Hải sâm là một loại thực phẩm biển tuyệt hảo, món ăn bổ dưỡng và khoái khẩu của nhiều thực khách tại các nước như Malaysia, Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia... Ngoài ra, còn thấy hải sâm được phân bố khá nhiều tại các vùng biển Tây và Nam Thái Bình Dương, Đông Ấn Độ, Đông châu Phi. Nước ta có nhiều loại hải sâm ở vùng biển Khánh Hòa hay biển đảo Trường Sa, Côn Đảo, Phú Quốc, Thổ Chu...
Bổ ích cường tráng
Đông y cho rằng hải sâm có vị mặn, tính ấm đi vào các kinh tâm, tỳ, thận và phế. Hải sâm có công năng bổ thận, tráng dương, sát khuẩn, dưỡng huyết nhuận táo, sử dụng trị mọi chứng hư lao như các chứng huyết hao tổn, hư nhược, liệt dương, di tinh, mộng tinh, tiểu tiện nhiều lần, táo bón, lỵ kinh niên. Liều dùng trung bình cho mỗi ngày là 12-20 g, có khi tới 40 g. Thứ hải sâm to lớn, mình có gai gọi là hải sâm tử, sắc xanh đen, mềm là loại tốt.
Trong nhiều y thư cổ đều nói hải sâm bổ thận kinh, ích tinh tủy, tiêu đờm dãi, giữ gìn điều nhiếp tiểu tiện, có tính tráng dương đạo, sát khuẩn, chữa trị được chứng lở có sâu, lại giáng được hỏa, bổ ích thận, thông lợi tràng vị, nhuận chỗ táo kết, trị mọi chứng hư lao, ốm yếu gầy còm. Đặc biệt là tác dụng bổ ích cường tráng (y học hiện đại thấy sự có mặt của testosterone trong hải sâm) nên thích hợp với các phương trị liệu chứng di tinh, liệt dương, tiểu tiện nhiều về đêm... Bởi thế, nhiều y gia đã coi thịt hải sâm ngang tầm với 8 món cao lương mỹ vị nổi tiếng trong “bát trân” của phương Đông mà ngày xưa vẫn được sử dụng trong cung đình.
 |
|
Hải sâm có thể trị chứng suy nhược thần kinh, đau lưng, giảm trí nhớ do thận hư. |
Ngày nay, các phân tích về thành phần dinh dưỡng cho thấy trong 100 g hải sâm có đến 75,6 g protein, cao gần gấp 5 lần ở thịt lợn nạc và 3,5 lần ở thịt bò.
Một số phương thuốc trị bệnh
Để tham khảo và áp dụng, sau đây xin giới thiệu một số phương thuốc chữa trị tiêu biểu từ hải sâm:
- Suy nhược thần kinh do thận hư (biểu hiện đầu choáng váng, mắt hoa, lưng đau, gối mỏi, tai ù, điếc, mất ngủ, di tinh, xuất tinh sớm): Dùng hải sâm 30 g, gạo nếp 100 g; cho cả hai thứ ninh nhừ thành cháo nêm gia vị vừa miệng và ăn ngày một liều chia vài lần, cần ăn trong 5-7 ngày liền.
- Đái tháo đường: Hải sâm 2 con, trứng gà một quả, tụy heo một cái, cho cả 3 thứ vào bát hấp chín và ăn ngày 1 lần, cần ăn liền 5-7 ngày.
- Huyết áp cao (kể cả xơ vữa động mạch): Dùng hải sâm 50 g, cho hầm nhừ, thêm chút đường phèn và ăn hết trong ngày. Cần ăn 7 ngày liền.
- Đau lưng và suy giảm trí nhớ do thận hư: Dùng hải sâm 30 g, xương sống lợn 60 g, hạch đào nhân 15 g, cho tất cả vào hầm nhừ, nêm đủ gia vị vừa miệng, ngày ăn một liều này và ăn liên tục 5 ngày.
- Liệt dương, di tinh, tinh lạnh do thận hư: Dùng hải sâm 480 g (sao thơm), hạch đào nhân 100 hạt, thận dê 4-6 đôi, đỗ trọng 240 g, thỏ ty tử 240 g, ba kích 124 g (tẩm nước cam thảo sao), câu kỷ tử 120 g, lộc giác giao 120 g, bổ cốt chỉ 120 g (sao với muối), đương quy 120 g, ngưu tất 120 g (tẩm giấm sao), quy bản 120 g (sao với giấm); sau đó, sấy khô tất cả rồi tán bột mịn trộn đều luyện với mật ong làm hoàn, mỗi viên nặng 9 g, ngày uống 3 lần, mỗi lần 3 viên (27 g).
Riêng bệnh liệt dương, có thể dùng thêm phương thuốc: Hải sâm 20 g, thịt dê 100 g; hai thứ hầm chung đến nhừ, nêm đủ gia vị ăn 1 lần trong ngày. Cần ăn 5-7 ngày.
- Chữa thiếu máu: Hải sâm, đại táo lượng bằng nhau; đem sấy khô tán bột, ngày uống 2 lần, mỗi lần 9 g, chiêu với nước ấm hoặc lấy 1 con hải sâm hầm cùng mộc nhĩ dùng nước pha chút đường phèn (ngọt vừa) uống cùng, sau đó ăn cái
- Trị trĩ xuất huyết: Lấy hải sâm lượng vừa đủ đốt tồn tính, tán bột, mỗi lần uống 1,5 g hòa với a giao 6 g trong nước sôi cho tan mà uống. Ngày uống 3 lần. Cần uống 5-7 ngày.
- Trị táo bón do âm hư: Hải sâm 30 g, đại tràng heo 120 g, mộc nhĩ đen 15 g, ba thứ cho vào hầm nhừ ăn ngày một lần, cần ăn liền trong nhiều ngày.
