VKSND Tối cao vừa ra cáo trạng truy tố 7 bị can là cựu cán bộ một ngân hàng về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, theo Điều 179 Bộ luật Hình sự. Các bị can bị truy tố gồm Đỗ Quốc Hùng (nguyên Giám đốc Chi nhánh Thành Đô và 4 thuộc cấp là Lưu Thị Bích Thủy (nguyên Phó giám đốc), Phạm Anh Tài (nguyên Trưởng phòng tín dụng), Nguyễn Văn Hà (nguyên Phó phòng tín dụng) và Lại Minh Ngọc (nguyên Trưởng phòng thẩm định).
Hai bị can còn lại là Lê Vũ Thanh (nguyên Giám đốc chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh) và Đỗ Xuân Khoan (nguyên Phó phòng tín dụng chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh).
Theo VKS, các bị can trên đã làm sai quy định, giúp Công ty Đầu tư và Phát triển Kenmark vay của một số tổ chức tín dụng hơn 52,8 triệu USD cùng 57 tỷ đồng dù không đủ điều kiện, dẫn tới thiệt hại 360 tỷ đồng tại thời điểm khởi tố vụ án là tháng 9/2020.
Cáo trạng thể hiện Công ty Kenmark là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, do một doanh nghiệp từ Samoa (thuộc Châu Đại Dương) thành lập ở Hải Dương để thực hiện dự án Khu công nghiệp Việt Hòa – Kenmark trên khu đất 46 ha.
Công ty Kenmark có người đại diện theo pháp luật kiêm Giám đốc là Hwang Jonathan Cheng Yu (quốc tịch Mỹ). Năm 2007, vị giám đốc này gửi đề nghị vay vốn tới một ngân hàng chi nhánh Thành Đô với số tiền 69 triệu USD thời hạn 84 tháng. Chi nhánh ngân hàng Thành Đô sau đó đã mời một chi nhánh khác trong cùng hệ thống và một số ngân hàng khác làm đồng tài trợ, đồng thời thành lập tổ thẩm định chung.
"Hồ sơ vay vốn của Kenmark không đủ điều kiện", cơ quan tố tụng cáo buộc và chỉ rõ các yếu tố thiết sót gồm không có tài liệu phê duyệt thiết kế cơ sở các hạng mục nhà xưởng theo Luật Xây dựng năm 2003; vốn chủ sở hữu không đủ 20% tổng đầu tư dự án. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cung cấp tài liệu thể hiện Công ty Kenmark có “chỉ số rủi ro cao” và không tồn tại văn phòng hoạt động, chưa có kinh nghiệm thực hiện các dự án tại Việt Nam.
Đơn vị bảo lãnh vay vốn cho Kenmark là Công ty Kenmark Industrial (ở Đài Loan, Trung Quốc) cũng chỉ có hạn mức tín dụng tối đa là 350.000 USD trong vòng 90 ngày.
Dự án Khu công nghiệp Việt Hòa - Kenmark khi đó có 6 doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài ký hợp đồng thuê nhà xưởng nhưng đây đều là doanh nghiệp thuộc sở hữu của Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Kenmark.
VKS cho rằng Kenmark không đủ điều kiện vay vốn, năng lực trả nợ trong hạn không có nhưng tổ thẩm định vẫn đề xuất cho doanh nghiệp này vay tối đa gần 100 triệu USD. Từ năm 2008-2010, các ngân hàng đồng tài trợ đã cho Kenmark vay gần 53 triệu USD và 57 tỷ đồng, đạt trên 80% giá trị hợp đồng tín dụng.
Năm 2009, Công ty Kenmark dừng hoạt động và các ngân hàng sau đó chỉ thu được hơn 33 triệu USD tiền nợ, lãi. Dư nợ còn lại hơn 15,5 triệu USD (tương đương 360 tỷ đồng) không có khả năng thu hồi. Lý do vì giám đốc doanh nghiệp này là Hwang Jonathan Cheng Yu đã xuất cảnh. Doanh nghiệp bảo lãnh là Kenmark Industrial Đài Loan đã dừng hoạt động, được tòa án Đài Loan tuyên bố phá sản năm 2018.
Tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2020, dự nợ của Kenmark tại các chi nhánh của BIDV còn hơn 9,4 triệu USD; tại SHB còn hơn 6 triệu USD (Habubank đã được sáp nhập vào SHB).
Quá trình điều tra, một số cá nhân liên quan đã nộp tiền khắc phục hậu quả nên không bị xử lý hình sự.
