TAND TP.HCM vừa xử phúc thẩm vụ Nguyễn Lâm Hải Quang (17 tuổi) bị truy tố về tội Cướp tài sản.
HĐXX đã tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì cho rằng tòa sơ thẩm đã vi phạm thủ tục tố tụng khi cha mẹ của bị cáo còn sống nhưng lại chấp nhận bà ngoại làm người giám hộ.
Cạnh đó, vụ án có tranh chấp về tội danh khi VKS quận 8 truy tố Quang về tội Cướp tài sản nhưng tòa cùng cấp xử tội Cưỡng đoạt tài sản.
Cướp hay cưỡng đoạt tài sản?
Theo hồ sơ, ngày 21/11/2018, Quang mượn xe máy chạy đến chợ đầu mối Bình Điền (quận 8, TP.HCM), ép anh V. (là chủ sạp hàng) lên xe. Trên đường đi, Quang cầm dao đe dọa yêu cầu anh V. phải giao 25 triệu đồng. Bị đe dọa, anh V. đã gọi điện thoại về yêu cầu người nhà chuẩn bị tiền để đưa cho Quang.
Hôm sau, anh V. đến công an trình báo và cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận 8 khởi tố vụ án, bắt tạm giam Quang để điều tra. Tại đây, Quang nhận tội và cho rằng số tiền chiếm đoạt đã sử dụng cá nhân hết, còn lại 1,5 triệu đồng được công an thu giữ trả lại cho anh V..
Quang khai đã nhận tiền của một người tên T. để đánh dằn mặt anh V. với giá 30 triệu đồng. Tuy nhiên, về việc bị đánh, anh V. đã có đơn bãi nại và từ chối giám định nên cơ quan điều tra không xử lý.
Ngày 18/4, VKSND quận 8 có cáo trạng truy tố Quang về tội cướp tài sản theo điểm d khoản 2 Điều 168 BLHS (có mức án 7-15 năm tù). Nhưng ngày 1/10, TAND cùng cấp xử sơ thẩm đã phạt Quang 30 tháng tù về tội Cưỡng đoạt tài sản.
Tại tòa, đại diện VKS cho rằng Quang sử dụng dao để cướp tiền thuộc trường hợp sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác. Từ đó VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt quang từ 4,5 đến 5,5 năm tù.
Luật sư bảo vệ cho bị cáo không đồng ý về tội danh Cướp tài sản mà cáo trạng truy tố. Luật sư cho rằng từ khi bị cáo có hành vi đe dọa bị hại đến khi chiếm đoạt tiền, bị hại chưa lâm vào tình trạng tê liệt ý chí do bị đe dọa. Bị hại có nhiều lựa chọn chứ không mất sức phản kháng. Do vậy, hành vi này của bị cáo có dấu hiệu của tội Cưỡng đoạt tài sản.
HĐXX nhận định mặc dù bị cáo có hành vi dùng dao đe dọa nhưng trong người bị hại không có tiền và cũng không phải là người quản lý, trông coi tài sản. Do chưa thể chiếm đoạt được tài sản nên bị cáo yêu cầu anh V. nói với người nhà chuẩn bị tiền. Lúc đến nhà, Quang để cho anh V. đi cách mình 2 m để lấy tiền giao cho bị cáo.
Vì thế, HĐXX cho rằng không có căn cứ cho rằng bị cáo dùng vũ lực ngay tức khắc. Bị hại có khoảng thời gian di chuyển khỏi phạm vi khống chế, đe dọa, có đủ thời gian đưa ra các chọn lựa khác. Bị hại chỉ bị đe dọa về tinh thần, chưa đến mức tê liệt ý chí chống cự. Do đó, không đủ yếu tố cấu thành tội cướp tài sản như cáo trạng VKS truy tố.
 |
| Chợ đầu mối Bình Điền, nơi bị hại V. bán hàng. |
Tiếp tục kháng nghị tội cướp
Sau đó VKSND TP.HCM có kháng nghị bản án sơ thẩm của TAND quận 8, cho rằng xử Quang về tội cưỡng đoạt tài sản là không đúng. Vì bị cáo đã dùng con dao bấm liên tiếp kề vào hông, bụng của bị hại đe dọa nếu không đưa tiền thì sẽ đâm. Trước ngày xảy ra sự việc, Quang đã đâm bị hại nhiều nhát gây thương tích.
Có đủ cơ sở để khẳng định Quang dùng vũ lực ngay tức khắc nếu bị hại không đưa tiền. Lúc này bị hại hoàn toàn bị tê liệt về mặt ý chí và buộc phải thực hiện đúng theo như các yêu cầu của Quang vì sợ sẽ bị đâm như lần trước.
Theo VKS, đối với tội cướp tài sản thì chỉ cần có hành vi đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc làm cho người bị tấn công rơi vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản là cấu thành tội. Tội này không cần yếu tố bị cáo có chiếm đoạt được tài sản hay không. Do vậy, hành vi kề dao vào hông, bụng đe dọa bị hại đưa tiền, nếu không đưa thì sẽ đâm đã cấu thành tội cướp tài sản.
Cũng theo VKS, việc Quang yêu cầu bị hại gọi điện thoại cho người nhà chuẩn bị tiền để đưa cho mình thể hiện ý chí muốn phạm tội đến cùng. Để đạt được mục đích cướp tiền, Quang liên tục kề dao vào người bị hại đe dọa, cho đến lúc bị hại gặp người nhà lấy tiền đưa thì Quang mới cất dao vào. Như vậy, từ lúc bị đe dọa, bị hại đã hoàn toàn tê liệt về mặt ý chí, làm theo toàn bộ yêu cầu của Quang vì không có sự lựa chọn nào khác.
Phải là tội cướp!
Tại tòa phúc thẩm, đại diện VKS tái khẳng định cáo trạng của VKSND quận 8 truy tố Quang là đúng tội danh. Hành vi của Quang đã cấu thành tội cướp tài sản với tình tiết định khung tăng nặng là sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác. Từ đó VKS đề nghị HĐXX xét xử theo hướng tuyên bị cáo Quang phạm tội cướp tài sản. Tuy nhiên, tòa đã tuyên hủy án vì những lý do như trên.
