Học 5 kỹ năng này để đối đầu với AI tại chốn công sở

ChatGPT đã châm ngòi cho cuộc tranh luận về tiềm năng của AI. Ảnh: Pexels.

AI tạo sinh (Generative AI) được coi là thế hệ mới của công nghệ trí tuệ nhân tạo, mang đến một cuộc cách mạng cho thị trường lao động.

Theo McKinsey, trong khi trước đây, tự động hóa chủ yếu ảnh hưởng đến "công nghiệp cổ xanh" (lao động chân tay) thì giờ đây, AI tạo sinh đang đảo ngược tình thế.

"Những lao động có trình độ học vấn cao hơn có khả năng sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất", công ty tư vấn quản lý này cho biết trong một báo cáo gần đây.

5 kỹ năng quan trọng

AI tạo sinh là một loại trí tuệ nhân tạo có khả năng tạo ra hình ảnh, văn bản hoặc nội dung khác. Công nghệ này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy năng suất, cắt giảm chi phí và tạo ra các cơ hội tăng trưởng mới trong nhiều ngành nghề.

Mặc dù công nghệ AI đã xuất hiện từ hơn 50 năm trước, kể từ khi OpenAI ra mắt chatbot ChatGPT vào tháng 11/2022, AI tạo sinh nhanh chóng trở thành chủ đề bàn luận của các nhà tuyển dụng và người lao động.

ChatGPT, một chatbot AI của OpenAI, được xây dựng dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn, hỗ trợ người dùng tìm ra câu trả lời cho các câu hỏi, cải thiện bài luận hoặc hồ sơ xin việc, thậm chí tạo hình ảnh và video.

Nó đã châm ngòi cho cuộc tranh luận về tiềm năng của AI trong việc cách mạng hóa các ngành nghề và công việc - và thậm chí có thể khiến nhiều việc làm trở nên lỗi thời.

Trước sự bùng nổ và ứng dụng nhanh chóng của AI tạo sinh, các chuyên gia đều đồng ý rằng để theo kịp nhu cầu của thị trường việc làm đang thay đổi, người lao động cần nâng cao kỹ năng hoặc đào tạo lại.

Oliver Wyman, một công ty tư vấn hàng đầu, đã tiến hành khảo sát với hơn 200.000 người ở 20 quốc gia để thu thập dữ liệu về thái độ xung quanh AI tạo sinh và các xu hướng khác.

Nghiên cứu cho thấy các nhà tuyển dụng đang ưu tiên một số nhóm kỹ năng nhất định để giúp nhân viên của họ cập nhật kiến thức.

Dưới đây là 5 nhóm kỹ năng có thể giúp bạn duy trì sự phù hợp trong bối cảnh đang thay đổi:

• Tư duy phân tích
• Tư duy sáng tạo
• Khả năng lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội
• Trí tuệ nhân tạo và big data
• Tò mò và học tập suốt đời

Nghiên cứu của Oliver Wyman cũng chỉ ra một khoảng cách giữa nhận thức của nhân viên và nhà tuyển dụng về những kỹ năng sẽ được ưu tiên hàng đầu. Theo đó, trong khi nhân viên tập trung nhiều nhất vào việc đào tạo về AI và big data thì nhà tuyển dụng lại chú trọng nhất vào tư duy phân tích.

Nhà tuyển dụng chú trọng nhất vào tư duy phân tích của người lao động. Ảnh minh họa: Pexels.

Kỹ năng "con người" là yếu tố then chốt

Trong thời đại AI, tư duy phân tích đóng vai trò then chốt. Mặc dù công nghệ có thể xử lý và phân tích dữ liệu một cách hiệu quả, nhưng nó vẫn cần sự giám sát của con người để tổng hợp kết quả và đưa ra kết luận chính xác.

Tư duy sáng tạo là một kỹ năng khác biệt của con người mà chúng ta cần ưu tiên phát triển. Mặc dù AI tạo sinh có khả năng tạo ra các ý tưởng mới, viết bài báo hoặc thậm chí sáng tác nhạc một cách hiệu quả, điều quan trọng cần lưu ý là khả năng này được xây dựng dựa trên dữ liệu mà AI đã được đào tạo.

"AI tạo sinh thiếu các sắc thái theo ngữ cảnh và khả năng đánh giá đạo đức vốn có của con người - những yếu tố cần thiết trong quá trình phân tích. Nó thiếu khả năng bứt phá theo trực giác, kết nối những ý tưởng rời rạc và tạo ra các giải pháp thực sự mới mẻ", ông Simon Luong, thành viên cấp cao tại diễn đàn Oliver Wyman, nhận định.

Sự xuất hiện của AI sẽ giúp con người tự động hóa nhiều công việc mang tính quy trình, vốn chiếm đáng kể thời gian trong công việc hàng ngày. Điều này sẽ giúp nhân viên sẽ có thêm thời gian cho các nhiệm vụ đòi hỏi nhiều kỹ năng tương tác xã hội hoặc chuyên môn.

Nghiên cứu cho thấy trong tương lai, các nhiệm vụ đòi hỏi "kỹ năng con người" - như lãnh đạo, các nhiệm vụ dựa trên kiến thức hoặc chuyên môn - sẽ chiếm phần lớn thời gian làm việc.

Cuối cùng, phần lớn trách nhiệm sẽ thuộc về các công ty trong việc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động, đặc biệt là việc học cách sử dụng các công cụ AI mới.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các kỹ năng "lấy con người làm trung tâm" - chẳng hạn khả năng thích ứng, sáng tạo, ảnh hưởng xã hội và ham học hỏi - sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết đối với những người lao động muốn duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh việc làm mới. Bởi, những kỹ năng “con người” này sẽ không thể dễ dàng bị thay thế bởi AI.