CƯỠI LẠC ĐÀ, NGỦ QUA ĐÊM TRÊN SA MẠC SAHARA

Ngồi trên lưng con lạc đà cao ngất ngưởng, vừa đi vừa sốt ruột chỉ mong sớm đến đích nhưng là một trải nghiệm đáng nhớ trong mỗi du khách khi đặt chân đến sa mạc Sahara.

Nói về sa mạc, nhiều người thường biết đến qua phim ảnh hơn là được đặt chân đến thực tế. Và những bộ phim có các cảnh quay về một sa mạc hoang vu luôn luôn hấp dẫn khán giả trên thế giới. Người hâm mộ điện ảnh có lẽ chưa quên những cuốn phim từng rất ăn khách như Nữ hoàng sa mạc, Cuộc chiến trên hoang mạc hay Đường trở về… Trên phim có thể là một sa mạc khác, ngoài đời thật cũng là một sa mạc như vậy nhưng việc được nhìn tận mắt vẫn có những thú vị riêng.

Sahara không phải chỉ có ở đất nước thuộc Bắc Phi. Sa mạc này rộng 9,4 triệu km2, chiếm 1/4 diện tích châu Phi, thuộc sở hữu của 11 quốc gia gồm Libya, Algeria, Ai Cập, Tunisia, Chad, Morocco, Eritrea, Nigeria, Mauritania, Mali và Sudan.

Nơi chúng tôi đến là Erfoud, một ốc đảo nhỏ nằm trong sa mạc Sahara. Địa danh này được mệnh danh “cánh cổng của sa mạc Sahara”, là nơi được chọn làm bối cảnh cho rất nhiều các bộ phim nối tiếng như Xác ướp Ai Cập, Hoàng tử Ba Tư và Điệp viên 007: Spectre. Bởi thế mà trong lúc di chuyển trên ôtô, chúng tôi đã gặp đoàn làm phim Hollywood đang hối hả làm việc, xung quanh có cả xe Jeep với những khẩu súng dài. Có vẻ như họ chuẩn bị đóng một bộ phim hành động, mọi người chỉ muốn dừng lại xem mà không thể.

Di chuyển 650 km để tiếp cận vùng sa mạc

Từ thành phố Marrakech (Morocco) đến cánh cổng sa mạc Sahara đó, tôi và nhóm bạn phải trải qua quãng đường dài hơn 650 km bằng ôtô. Đường sá ở các địa phương như Marrakech, Ouazazate, Merzouga, Erfound... thường chỉ có hai làn xe ngược chiều nhau, nhiều đoạn cong queo, gấp khúc chạy bên vách núi để lại những cảm giác rất mạnh. Đó là chưa kể cuộc di chuyển từ Casablanca (nơi có đường bay từ Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ đưa đón khách Việt Nam) tới Marrakech đã mất 242 km. Anh Phạm Quang Khánh, thành viên Tập đoàn Cox & Kings châu Á, người dẫn đường chuyến đi bảo nếu như ở Việt Nam, nhìn thấy con số km này, hẳn nhiều du khách thấy choáng bởi nó tương đương với khoảng cách từ Hà Nội tới Huế hoặc Đà Nẵng, và sẽ là một hành trình dài, rất gây sốt ruột.

Khoảng 1/3 lãnh thổ Morocco được núi non bao phủ, trong đó dãy núi Atlas cao nhất vùng Bắc Phi, băng qua Algeria và Tunisia, là một trong những cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn. Dãy núi Atlas ở Morocco trải dài từ tây nam đến đông bắc và chia thành ba phần ấn tượng gồm High Atlas có những dãy núi cao vút cùng thung lũng hoa hồng đa sắc màu; Middle Atlas với thành phố Fez và Anti Atlas với nhiều cao nguyên núi lửa.

Trên cung đường từ Marrakech đến Merzouga và Erfound để tới sa mạc, du khách đi qua các nẻo đường lên đỉnh Jebel Toubkal cao 4.165 m. Nhiều đoàn du khách nối đuôi nhau ngoằn ngoèo giữa các vách núi này.

Dãy núi Atlas ở Morocco trải dài từ tây nam đến đông bắc và chia thành ba phần.

Nhưng không. Đi ôtô ở nhiều quốc gia trên thế giới với các chặng dài không hề bị vất vả như ở Việt Nam bởi hệ thống đường sá tốt, an toàn hơn, các tài xế chở khách du lịch cũng là những "hàng tuyển", mặc dù giới hạn tốc độ ở cung đường này là 80 km/h.

Hầu hết tour khám phá sa mạc Sahara đều bắt đầu từ Merzouga và khởi hành khi những tia nắng xế chiều bắt đầu. Sau đó, du khách sẽ được đưa vào sâu hơn phía trong sa mạc.

Và rồi cuối cùng, chúng tôi cũng đến kịp sa mạc khi hoàng hôn đang buông xuống.

Chỉ có điều đáng tiếc, chúng tôi không được ngồi trên xe Jeep đi trên cát như lời giới thiệu, thay vào đó là những chiếc ôtô 7 chỗ. Khi 18 người chúng tôi chia nhau vào các xe, vừa ngồi lên, tài xế gồm những đàn ông Hồi giáo ăn mặc kiểu người Trung Đông, tỏ ra điêu luyện, phóng vút đi với tốc độ 90 km/h. Đường ra sa mạc thì gồ ghề ngoắt ngoéo. Sau khoảng 30 phút chúng tôi đã được tiếp cận với những con lạc đà Phi châu. Lúc này mặt trời đang dần xế bóng bên kia cồn cát, những cơn gió mạnh thổi tung tấm khăn trùm đầu đã xóa nhòa những định kiến trong tôi về khí hậu sa mạc. Thì ra ở đây không khó chịu như người bạn đồng hành của tôi nói trước đó.

Ôtô 7 chỗ ngồi đưa du khách từ Erfound tới địa điểm ngắm mặt trời lặn trên sa mạc.

Những người dẫn đường ở đây chính là các thanh niên hành nghề dắt lạc đà. Đàn ông nặng ký cưỡi con to, còn phụ nữ ngồi trên lưng lạc đà có vóc dáng nhỏ.

Người dẫn đường vuốt vuốt vào cổ ra dấu để lần lượt từng con ngoan ngoãn nằm xuống cho khách trèo lên. Tôi có phần hồi hộp dù đã là lần thứ hai cưỡi lên lưng "báu vật của sa mạc". Chỉ khi lạc đà khuỵu chân xuống để cho người cưỡi xuống lúc đó mới đột ngột và dễ bị hẫng. Tuy vậy, chúng không hung dữ như nhiều loài động vật khác. Khi tôi đưa sát chiếc máy ảnh vào mặt lạc đà chỉ cách 30 cm, nó không hề biểu lộ hành động và chỉ hơi đung đưa chiếc mõm có những sợi râu dài và cứng lưa thưa, dường như rất thân thiện với du khách. Người nào lần đầu ngồi lên nó sẽ có một cảm giác rất lạ, chênh vênh, dập dềnh và hơi pha chút lo lắng. Con lạc đà mà tôi cưỡi vừa đẻ, dắt theo sau là lạc đà con, không chở người.

19 con lạc đà được chia làm ba nhóm nối với nhau bằng những sợi dây thừng lững thững đi thành hàng một, dần dần đưa chúng tôi tiến vào Sahara. Càng đi sâu, khung cảnh nơi đây càng hiện lên mê hoặc với những triền cát trùng điệp nối tiếp nhau được bao phủ bởi một màu đỏ vàng dưới ánh nắng của mặt trời đang khuất bóng.

Ánh sáng vàng vọt của buổi hoàng hôn dần tắt, mặt trời bắt đầu lặn khuất khỏi những mỏm cồn cát cao hàng trăm mét nhấp nhô phía đằng xa. Một khung cảnh thực sự nên thơ.

Càng đi, trời càng tối dần, đường thì dài, thời tiết mùa đông Morocco lúc này trên dưới 0 độ C càng giảm dần khi về đêm. Nếu như du khách chỉ đi một hay hai người hẳn sẽ có cảm giác lo sợ khi bóng đêm đang dần ập xuống, xung quanh không có ngọn đèn nào cho đến khi ánh sáng xuất hiện từ những khu lều trại nghỉ qua đêm.

Phòng ăn và lều nghỉ khá sang trọng trên sa mạc dưới bầu trời đầy sao với điện máy phát, có nước tắm nóng lạnh.

Tới nơi, cũng là lúc ai nấy đều đói meo cái bụng. Trong căn lều lớn nhất khu trại, người phục vụ để sẵn các món ăn kiểu buffet cho khách tự chọn như bánh bột mì, rau củ, pizza cỡ nhỏ. Đặc biệt chúng tôi cùng nhau thưởng thức whisky và rượu vang một cách vui vẻ, nhảy múa bên lửa trại cùng các anh chàng da đen với bầu không khí rất náo nhiệt. Chưa đầy 2 giờ, ai nấy vội vã về lều để ngủ bởi không khí cứ lạnh dần và họ vừa phải trải qua một hành trình dài hơn 600 cây số suốt từ 7h sáng.

Vẻ đẹp Sahara trong buổi bình minh

Người Morocco nói rằng đến Sahara ngắm hoàng hôn chưa đủ thỏa mãn thì hãy dậy sớm săn ảnh bình minh, bởi đó là lúc cả bề mặt sa mạc mang những màu sắc đẹp mắt. Sahara chỉ nhận được lượng mưa từ 2,5 đến 10 cm mỗi năm, ít hơn 10 lần so với thời điểm khi nơi này còn phủ màu xanh. Sự thay đổi khí hậu ở Sahara là do chu kỳ quay 41.000 năm của trái đất. Suốt chu kỳ này, trái đất đã thay đổi độ nghiêng từ 22 đến 24,5 độ. Các nhà khoa học dự đoán 15.000 năm sau, Sahara sẽ xanh trở lại.

10 căn lều trại giữa sa mạc mênh mông. Cách đó không xa còn có nhiều khu nghỉ khác cũng mang dáng dấp như thế này.

Khi mặt trời bắt đầu ửng đỏ, chúng tôi thử sức leo lên đồi cát cao nhất khu đó. Những đồi cát này là một phần của Erg Chebbi, một rừng những đụn cát được tạo ra bởi gió sa mạc trải dài từ Bắc xuống Nam khoảng 50 km, tạo nên cảnh tượng hùng vĩ gồm những đồi cát nối nhau chạy dài tít tắp.

Càng lên cao, cát càng sụt dưới mắt cá chân, mọi người ai nấy đều không thể leo bình thường mà phải bò bằng tay. Cảm giác cứ leo thêm một bước, cát lún xuống, kéo mình lại một bước làm tôi liên tục đứng lại thở dốc.

Giống như chiều hôm trước, có lẽ do sa mạc quá lớn nên từ khi mặt trời đã khuất bóng gần nửa tiếng nhưng ánh sáng vẫn còn chưa chịu tắt thì tại buổi bình minh, từ khi có vệt ánh sáng xuất hiện cho đến khi mặt trời nhú lên cũng phải chờ rất hơn 10 phút. Phải thực sự kiên nhẫn, nhiều người mới săn được bức hình ánh dương đẹp.

Và khi ánh sáng chiếu xuống, len lỏi qua các đám mây, phía dưới các triền cát xuất hiện các vệt nắng loang lổ lớn tạo nên những mảng màu sắc vô cùng thú vị.Nhờ những khung cảnh đó, các du khách tha hồ diễn, sáng tác cho mình những tác phẩm đầy kỷ niệm. Nhưng phải thật nhanh, bởi 15 phút sau trời sáng rực, những tia nắng nhẹ vàng vọt không còn, trả lại cho sa mạc một bầu trời xanh cùng những tảng mây trôi bồng bềnh như ngày bình thường.

Đoàn du khách cưỡi lạc đà thành nhiều tốp rời sa mạc sau khi đón bình minh.

Kết thúc 1 giờ lăn lộn trên đỉnh đồi cũng là lúc chúng tôi phải khởi hành ra về. Và như chiều hôm trước, 18 con lạc đà lại cõng 18 du khách Việt rời khu lều trại tiến về phía đoàn xe đang đỗ cách đó 3 km để rời sa mạc Sahara.

Người dẫn lạc đà bày đồ lưu niệm mời khách mua sau khi xong việc.

Vài nét về sa mạc Sahara

Sahara là một trong những nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất quả đất, diện tích sa mạc xấp xỉ Trung Quốc hoặc Mỹ. Sự khan hiếm mưa và thảm thực vật đã biến nơi này thành bãi bụi lớn nhất hành tinh với những đụn cát cao tới 180 m. Bão bụi ở Sahara thậm chí có thể gây ra mưa bùn ở châu Âu. Người ta ước tính mỗi năm có khoảng 400-700 tấn bụi di chuyển từ Sahara sang tận châu Mỹ và các khu vực khác.

Sahara có cát biển, sỏi đồng bằng, đá cao nguyên, thung lũng khô, hồ muối, núi, sông, suối và ốc đảo. Địa điểm cao nhất ở Sahara là Emi Koussi. Đây là một núi lửa thoai thoải thuộc địa phận Cộng hòa Chad. Hầu hết sông suối ở Sahara chỉ xuất hiện theo mùa (ngoại trừ sông Nile).

Tại một số dãy núi thuộc khu vực sa mạc Sahara, việc tuyết rơi là hiện tượng xảy ra thường xuyên như ở đỉnh Tahat, đỉnh núi cao nhất Algeria, vào mùa đông tuyết lại rơi với chu kỳ khoảng 3 năm một lần. Dãy núi Tibesti tại miền Bắc Chad thì cứ trung bình 7 năm một lần lại có những đợt tuyết rơi dày trên đỉnh núi tới hơn 2.500 m.

Sa mạc này từng là mái nhà của những bộ lạc săn bắt hái lượm, sống bằng cách trồng trọt và chăn nuôi từ cách đây khoảng 5.000-11.000 năm. Ngày nay, Sahara là nơi sinh sống của khoảng 2 triệu người, với mật độ dân số tương đương 1/150 mật độ dân số của Mỹ.