Đừng tin quảng cáo 'tuyển dụng không cần bằng' của các công ty

Ứng viên có bằng đại học vẫn được ưu tiên nhiều hơn. Ảnh: Pexels.

Các nhà tuyển dụng nói rằng bạn không cần bằng đại học để có việc làm, nhưng thực ra, bạn vẫn cần tấm bằng này.

Doanh nghiệp vẫn cần bằng đại học của bạn

Mới đây, một báo cáo của Indeed nêu rằng khoảng 52% thông tin tuyển dụng trên nền tảng này không đề cập đến những yêu cầu về trình độ học vấn. So với năm 2019, con số này đã tăng lên 4%.

Trong cùng thời gian này, tỷ lệ tin tuyển dụng yêu cầu bằng đại học trở lên cũng giảm từ 20,4% xuống còn 17,8%.

Nhiều công ty đã bỏ yêu cầu bằng đại học khỏi thông báo tuyển dụng. Ảnh: Pexels.

Con số này chính là tín hiệu cho thấy các công ty đang hướng tới tuyển dụng dựa trên kỹ năng. Việc các nhà tuyển dụng tập trung vào kỹ năng của ứng viên thay vì bằng cấp nói chung là tin tốt đối với khoảng 2/3 người Mỹ không tốt nghiệp đại học. Các công ty cũng rất hay ca ngợi sự cải tiến này của họ.

Trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã có động thái nhằm phá bỏ "rào cản bằng cấp" hoặc mở ra nhiều cơ hội cho người lao động không có trình độ học vấn cao.

Ví dụ như vào năm 2020, sau vụ sát hại George Floyd, một công ty lớn đã cam kết tạo ra một triệu việc làm cho người Mỹ da đen không có bằng đại học.

Abbey Carlton, người phụ trách mảng tác động xã hội tại Indeed, nêu rằng nhiều công việc người lao động có thể đảm đương mà không cần bằng đại học, nhưng dù sao họ cũng nên có một tấm bằng cho mình.

Lý do là các công ty nói họ không quan tâm đến bằng cấp, nhưng không có nghĩa là họ không yêu cầu điều đó.

Giữa tháng 2, trường Kinh doanh Harvard và Viện Burning Glass đã thực hiện một nghiên cứu về vấn đề này. Kết quả, họ phát hiện rất ít công ty làm đúng với những điều mình nói.

Cụ thể, một số công ty đã có sự cải tiến trong việc tuyển dụng dựa trên kỹ năng, ví dụ như Walmart, Apple và Target. Trong khi đó, Bank of America, Amazon và Lockheed Martin đã bỏ yêu cầu bằng cấp khỏi thông tin tuyển dụng, nhưng họ không tạo ra được những thay đổi thực tế khi tuyển nhân viên.

Ngoài ra, Nike, Uber và Delta bị xếp vào nhóm tụt hậu. Ban đầu, những công ty này cũng tuyển dụng dựa trên kỹ năng, nhưng sau đó lại trở về mô hình tuyển dụng cũ.

Bỏ tấm bằng không phải dễ

Business Insider nêu rằng không phải các doanh nghiệp cố tình "treo đầu dê bán thịt chó", mà thực tế việc thay đổi văn hóa doanh nghiệp rất khó.

Có thể các CEO có ý định tuyển người dựa trên kinh nghiệm và kỹ năng, nhưng điều này sẽ không còn ý nghĩa gì nếu những người khác trong công ty không có suy nghĩ như vậy.

Những thói quen khó bỏ cũng là một phần nguyên nhân giúp tấm bằng đại học giữ được giá trị. Ví dụ, nếu công ty có 2 ứng viên với 5 năm kinh nghiệm, một người có bằng, một người không bằng, HR vẫn có xu hướng tuyển người có bằng đại học.

Nhìn chung, tuyển dụng không bằng cấp có lợi ích, nhưng rất khó để các công ty thay đổi ngay lập tức. Ảnh: Pexels.

Ông Matt Sigelman, Chủ tịch Viện Burning Glass, nhấn mạnh rằng việc tuyển dụng không bằng cấp sẽ rất khó thực hiện nếu các nhà quản lý không được hướng dẫn nên làm gì.

Ngoài ra, ông Sigelman cũng cho rằng nếu không hệ thống hóa một chính sách tuyển dụng hoặc đưa việc tuyển dụng vào một quy trình rõ ràng, những ý tưởng tuyển dụng mới sẽ không có hiệu quả.

Về mặt xã hội, kinh tế và thực tế, việc tuyển dụng dựa trên kỹ năng là một điều tốt. Và khi dân số già đi, nguồn lao động sẵn có ngày càng thu hẹp, các nhà tuyển dụng sẽ buộc phải linh hoạt hơn trong công tác tuyển dụng. Khi đó, việc tuyển dụng dựa trên kỹ năng chính là phương án để giải quyết vấn đề.

Điều đó giải thích lý do một số doanh nghiệp bỏ trình độ học vấn ra khỏi yêu cầu tuyển dụng và đang cố gắng theo đuổi điều đó. Cách làm này giúp nhà tuyển dụng tìm được những ứng viên chất lượng mà họ từng bỏ lỡ trước đây, đồng thời có thể đa dạng hóa lực lượng lao động.

Việc tuyển dụng dựa trên kỹ năng cũng dễ thực hiện hơn trong bối cảnh hiện tại. Bởi vì các nhà tuyển dụng có nhiều công cụ, phần mềm để đánh giá trình độ và kỹ năng của ứng viên. Nghĩa là họ không cần đoán già đoán non, lo lắng không biết ứng viên có được việc hay không.

Ngoài ra, việc chú trọng kỹ năng thay vì học vấn cũng là một điều tích cực. Viện Burning Glass phát hiện những người lao động không bằng cấp có khả năng trụ lại công ty cao hơn những người có bằng.

Hơn nữa, nghiên cứu cũng phát hiện những người lao động không có bằng đại học được tuyển dụng vào các vị trí vốn yêu cầu bằng cấp đã có tiến triển về mặt lương bổng, cụ thể là được tăng lương trung bình 25%.