Bồn cầu là nơi trú ngụ của rất nhiều loại vi khuẩn. Với bồn cầu tại nhà, chúng ta có thể dùng các biện pháp vệ sinh để khử trùng. Tuy nhiên, bồn cầu tại các nhà vệ sinh công cộng thường không được làm sạch và chứa đựng nhiều nguy cơ lây bệnh.
Điều này khiến nhiều người lo ngại, đặc biệt, họ cho rằng sử dụng nhà vệ sinh công cộng dễ mắc các bệnh lây qua đường tình dục.
Cơ chế lây nhiễm
Về vấn đề này thạc sĩ, bác sĩ Phan Chí Thành, Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo, Bệnh viện Phụ sản Trung ương (Hà Nội), cho biết hầu hết bệnh lây qua đường tình dục như HIV, giang mai, lậu… đường lây truyền chính là sự tiếp xúc trực tiếp giữa cơ quan sinh dục và dịch tiết sinh dục như tinh dịch, dịch tiết âm đạo trong quá trình sinh hoạt tình dục.
 |
| Nhà vệ sinh công cộng. |
Do đó việc tiếp xúc đơn thuần ngoài da tại các nhà vệ sinh công cộng không làm tăng nguy cơ mắc các bệnh này. Để mắc các bệnh tình dục, vi khuẩn, virus sẽ phải được truyền trực tiếp từ bệ toilet sang đường sinh dục hoặc qua vết thương hở hay trầy xước.
“Chính vì vậy, những tin đồn như như lây truyền bệnh tình dục hoặc mang thai ngoài ý muốn do sử dụng bể bơi công cộng hay nhà vệ sinh công cộng là điều không hợp lý", bác sĩ Thành khẳng định.
Trường hợp ngoại lệ
Tuy nhiên, bệnh sùi mào gà do virus HPV lại là một ngoại lệ. Ngoài nguyên nhân thông thường là lây truyền thông qua các tiếp xúc sinh hoạt tình dục, hiện nay, nhiều bằng chứng y học chứng minh virus HPV có thể lây truyền qua tiếp xúc da đơn thuần.
Bác sĩ Thành phân tích virus HPV có thể tồn tại nhiều ngày ở các kẽ ngón tay, móng tay hay các bề mặt tiếp xúc công cộng khác. Virus HPV có thể lây qua tiếp xúc ví dụ qua da tay, chân, tay nắm cửa nhà vệ sinh.
Như vậy, dù rất hiếm gặp, virus sùi mào gà có thể lây nhiễm qua đường tiếp xúc khi đi vệ sinh không rửa tay, qua bồn cầu, tay nắm cửa… Trên lý thuyết, đây là những trường hợp tiếp xúc với mầm bệnh khi da, niêm mạc bị xây xước.
Mặt khác, trong quan hệ tình dục, dù có áp dụng các biện pháp an toàn như bao cao su, vẫn không đảm bảo phòng tránh được hoàn toàn lây nhiễm HPV. Bởi bao cao su cũng chỉ che được duy nhất dương vật. Nam giới vẫn có thể bị tổn thương sùi mào gà tại các vị trí khác.
“Do đó, các tiếp xúc ngoài giao hợp khác như quan hệ tay, miệng cũng tiềm ẩn nguy cơ lây truyền HPV. Trong thực tế khám chữa bệnh chúng tôi vẫn gặp các bạn trẻ bị sùi mào gà ở thanh quản và cổ họng do lây truyền HPV qua sinh hoạt đường miệng”, bác sĩ thông tin.
 |
| Virus HPV có thể lây nhiễm qua đường tiếp xúc khi đi vệ sinh không rửa tay, qua bồn cầu, tay nắm cửa. Ảnh: NFID. |
Virus HPV có thể lây cho người khác ngay cả khi người nhiễm không có biểu hiện dấu hiệu hay triệu chứng gì. Đa phần trường hợp nhiễm HPV sẽ tự khỏi.
Các trường hợp không tự khỏi được sẽ gây ra một số vấn đề về sức khỏe như mụn cóc ở cơ quan sinh dục, mụn cóc trên da. Một số trường hợp có thể gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ và ung thư dương vật ở nam giới.
Theo bác sĩ, để hạn chế nguy cơ lây nhiễm HPV, tiêm vaccine HPV là biện pháp phòng ngừa an toàn và hiệu quả nhất. Vaccine HPV có thể tiêm phòng cho cả nam và nữ.
Vaccine tiêm phòng hiệu quả nhất khi các bạn trẻ chưa quan hệ tình dục. Bởi tiêm phòng sau khi đã quan hệ tình dục thì hiệu quả của vaccine giảm đi khá nhiều.
Độ tuổi lý tưởng nhất để tiêm phòng là các trẻ 9-16 tuổi. Khi đó, chỉ cần tiêm 2 mũi vaccine cách nhau 6 tháng là cho hiệu quả miễn dịch tối đa.
Các bạn trẻ 16-26 tuổi sẽ cần tiêm 3 mũi tương ứng với thời điểm mũi một, mũi 2 sau 2 tháng và mũi 3 nhắc lại sau 6 tháng. Sau 26 tuổi, nếu chưa quan hệ tình dục, bạn vẫn có thể cân nhắc tiêm vaccine.
“Dù có tiêm vaccine phòng bệnh nhưng lối sống tình dục an toàn, chung thủy, dùng các biện pháp bảo vệ như bao cao su vẫn rất quan trọng. Quan hệ chung thủy với một bạn tình, một vợ một chồng cũng giúp hạn chế nguy cơ lây lan HPV”, bác sĩ khuyến cáo.
Bên cạnh đó, việc khám sàng lọc định kỳ các bệnh lây truyền qua đường tình dục là rất quan trọng để phát hiện và điều trị bệnh sớm.
Chuyên gia này cũng nhấn mạnh đi khám sớm, điều trị sớm sẽ có cơ hội khỏi bệnh hoàn toàn. Ngược lại, chờ đến lúc có biểu hiện bệnh mới đi khám là quá muộn vì bệnh có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như tắc vòi trứng, viêm quanh gan, viêm lan tràn ra toàn ổ bụng…
“Tình dục an toàn có 3 trụ cột, thứ nhất, bạn phải có kiến thức tốt, thứ hai, bạn thực hành tình dục an toàn (dùng biện pháp bảo vệ, biết cách từ chối khi người tình đề nghị thực hành hành vi không an toàn). Thứ 3, bạn nên đi khám, sàng lọc định kỳ để sớm phát hiện bệnh”, bác sĩ Thành chia sẻ thêm.
