GS, nhà toán học, tin học Phan Đình Diệu sinh năm 1936 tại huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Gia đình kinh tế khó khăn, ông theo học ĐH Sư phạm Khoa học để có học bổng. Cũng chính tại ngôi trường này, ông tìm thấy niềm say mê với ngành Toán học.
Năm 1957, ông tốt nghiệp thủ khoa và được giữ lại trường giảng dạy. Năm 1962, ông Phan Đình Diệu được cử đi Liên Xô làm nghiên cứu sinh tại khoa Toán học tính toán và Điều khiển học, ĐH Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov. Năm 1967, ông về nước với học vị tiến sĩ khoa học và bắt đầu tập trung nghiên cứu, phát triển ngành Khoa học máy tính ở Việt Nam.
GS Phan Đình Diệu. Ảnh: Lê Anh Dũng/Vietnamnet. |
Ông được đề nghị làm Trưởng phòng Toán học tính toán của Uỷ ban Khoa học Nhà nước vào năm 1971, thời điểm cả nước chỉ có một giàn máy tính đuợc đặt tại đây, đòi hỏi phải được nghiên cứu để sử dụng và đào tạo cán bộ.
Ông đã xây dựng nhiều tập thể cán bộ không chỉ biết sử dụng máy tính, mà còn có khả năng nghiên cứu ở trình độ cao về một số hướng phát triển hiện đại của khoa học máy tính và tin học. Bởi vậy, ông được ghi nhận là một trong những người có công đầu trong việc xây dựng và phát triển ngành Tin học của Việt Nam.
GS Phan Đình Diệu cũng là viện trưởng đầu tiên của Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển (nay là Viện Công nghệ Thông tin Việt Nam), người sáng lập Hội Tin học Việt Nam, phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo Chương trình Quốc gia về Công nghệ Thông tin khoá 1 (1993-1997).
Ông từng làm cán bộ giảng dạy ở khoa Công nghệ Thông tin (sau này là ĐH Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội) và là chuyên gia cao cấp của đại học này.
Ông cũng là ủy viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Khoa học Giáo dục.
Gia đình GS Phan Đình Diệu có 3 người con, GS Phan Dương Hiệu, PGS Phan Thị Hà Dương - những nhà toán học sớm thành danh từ khi còn trẻ.