Hiện tượng lạ sau mùa thi đại học ở Trung Quốc

Sĩ tử Trung Quốc phải đấu tranh mỗi khi điền đơn đăng ký xét tuyển đại học. Ảnh: CFP.

Đối với những thí sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh đại học tại Trung Quốc (gaokao), một thử thách quan trọng khác mà các em phải đối mặt sau kỳ thi chính là điền đơn đăng ký xét tuyển vào đại học.

Khi điền đơn, những học sinh vừa bước qua tuổi trưởng thành sẽ phải xem xét đến sở thích cá nhân, xem xét điểm số, đồng thời xây dựng kế hoạch học tập và nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân.

Sẵn sàng chi tiền thuê dịch vụ

Theo Xinhua, ở một mức độ nào đó, áp lực trong việc điền đơn xét tuyển đại học đến từ sự cạnh tranh khốc liệt của kỳ thi gaokao.

Chỉ tính riêng trong năm 2024, khoảng 13,42 triệu sĩ tử tại Trung Quốc cùng tham gia kỳ thi để giành suất vào đại học, tăng hơn 510.000 người so với năm 2023. Đây là năm mà kỳ thi gaokao ghi nhận số thí sinh cao kỷ lục kể từ năm 1977.

2024 là năm có số thí sinh dự thi gaokao cao kỷ lục. Ảnh: Sixth Tone.

Bộ Giáo dục Trung Quốc chưa đưa ra số liệu tuyển sinh dự kiến cho năm 2024, nhưng vào năm 2023, tất cả trường đại học ở nước này chỉ tuyển 4,78 triệu chỉ tiêu cho các chương trình đại học chính quy.

Không riêng vấn đề tỷ lệ chọi giành suất đại học, quá trình điền đơn xét tuyển cũng là thách thức với nhiều người.

Bà Guo (sống ở Bắc Kinh), mẹ của học sinh lớp 11, cho biết mẫu đơn đăng ký nguyện vọng đại học chỉ có 6 ô trống, trong khi danh mục chuyên ngành lại có đến 30.

Người mẹ nhẩm tính về mặt lý thuyết, học sinh sẽ phải đưa ra 180 quyết định mới có thể hoàn thành đơn đăng ký xét tuyển đại học.

Trước đây, học sinh hoàn thành đơn đăng ký đại học với sự giúp đỡ của phụ huynh và giáo viên. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều gia đình quyết định thuê dịch vụ điền đơn, tư vấn chuyên nghiệp. Mức phí có thể lên đến hàng chục nghìn nhân dân tệ.

Một phụ huynh họ Chen ở Thành Đô cho biết năm ngoái, bà đã chi 12.000 nhân dân tệ (hơn 1.600 USD) cho dịch vụ tư vấn 1:1 để giúp con bà điền đơn vào đại học.

Người mẹ nói rằng những phụ huynh như bà rất khó để đọc hiểu lượng lớn tài liệu tuyển sinh nên việc chi tiền thuê người tư vấn là điều phù hợp, xứng đáng.

Theo Media Research, thị trường dịch vụ tư vấn đăng ký đại học ở Trung Quốc đạt 950 triệu nhân dân tệ (hơn 130 triệu USD) vào năm 2023. Khoảng 90% học sinh làm khảo sát nói rằng các em sẵn sàng chi tiền cho những dịch vụ đó.

Tổ chức này dự đoán thị trường tư vấn này sẽ tăng lên 1,22 tỷ nhân dân tệ (hơn 167 triệu USD) vào năm 2027.

Vẫn có rủi ro

Dù thị trường tư vấn ngày càng phát triển, nhiều phụ huynh Trung Quốc vẫn hoài nghi về chất lượng của những dịch vụ này.

Con gái mới học lớp 11 nhưng bà Guo đã bắt đầu tìm hiểu một số công ty tư vấn. Cuối cùng, bà vẫn quyết định không chi tiền vì sợ dịch vụ không đảm bảo. Người mẹ cảm thấy việc chi cả nghìn nhân dân tệ để nhờ người điền đơn xét tuyển đại học cho con là điều không đáng.

Học sinh cần hiểu rõ về ngành học và cơ hội nghề nghiệp trước khi điền nguyện vọng. Ảnh: VCG.

Trước làn sóng tư vấn, Bộ Giáo dục Trung Quốc ra lời kêu gọi hôm 25/6, nhắc nhở phụ huynh và học sinh thận trọng khi mua những dịch vụ tư vấn đắt tiền. Bộ cũng cảnh báo về tổn thất tài chính và tiểm ẩn rủi ro nếu tham gia vào các hoạt động vì lợi nhuận như vậy.

Một điều đáng chú ý khác là trong năm 2024, lần đầu tiên nước này triển khai dịch vụ tư vấn miễn phí để hỗ trợ học sinh đăng ký vào đại học.

Giống như các công ty tư nhân, dịch vụ bao gồm đánh giá tâm lý, đề xuất những ngành học phù hợp và cung cấp dữ liệu về việc làm, đánh giá triển vọng việc làm...

Ngoài ra, hơn 2.000 trường cao đẳng, đại học ở nước này cũng tổ chức nhiều buổi tư vấn trực tuyến để hỗ trợ thí sinh đăng ký. Đội ngũ tư vấn bao gồm lãnh đạo phòng tuyển sinh, giảng viên và chuyên gia giáo dục.

Cũng bàn về vấn đề thuê dịch vụ điền đơn đại học, Wang Wenlong, lãnh đạo phụ trách tuyển sinh tại Đại học Nông nghiệp Tứ Xuyên, cho biết nhu cầu và sở thích cá nhân là những điều cần cân nhắc khi chọn ngành.

Tuy nhiên, thay vì chi tiền hàng nghìn, thậm chí hàng chục nghìn nhân dân tệ cho các dịch vụ tư vấn hoặc điền đơn, tốt hơn hết phụ huynh vẫn nên giúp con hiểu về ngành học ở đại học và cơ hội nghề nghiệp trong tương lai. Điều này sẽ có ích hơn việc thuê tư vấn từ bên ngoài.