Cuối năm 2019, người dân Hà Nội rúng động trước thông tin nguồn nước sinh hoạt hàng ngày có nguy cơ nhiễm độc, vì ở thượng nguồn tỉnh Hòa Bình phát hiện có dầu thải độc hại đổ tràn ra sông suối. Vài ngày sau, tin tốt tràn ngập mặt báo khiến dư luận thở phào nhẹ nhõm khi nguồn ô nhiễm đã được chặn đứng, còn những kẻ bất lương lần lượt lộ mặt và bị xử lý nghiêm bởi những nỗ lực không ngừng nghỉ của lính hình sự Hòa Bình phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an.
Đó chỉ là một trong số rất nhiều chuyên án hóc búa được “hình cảnh” miền Đà giang khám phá.
Truy tìm nguồn chất bẩn
Ngày 9/10/2019, công nhân Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà (đơn vị cung cấp nước sạch sinh hoạt có công suất 600.000 m3/ngày đêm cho hàng triệu người dân đang sinh sống tại chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông) phát hiện tại khu vực nước ở suối Bằng thuộc địa phận xóm Vật Lại, xã Phú Minh, Kỳ Sơn, Hòa Bình có váng loang và mùi khét đặc trưng của dầu.
“Đây là vụ việc có tính chất phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng về kinh tế xã hội, đe dọa an ninh nguồn nước nên được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Lúc này trên không gian mạng xuất hiện nhiều luồng thông tin kiểu thuyết âm mưu rất nhiễu loạn, cho rằng sự việc là cuộc sự đấu đá, tranh thầu cung cấp nước sạch sinh hoạt của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này", đại tá Trần Mạnh Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hòa Bình, cho biết.
Theo ông Hải, trước tính chất nghiêm trọng của vụ việc, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Hòa Bình và các đơn vị nghiệp vụ khẩn trương điều tra làm rõ. Sau đó, Ban Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình đã chỉ đạo Phòng CSHS xác lập chuyên án truy xét để sớm làm rõ người gây ra vụ việc.
 |
| Đại tá Trần Mạnh Hải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hòa Bình. |
Kết quả điều tra ban đầu xác định chất thải là dung môi có các thành phần gồm xăng, dầu diesel, dầu nhớt, mỡ xe, mạt của cao su gây mùi khét. Các hợp chất này thường được các doanh nghiệp dùng để cọ rửa máy móc, bảo dưỡng dây chuyền sản xuất lớn.
Cơ quan chức năng nhận định nhiều khả năng doanh nghiệp có chất thải loại này đã thuê phương tiện hoặc sử dụng chính phương tiện của doanh nghiệp để đổ trộm chất thải, nhưng cũng không loại trừ việc cạnh tranh không lành mạnh dẫn đến thuê người đổ chất thải vào nguồn nước làm hại uy tín của Công ty cổ phần nước sạch Sông Đà.
Đại tá Hải kể quá trình truy xét đã gặp nhiều khó khăn, hiện trường nơi phát hiện chất thải ở xa khu dân cư, thời điểm xảy ra vào đêm tối nên những dấu vết để lại tại hiện trường để truy nguyên ít. Rà soát nhân chứng hiện trường, ban chuyên án thu được lời khai duy nhất về việc vào tối 8/10/2019, người này tình cờ nhìn thấy ôtô tải có thùng kiểu dạng đông lạnh và ôtô loại 4 chỗ màu trắng xuất hiện gần hiện trường. Từ nguồn tin trên, lực lượng phá án đã tung quân rà soát, trích xuất dữ liệu camera của các hộ gia đình trên tuyến đường ra vào hiện trường để xác định 2 ôtô theo lời khai nhân chứng.
 |
| Nhómthực hiện hành vi đổ trộm dầu thải, gồm Lý Đình Vũ, Nguyễn Chương Đại, Hoàng Văn Thám. |
Hướng điều tra này đã nhanh chóng thu được kết quả. Tại một gia đình ở xã Phúc Tiến, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình, các trinh sát đã thu được hình ảnh của 2 chiếc xe nêu trên. Truy theo hướng di chuyển của phương tiện, lực lượng tham gia chuyên án xác định 2 ôtô đó đã đi trên quốc lộ 6 theo hướng Hòa Bình - Hà Nội (xe 4 chỗ đi trước, xe tải đi sau).
Sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp chặt chẽ với các cục nghiệp vụ Bộ Công an và Công an các tỉnh thành phố như Bắc Ninh, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Phòng... ban chuyên án xác định xe tải mang BKS 99C-08783 của Công ty TNHH TM và vận tải du lịch Minh Phương tại Thuận Thành, Bắc Ninh chuyên thu gom chất thải. Xe 4 chỗ mang BKS 89A-13766, chủ phương tiện là Nguyễn Văn Quyền (trú tại huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên).
Khẩn trương truy xét, cảnh sát làm rõ những người thực hiện hành vi đổ trộm dầu thải bao là Lý Đình Vũ và Nguyễn Chương Đại (đều trú tại thôn Đa Tiện, xã Xuân Lâm, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh), Hoàng Văn Thám (trú tại thôn Đèo Luông, xã Tri Lễ, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn). Sau đó, họ bị khởi tố điều tra về tội Gây ô nhiễm môi trường quy định tại Điều 235 Bộ luật Hình sự.
48 giờ phá án
Trưa 29/10/2020, khi Phòng giao dịch Vũ Lâm của Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT chi nhánh huyện Lạc Sơn (thuộc xã Vũ Bình, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) đã vãn khách, nhân viên chuẩn bị nghỉ trưa thì một người đàn ông mặc áo mưa, đeo khẩu trang y tế, đội mũ bảo hiểm, mang theo túi màu đen tiến vào. Người này rút khẩu súng chĩa thẳng vào cán bộ thủ quỹ yêu cầu đưa tiền, nếu không sẽ nổ súng. Sợ hãi, nhân viên này đã buộc phải đưa cho tên cướp hơn 200 triệu đồng.
Nhận tin báo, Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình đã lệnh cho Phòng CSHS xác lập chuyên án truy xét để tổ chức điều tra, truy tìm thủ phạm gây án. Quá trình xác minh, lực lượng phá án đã phối hợp với các cục nghiệp vụ Bộ Công an sử dụng các biện pháp vụ chuyên sâu, tung quân rà soát, trích xuất camera trên tất cả các tuyến đường ra vào hiện trường. Bên cạnh đó, cảnh sát cũng rà soát hàng trăm người và phương tiện có đặc điểm nghi vấn.
 |
| Phạm Văn Sỹ, thủ phạm vụ cướp ngân hàng. |
Đại tá Hải nhớ lại: “Nhờ rà soát rất kỹ camera an ninh trên các tuyến đường, trinh sát của đơn vị phát hiện tên cướp đi một chiếc xe máy màu sơn đỏ đen, điểm khác lạ là trên yên xe có vết sơn màu trắng, chùm chìa khóa có gắn chiếc đón gót giày. Hướng di chuyển của chiếc xe về phía nghĩa trang phố Tân Giang, nhưng không thấy quay ra".
"Chúng tôi nhận định chắc chắn chiếc xe này thuộc về gia đình nào đó gần nghĩa trang. Khẩn trương truy xét, chúng tôi đã khoanh vùng được chiếc xe mà tên cướp sử dụng có đặc điểm khá trùng khớp với chiếc xe máy Honda Wave S110-BKS 28B1- 00756 của ông Đỗ Việt Dũng, trú tại phố Tân Giang, thị trấn Vụ Bản, huyện Lạc Sơn. Tiến hành triệu tập ông Dũng lên làm việc, ông này khai trong ngày xảy ra vụ án đã cho một người tên Sỹ mượn xe", Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hòa Bình kể.
Kết hợp với các tài liệu khác đã thu thập, công an xác định thủ phạm vụ cướp ngân hàng là Phạm Văn Sỹ, trú tại thôn Liên Hồng, xã Khoan Du, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình. Cử nhiều mũi trinh sát truy theo dấu nghi phạm, Đến 20h ngày 2/11/2020, các trinh sát Phòng CSHS phối hợp với các cục nghiệp vụ Bộ Công an đã bắt giữ Sỹ khi nghi phạm đang lẩn trốn tại số 109 Phủ Doãn, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, khép lại hành trình 48 giờ trốn chạy của tên cướp ngân hàng.
Kẻ giấu mặt
Thông thường, để truy xét một vụ giết người hay cố ý gây thương tích có tính chất thuê mướn, việc “giải mã” phải xuất phát từ việc bắt giữ người thực hành rồi lần ra kẻ chủ mưu đứng sau. Thế nhưng trong chuyên án truy xét thủ phạm chém đứt lìa ngón tay của một phụ nữ, lực lượng CSHS Hòa Bình lại có cách “đi án” ngược quy luật nhưng vẫn tìm ra “đáp số”. Nhưng đó cũng là một quyết định khó khăn được đưa ra sau bao cân nhắc, toan tính để khai thông bế tắc của vụ án.
Trung tá Nguyễn Trường Sinh, Đội trưởng Đội truy nã, truy tìm thuộc Phòng CSHS Công an tỉnh Hòa Bình, cho biết khoảng 5h40 ngày 20/3/2020, chị Lê Thị H. đi xe máy trên đường An Dương Vương, TP Hòa Bình, để đến phòng tập gym thì 2 nam thanh niên áp sát. Tên ngồi sau xe máy vung kiếm chém đứt rời 2 ngón bàn tay trái của chị H. rồi cùng đồng phạm bỏ chạy.
Vụ án xảy ra vào thời điểm sáng sớm, trên đoạn đường vắng vẻ, nghi phạm che mặt khi gây án nên gây nhiều khó khăn cho hoạt động điều tra. Triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ, xác minh hàng chục người trong diện nghi vấn và dựng các mối quan hệ của nạn nhân nhưng bóng dáng thủ phạm vẫn mờ mịt. Xét tính chất phức tạp của sự việc, đến đầu tháng 5-2020, vụ án được chuyển cho Phòng CSHS tổ chức điều tra.
Đây là một vụ án rất hóc búa, kẻ gây án tỏ ra am hiểu quy luật sinh hoạt của nạn nhân. Nhóm này có thể đã đeo bám theo chị H. từ nhà, khi đến cung đường thích hợp mới ra tay. Rất có thể giữa nạn nhân và hung thủ có mâu thuẫn, tranh chấp nên chúng theo dõi, chặt tay để trả thù. Cảnh sát cũng không loại trừ động cơ gây án do ghen tuông tình ái, hay mâu thuẫn trong kinh doanh, làm ăn.
 |
| Hiện trường vụ đổ trộm chất thải vào nguồn nước tại Hòa Bình. |
Ban chuyên án xác định mấu chốt để tìm ra thủ phạm là phải làm rõ được những mâu thuẫn của bị hại, mà để làm được việc này thì phải động viên chị H. kể hết chuyện riêng tư, nhạy cảm. Và khi được giao tiếp cận nạn nhân, các trinh sát phải từng bước tạo thiện cảm, sự tin cậy để chị H. “mở lòng”.
Từ đó, manh mối đầu tiên đã xuất hiện. Tài liệu trinh sát xác định Phan Doãn Hùng (trú tại tổ 11, phường Phương Lâm, TP Hòa Bình) và chị H. có quan hệ tình cảm với nhau). Được một thời gian, mối quan hệ này bị vợ Hùng phát hiện. Các bên đã xảy ra cãi vã và Hùng có biểu hiện “quay xe” trong quan hệ với chị H. để chứng minh với vợ về sự hối lỗi. Tuy nhiên, người đàn ông này cũng tỏ ra ghen tuông với những người bạn mới của chị H.
Từ khoảng tháng 12/2019, chị H. thường xuyên nhận được các tin nhắn chửi bới xúc phạm, đe dọa tính mạng. Sau đó, nơi bán hàng, nơi ở của chị H. đã nhiều lần kẻ bịt mặt bị đổ chất bẩn. Những sự việc này được trình báo cơ quan công an nhưng việc điều tra không có kết quả.
Xét thấy Hùng có động cơ gây án, từ lúc này các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu đã được áp dụng, cho ra những kết quả không ngờ. Theo đó, Hùng là chủ mưu thuê các sát thủ ở Hà Nội lên Hòa Bình chém chị H. Tuy nhiên, lúc này, kẻ có vai trò tổ chức đã rõ, nhưng nhóm thực hành thì không. Không bắt giữ Hùng sẽ không thể làm rõ người trực tiếp chém chị H.
Sau nhiều cân nhắc, tính toán, ngày 31/5/2020, Ban chuyên án quyết định bắt giữ Hùng để đấu tranh khai thác về đồng phạm. Từ lời khai của kẻ chủ mưu, nhóm thực hành đã bị bắt giữ.
