Theo dự thảo Bộ GD&ĐT công bố, phương án thi, xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2017 sẽ gồm 5 bài thi: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân).
Trong đó, điều gây tranh cãi nhất là môn Toán sẽ thi theo hình thức trắc nghiệm. Nhiều người lo lắng phương thức và nội dung thi cử ảnh hưởng sâu sắc tới cách học và dạy của giáo viên và học sinh. Trong khi đó, chỉ còn 9 tháng nữa, kỳ thi THPT quốc gia 2017 diễn ra.
Một số nước có xu thế thi trắc nghiệm Toán
Tại buổi nói chuyện trong khuôn khổ Hội sách Mùa thu 2016 ngày 11/9, một số ý kiến cho rằng Toán là môn học tinh hoa, thể hiện qua các bài giải thông minh, tinh tế. Tuy nhiên, dự thảo thi năm 2017 vừa được Bộ GD&ĐT công bố cho thấy môn Toán sẽ thi trắc nghiệm.
 |
| GS Ngô Bảo Châu. Ảnh: Mạnh Thắng. |
Về vấn đề này, GS Ngô Bảo Châu cho rằng: “Từ xưa đến nay, việc thi Toán ở Việt Nam hoặc nhiều nước chủ yếu là viết, có tính toán, một chút chứng minh, dù không nhiều lắm. Tuy nhiên, gần đây, xu thế một số nước như Mỹ đã thi Toán bằng phương pháp trắc nghiệm”.
Theo GS Ngô Bảo Châu, khi xem những đề thi trắc nghiệm Toán, ông thấy hơi dở. Tuy nhiên, ông nói chưa nghiên cứu kỹ càng, thấu đáo vấn đề này nên muốn trả lời cụ thể hơn phải cần có thời gian.
Thi trắc nghiệm Toán sẽ bỏ sót người giỏi
Cùng chia sẻ về vấn đề này, PGS.TSKH Vũ Đình Hòa, người đầu tiên đoạt huy chương bạc Toán quốc tế năm 1974, cũng là thầy dạy GS Ngô Bảo Châu từ năm học lớp 10 đến hết lớp 12, nhận định: Bộ GD&ĐT cần xem xét khi quyết định tổ chức thi trắc nghiệm môn Toán trong kỳ thi THPT quốc gia với hai mục đích xét tốt nghiệp và tuyển sinh vào đại học.
Trắc nghiệm môn Toán sẽ có những ưu điểm như đỡ tốn kém chi phí tổ chức, học sinh làm bài nhanh hơn và cách chấm bài cũng nhanh hơn so với thi truyền thống. Bài thi trắc nghiệm Toán cũng có nhiều câu hỏi và kiến thức rộng hơn.
 |
| PGS.TSKH Vũ Đình Hòa, người đầu tiên đoạt huy chương bạc Toán quốc tế năm 1974. Ảnh: Quyên Quyên. |
Một đề thi Toán trắc nghiệm cũng có thể được bảo mật tốt hơn vì ít người được tiếp xúc đề thi và thực hiện phương pháp chấm thi bằng máy. Tuy nhiên, bài thi trắc nghiệm cũng tạo cơ hội cho thí sinh kém có thể "ăn may" khi trả lời bừa. Cách thi này cũng bao hàm luôn gợi ý trong đáp án khi học sinh nhớ mang máng kiến thức.
Bên cạnh đó, PGS.TSKH Vũ Đình Hòa cho rằng tổ chức thi Toán theo hình thức trắc nghiệm sẽ có những bất cập, đó là bỏ sót người giỏi.
Dù với hình thức thi trắc nghiệm hay tự luận, học sinh giỏi sẽ đều làm được bài thi tốt. Nhưng, trước một bài làm tốt của môn Toán trắc nghiệm, người ta không chắc chắn thí sinh đó có thật sự giỏi Toán hay không.
Ở khía cạnh khác, những học sinh giỏi thật sự không may trong quá trình làm bài có những lỗi ngớ ngẩn sẽ dẫn đến kết quả sai và bị đánh trượt. Tuy nhiên, với bài thi tự luận, giáo viên chấm có thể nhận ra những cái sai do lỡ tay. Từ đó, họ đánh giá được chính xác năng lực học tập của học sinh và cho điểm từng phần, sẽ chính xác hơn.
Về đề thi, người đầu tiên đoạt huy chương bạc Toán quốc tế năm 1974 cho rằng những câu hỏi thi trắc nghiệm khó có thể là bài toán sâu sắc.
Người thầy có uy tín trong lĩnh vực Toán học nhận định bài thi trắc nghiệm chỉ kiểm tra được kiến thức cơ bản của học sinh.
"Tôi ủng hộ việc ra đề Toán theo cách thi trắc nghiệm theo hình thức đánh giá kiến thức cơ bản của học sinh. Nếu cần kiểm tra năng lực sâu sắc, một bài thi trắc nghiệm không thể đánh giá được", PGS.TSKH Vũ Đình Hòa bày tỏ.
Không đồng tình
Theo thầy Trần Quốc Anh, giáo viên luyện thi học sinh giỏi Toán tại Hà Nội: Mỗi phương thức thi như tự luận, trắc nghiệm, vấn đáp… đều có ưu, nhược điểm khác nhau. Trắc nghiệm không phải phương án tồi, nhưng xoay quanh nó có nhiều vấn đề cần giải quyết và có những giải pháp đồng bộ để thực hiện. Với thời gian gấp như vậy, liệu Bộ GD&ĐT có thể giải quyết được không?
Giáo viên này không đồng tình việc thay đổi đề thi trắc nghiệm Toán vì một số lý do: Thay đổi cách thức thi đồng nghĩa việc thay đổi cách học - cách dạy, kèm theo nhiều sự thay đổi cần thiết khác. Chất lượng của đề thi, sự chặt chẽ trong coi thi… cũng cần được quan tâm nhiều hơn.
Giáo viên này mong muốn Bộ GD&ĐT nên có lộ trình thay đổi để người trong cuộc có thể chuẩn bị tốt hơn, ít nhất về mặt tâm lý.
“Niềm tin là một trong những thứ quý giá nhất trên đời. Nhưng dường như Bộ GD&ĐT đang dần đánh mất niềm tin của phụ huynh, học sinh và giáo viên… Tôi không muốn nói đến việc hình thức thi có tốt hay không nhưng sự thay đổi ấy được thực hiện một cách chóng mặt. Nhiều học sinh đang có cảm giác như những chú chuột bạch tội nghiệp và đáng thương”, thầy Trần Quốc Anh nêu.
Điều thầy giáo và học sinh lo lắng là những thông tin về dự thảo tuyển sinh chưa rõ ràng và minh bạch.
“Liệu bao nhiêu trường đại học top trên sẽ ra đề riêng? Họ sẽ công bố sớm hay gần thi mới quyết định? Với những trường đó, tài liệu và kiến thức cần ôn là gì? Liệu có đề mẫu cho từng trường hay chỉ là câu nói chung chung: Kiến thức thi chủ yếu nằm ở SGK lớp 12?”, thầy giáo này đặt câu hỏi.
