Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Đại học Y Hà Nội; Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, chia sẻ khác với việc hiến máu nhân đạo đang được nhiều người hưởng ứng, hiến tinh trùng lại đang gặp khó khăn do tâm lý e ngại của đàn ông.
Theo thống kê, tỷ lệ vô sinh ở các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ là 7,7%, trong đó, vô sinh nam chiếm 40%, bao gồm việc ít tinh trùng, tinh trùng dị dạng hoặc không có tinh trùng. Khi đó, các cặp vợ chồng này muốn có con không còn cách nào khác ngoài việc xin tinh trùng để thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản.
Tuy nhiên, tại các ngân hàng lưu trữ, việc có sẵn lượng tinh trùng hiến tặng để giúp các vợ chồng hiếm muộn là điều khó khăn.
 |
| Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng bộ môn Mô - Phôi, Đại học Y Hà Nội; Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép. Ảnh: Duy Anh. |
“Chúng tôi thường vận động các nam sinh viên hiến tinh trùng. May mắn các em là sinh viên y nên khá hiểu và cởi mở trong vấn đề này, nhưng lượng hiến vẫn không bao giờ đủ. Chúng tôi mong muốn mọi người có cái nhìn cởi mở hơn trong việc xin - cho tinh trùng. Một lần cho đi là có thể đem lại hạnh phúc cả đời cho cả một gia đình”, TS Hà cho hay.
“Tự xử” có dễ dàng?
Kỹ thuật viên Đặng Thị Mai Lương, cho biết mỗi ngày trung bình chỉ có có 2-3 đàn ông đến để đăng ký. Những người tự nguyện đa phần có tâm lý thoải mái, cởi mở, hiểu biết trước khi quyết định đến hiến. Những trường hợp là người thân, bạn bè của các cặp hiếm muộn đến để thực hiện đổi mẫu thường e dè hơn.
Sau khi được tư vấn và làm các thủ tục hành chính, những người này sẽ được vào phòng để tự lấy tinh trùng. Theo kỹ thuật viên Mai Lương, việc tự lấy tinh trùng không phải lúc nào cũng dễ dàng. Tâm lý căng thẳng hoặc thiếu kinh nghiệm khiến việc tự lấy tinh trùng gặp khó khăn. Vì vậy, nhiều người phải quay lại vào ngày hôm sau mới có thể thực hiện thủ thuật này.
Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo trước khi đến thực hiện lấy tinh trùng, nam giới phải kiêng xuất tinh 3-5 ngày, duy trì tâm lý thoải mái.
 |
| Một mẫu tinh trùng vừa được lấy bằng cách "tự xử". Ảnh: Duy Anh. |
Khi hiến tinh trùng, nam giới được quyền lợi gì?
TS Hà cho biết luật pháp Việt Nam quy định rõ không được phép mua bán bất kỳ mô hay bộ phận cơ thể người. Tinh trùng cũng tương tự. Do đó, quyền lợi của người hiến hầu như là số 0. Họ chỉ được nhận được một chi phí rất nhỏ, mang tính chất khuyến khích tại từng cơ sở. Điều này càng làm cho nguồn hiến khan hiếm.
Tuy nhiên, khi quyết định hiến tặng tinh dịch của mình, nam giới được làm xét nghiệm đánh giá chất lượng tinh trùng, đồng thời sàng lọc các bệnh truyền nhiễm.
Tại một số nước trên thế giới, mỗi nam giới có thể hiến tinh trùng cho 4-5 người khác. Tuy nhiên, ở nước ta quy định mỗi người chỉ được phép hiến tinh trùng một lần duy nhất. Mẫu tinh này chỉ được dùng để thụ tinh cho một người.
Theo TS Hà, mỗi tháng trung tâm chỉ tiếp nhận được khoảng 10 mẫu tinh trùng hiến tặng. Số người đến đăng ký có thể hơn nhưng loại trừ nhiều yếu tố như không đủ tuổi, quá tuổi, chất lượng tinh trùng không tốt, mắc bệnh… nên con số thực sự có thể tiếp nhận rất khiêm tốn.
Tại nhiều trung tâm khác, để tạo nguồn dự trữ, những người muốn xin tinh trùng buộc phải thực hiện nguyên tắc đổi mẫu. Bệnh nhân phải tự tìm được một người tự nguyện hiến tinh trùng cho mình. Bệnh viện lấy mẫu tinh trùng của người đó và đổi cho một mẫu khác trong ngân hàng của bệnh viện.
Quy định này linh động ở từng trung tâm do việc tìm được người hiến không dễ dàng. Tại Đại học Y Hà Nội, quy định này không bắt buộc.
