Franz von Holzhausen tốt nghiệp trường Art Center College of Design vào đầu những năm 1990, và mau chóng trở thành một trong những ngôi sao trong ngành thiết kế xe hơi, cùng thời với những tài năng nổi tiếng như J.Mays, Chris Bangle và Henrik Fisker.
 |
|
Franz von Holzhausen là người thiết kế nên chiếc Mazda Furai concept "yểu mệnh". Ảnh: Topspeed. |
Sự nghiệp của nhà thiết kế 49 tuổi bắt đầu từ năm 1992, với vị trí hỗ trợ thiết kế cho mẫu Volkswagen Concept One, sau đó chuyển đến General Motors. Tại đây, ông đã thiết kế ra 2 chiếc roadster ấn tượng - Pontiac Solstice và Saturn Sky. Điểm dừng chân kế tiếp của Holzhausen là Mazda Bắc Mỹ, nơi ông đảm nhận vị trí giám đốc thiết kế và gây chú ý bằng 2 mẫu concept nổi tiếng Nagare và Furai.
Gặt hái được nhiều thành công trên con đường sự nghiệp, nhưng với Franz von Holzhausen, xe hơi truyền thống không phải thứ thích hợp để gắn bó.
Người đàn ông dị thường
Franz von Holzhausen không thực sự hài lòng với Mazda, vì công ty và ông không có chung tầm nhìn. Năm 2010, ông từng chia sẻ với tờ Bizjournals rằng: "Chúng tôi vừa giới thiệu một chiếc xe thể thao thân thiện với môi trường (Mazda Furai). Nhưng Mazda không thấy tương lai của chiếc xe và đã làm ngơ nó".
May mắn thay, sau đó Franz von Holzhausen nhận được một cuộc gọi. Người bạn hỏi rằng anh có muốn làm việc cho một công ty như Tesla hay không, và Franz von Holzhausen cho biết rất sẵn sàng cho một cuộc trò chuyện nghiêm túc.
Cả Franz von Holzhausen và Elon Musk đều sống ở Nam California. Hai người nói chuyện và gặp nhau tại trụ sở SpaceX ở Hawthorne. Nhà thiết kế 49 tuổi nhận thấy điểm chung giữa 2 người.
 |
|
Franz von Holzhausen và Elon Musk. Ảnh: Wikipedia. |
Quyết định nghỉ việc ở Mazda mau chóng được đưa ra. Franz von Holzhausen "gác bút" với xe hơi truyền thống để chuyển đến làm việc ở Thung lũng Silicon, nơi cách xa những "thủ đô" của ngành công nghiệp xe hơi thế giới như Detroit, Nhật Bản hay Đức.
Franz von Holzhausen muốn mình là một trong những người tiên phong thiết kế ra loại phương tiện di chuyển của tương lai, trong khi các đồng nghiệp cùng thế hệ vẫn miệt mài hy vọng một tương lai sáng cho những chiếc xe động cơ đốt trong.
Tương lai mà ông hướng đến là mang lại cảm xúc cho những chiếc xe điện. Các thế hệ nhà thiết kế tiếp nối có thể hồi tưởng đến nhiều huyền thoại trong ngành, nhưng so về danh tiếng, sẽ khó tìm ra ai khác ngoài Franz von Holzhausen. Bởi một lẽ, ông là người định hình nên thiết kế đặc trưng của xe điện, thứ phương tiện sẽ thay thế xe hơi truyền thống trong tương lai.
Chọn Tesla là một quyết định mạo hiểm
Hành trình của Holzhausen không chỉ toàn đường thẳng. Khi ông gia nhập Tesla năm 2008, công ty đang đứng trước bờ vực phá sản, dù đã huy động được 226 triệu USD trong đợt IPO diễn ra ngay sau khi Holzhausen đến làm việc.
Ngành công nghiệp xe hơi truyền thống tụt giảm mạnh trong cuộc khủng hoảng kinh tế cách đây hơn 7 năm trước. Vào năm 2010, General Motors tổ chức đợt IPO của riêng mình, trở lại thị trường sau khi nhận cứu trợ từ chính phủ. Doanh số xe hơi truyền thống bắt đầu phục hồi, còn các công ty khởi nghiệp về xe điện liên tiếp gặp thất bại trong việc giới thiệu công nghệ mới. Rất nhiều chuyên gia phán đoán rằng Tesla sẽ phá sản trong vài năm nữa, vì chi phí lớn để ra đời mỗi sản phẩm sẽ là con dao giết chết công ty.
Bất chấp những hoài nghi, Franz von Holzhausen vẫn tin tưởng vào một tương lai mà Elon Musk vẽ ra. Vị CEO cho rằng Tesla phải là công ty đầu tiên tạo ra một chiếc xe điện thực dụng và thú vị, thay đổi định kiến xe điện, mà trước đây bị coi là những chiếc xe chạy lòng vòng trong sân golf. Xe điện mà công ty sản xuất ra sẽ nằm ở nhiều phân khúc khác nhau, hướng đến cả thị trường bình dân và nhóm người giàu hâm mộ xe thể thao hiệu năng cao.
 |
|
Sự nghiệp rực rỡ chỉ đến với Franz von Holzhausen sau khi đến Tesla. Ảnh: Scott Council. |
Lợi nhuận sẽ sử dụng cho việc tái đầu tư phát triển những chiếc xe điện cao cấp kế tiếp. Rồi tiếp tục tái đầu tư, tìm cách hạ giá thành công nghệ. Từ đó tạo nền tảng phát triển một chiếc xe điện bán chạy trên thị trường đại chúng, đẩy nhanh quá trình điện khí hóa phương tiện giao thông trong tương lai.
Bằng chứng là sau khi Roadster bị khai tử vào năm 2012, Tesla bắt đầu phải đa dạng hóa dải sản phẩm. Roadster là chiếc xe mui trần thú vị để lái, nhưng nhiều người muốn mua một chiếc sedan hoặc SUV.
Đi tìm cá tính cho Tesla
Ngành công nghiệp bốn bánh đã đi chặng đường hơn một thế kỷ, còn thiết kế xe hơi dần đi vào điểm bão hòa. Trái lại, Tesla vẫn còn non trẻ về mọi mặt, nhưng nhờ vậy mà Franz von Holzhausen không chịu áp lực từ quá khứ. Ông chỉ cần vẽ ra một chiếc xe trong tưởng tượng, dễ dàng hơn rất nhiều nếu phải thiết kế ra phiên bản mới của Mustang hay Corvette, những chiếc xe vốn có truyền thống nhiều thập kỷ.
Không áp lực về truyền thống thiết kế cũng đồng nghĩa với việc, tất cả những thứ ông có chỉ là một tờ giấy trắng. Khó khăn càng gấp bội khi Tesla đặt ra đối thủ là BMW, Audi và Mercedes-Benz, bộ ba nhà sản xuất xe hơi giàu tính truyền thống và có di sản thiết kế hàng thập kỷ.
 |
Tesla nhận mình là một công ty xe hơi đúng nghĩa khi mẫu Model S ra đời năm 2012 và nhận được giải IDEA vào 2013, một giải thưởng hàng đầu trong làng thiết kế sản phẩm công nghiệp hàng năm. Giới chuyên gia hết lời ca ngợi Model S với thiết kế khí động học, và cách Franz von Holzhausen tạo nên cách mạng thiết kế trên xe điện.
Khi được hỏi đâu là niềm cảm hứng để vẽ nên Model S, ông trả lời là Tour de France. Franz von Holzhausen luôn đặt cao tính hiệu quả, và ông muốn đưa dáng vẻ của các vận động viên xe đạp lên sản phẩm của Tesla.
Ông nói thêm, mọi chiếc Tesla phải đẹp. Bởi nó rất quan trọng trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh, những sản phẩm đẹp đương nhiên sẽ nổi bật.
Bên cạnh đó, Model S còn thể hiện tư duy thoát khỏi lối mòn của Franz von Holzhausen. Lưới tản nhiệt bị gạt bỏ hoàn toàn, vì xe điện không cần không khí để phục vụ quá trình làm mát và đốt cháy nhiên liệu như xe hơi sử dụng động cơ đốt trong.
Nhưng chi tiết khiến ông tự hào nhất lại là tay nắm cửa có thể trượt ra và trượt vào khi có chìa khóa ở gần. Các nhà sản xuất xe hơi thường không dành nhiều thời gian và tiền bạc cho các chi tiết nhỏ, nhưng Tesla chọn cách nghĩ khác đi.
"Khi tiếp xúc Model S lần đầu tiên, khách hàng không thể biết cảm giác lái như thế nào. Nhưng tay nắm cửa hoàn toàn có thể gợi lên cảm xúc đối với họ", Franz von Holzhausen nói.
Nội thất của Tesla Model S được thiết kế lấy màn hình cảm ứng cỡ lớn làm trọng tâm. Trên đó có thể điều khiển mọi chức năng của xe, đặt hơi nghiêng về phía người lái để tiện sử dụng. Nhưng có một thực tế rằng, mặc dù nó gây thu hút, nhưng gây khó khăn với người mới sử dụng trong lúc lái xe nhiều hơn là nút bấm truyền thống. Nhưng điều đó không quan trọng. Tất cả điều Tesla muốn là thể hiện sự nổi trội về công nghệ của công ty.
Công việc tiếp theo của Franz von Holzhausen là phải đưa hình dáng của Model S lên nhiều dòng xe khác nhau, SUV, coupe, sendan, xe thể thao, hay thậm chí cả xe tải nặng.
Và Model X đã có màn ra mắt chính thức vào năm 2015 sau thời gian dài bị trì hoãn. Cửa kiểu cánh chim phải thiết kế lại nhiều lần, và chiếc xe phải đối mặt với lệnh triệu hồi không lâu sau khi tung ra thị trường.
Tuy nhiên, xét tổng thể, Model X đáng được bỏ qua những sai sót nhỏ nhặt vì nó là chiếc xe điện tiên tiến và trang bị nhiều công nghệ hiện đại nhất có mặt trên thị trường lúc bấy giờ.
Nhưng Model 3 mới thực sự là một thắng lợi. Đây là sản phẩm tuyệt vời tạo nên sức ảnh hưởng cho von Holzhausen. Ông là một trong số ít những nhà thiết kế chọn mạo hiểm để đón đầu, tạo ra bản mẫu thiết kế công nghiệp định hình nên xe điện trong tương lai.
 |
|
Vai trò của Franz von Holzhausen ở Tesla giống như Jonathan Ive ở Apple. Ảnh: International Business Times. |
Tesla không phải hãng xe duy nhất làm điều này. Trong lịch sử ngành công nghiệp đã có nhiều ví dụ, như chiếc 911 của Porsche đã định hình lên một loại phong cách trong làng bốn bánh.
Nội thất của Tesla Model 3 tinh gọn hết mức giống "đàn anh" Model S và Model X, với vô-lăng và một màn hình cảm ứng cỡ lớn nằm ngang, thể hiện một tương lai xe tự lái hoàn toàn. Qua dải sản phẩm của Tesla, Franz von Holzhausen muốn thể hiện rõ 3 triết lý của ông, ngoại thất đẹp, nội thất tối giản và thể hiện đúng hình ảnh của thương hiệu.
Cho đến hôm nay, Franz von Holzhausen đã đúng khi mạo hiểm nghỉ việc ở Mazda. Ông xứng đáng nhận được sự ngưỡng mộ từ mọi người với những thiết kế tuyệt vời trên xe Tesla, dù công ty vẫn còn nhiều thăng trầm phía trước.
Tesla từ lâu được giới chuyên gia ví như Apple của làng công nghệ, và mối lương duyên giữa von Holzhausen và Elon Musk chẳng khác nào bộ đôi huyền thoại của Apple, Jonathan Ive và Steve Jobs.
