bé hét lớn và người mẹ tiếp tục hành động này. Sau đó, người mẹ bình tĩnh lại và ôm cô bé vào lòng.
Đây là một hành vi thể hiện sự yếu kém trong giao tiếp. Thay vì hét, bạn có thể chọn cách im lặng để trẻ tự điều chỉnh cảm xúc sẽ tốt hơn.
Hành vi này thường diễn ra khi tâm trí bị chi phối như bạn đang buồn bực công việc, stress, mệt mỏi,... Chúng không nên diễn ra bởi nó có thể đi kèm với các hành động không kiểm soát khi nhận thức của bạn đang bị giới hạn.
Trẻ không muốn đón nhận "rác" từ bạn
GS. Elizabeth T. Gershoff, ĐH Texas (Mỹ) từng chia sẻ, trong giai đoạn phát triển của não bộ, nhận thức và giao tiếp của trẻ chịu trách nhiệm của một vùng chuyên biệt trong não bộ, các liên kết sẽ được lấp đầy và trưởng thành. Tuy nhiên, càng nhiều sự yếu kém của cha mẹ trong cách giao tiếp với trẻ như la hét sẽ lấp đầy sự tiêu cực vào các vùng chuyên biệt đó, ngăn cản sự phát triển của các liên kết trong điều hòa cảm xúc và gia tăng nhận thức của bé.
 |
| Ảnh: Parentingtips. |
Theo GS. Alan Kazdin, ĐH Yale (Mỹ), ông cũng nhấn mạnh: "Bạn cho rằng hét vào mặt trẻ sẽ làm bé sợ và có thể thay đổi hành vi sai là chưa đúng. Nó không phải là chiến lược để giáo dục. Đó chính là sự giải phóng cảm xúc của chính bạn. Không có đứa trẻ nào muốn đón nhận những cảm xúc này vì đó là rác của bạn".
Do đó, điều chúng ta nên làm là điều tiết cảm xúc bản thân, hạn chế tối thiểu sự tức giận với con dù cố ý hay vô tình.
Làm gì sau khi hét vào mặt trẻ?
Thực tế, trẻ có thể chấp nhận sự sửa sai của bạn khi bạn sửa sai đúng. Tuy nhiên, nếu bạn làm sai vượt sự cho phép, nó không thể sửa sai nữa khi "rác" đã quá đầy.
Khi lỡ hét vào mặt trẻ, bạn hãy dùng cấu trúc này để sửa sai: Nói lời xin lỗi trẻ + lý do ngắn gọn + thể hiện quan điểm của bạn.
Ví dụ, đứa bé lỡ đạp lên áo của bạn do chạy nhảy. Bạn tức giận, quát lớn: 'Đã bảo bao nhiều lần, cứ chạy nhảy hoài, sao con hư vậy?"
Bạn hãy sửa sai ngay sau đó: "Mẹ xin lỗi đã nói con hư khi mẹ đang tức giận. Nhưng, mẹ muốn con khi chạy phải chú ý, nếu không sẽ va vào ai đó, giống như con đã đạp vào tà áo của mẹ".
Có nhiều cách tốt hơn việc la hét trẻ
- Nếu cảm xúc tức giận do chính bạn gây ra, hãy tự đếm thầm từ 1-5 để giảm sức mạnh của cảm xúc vô thức. Bạn buồn bực công việc, bực tức ai đó, mệt nhọc,... là cảm xúc tiêu cực, "rác "của cảm xúc. Tại sao bạn lại chọn con mình để trút giận? Khi đếm và nhớ lại điều này bạn sẽ đủ bình tĩnh. Bạn không phản ứng, trẻ chỉ khóc một thời gian ngắn sẽ tự điều chỉnh. Hơn thế, bình tĩnh sẽ giúp bạn nhận ra trẻ đang gặp vấn đề gì, tại sao có cảm xúc như vậy. Do đó, im lặng và tự suy ngẫm là điều mà cha mẹ nên rèn luyện mỗi ngày.
 |
| Ảnh: Huffington Post UK |
- Khi đó là lỗi ở trẻ, bạn chỉ cần nghiêm khắc cho trẻ hai lựa chọn:
- Trẻ cần sửa sai lỗi đó trong 3 phút.
- Trẻ phải ngưng hành động đó ngay lập tức.
Bạn chỉ cần thực thi nó, đừng tranh cãi với trẻ.
- Khi trẻ làm đau bạn, bạn hãy tập giữ bình tĩnh như bước bước ở trên. Sau đó, bạn hãy cho trẻ biết trẻ đã sai ở đâu và đang làm đau mẹ chỗ nào. Trẻ thích nhìn bằng mắt và nghe bằng tai, do đó, việc giáo dục trẻ cần thực chứng. Trẻ sẽ học được điều bạn muốn dạy.
Tại sao phải mất công như vậy? Khi trẻ làm đau bạn, điều bạn muốn dạy trẻ là tránh tự làm tổn thương bản thân và người khác. Vì vậy, bằng cách trên bạn đang làm điều này. Nếu bạn la hét trẻ, bé vẫn tái phạm, có thể tự gây nguy hiểm cho trẻ ở những lần sau.
