Với đề tài “Nghiên cứu vai trò của hai gene phd1 (ID 81394 và 80124) đối với kiểu hình của nấm mucor circinelloides bằng kỹ thuật RNAi”, nghiên cứu góp phần tạo tiền đề cho việc tìm kiếm các liệu pháp điều trị triệt để bệnh nấm đen mucormycosis.
Khi Gen Z tham gia nghiên cứu khoa học
Nằm trong chương trình phát triển tài năng của Trung tâm Tư vấn & Phát triển Tài năng Vinschool (GATE Center), nhóm học sinh lớp 11-12 thuộc Hệ thống Giáo dục Vinschool - gồm Nguyễn Tử Minh, Nguyễn Phan Ngọc Minh, Trịnh Kiều Trinh và Đỗ Mai Hà Anh - đã tham gia đề tài “Vai trò của một số gen mã hoá protein quan trọng đối với kiểu hình và khả năng gây bệnh của loài nấm mucor circinelloides”.
Mục đích đề tài là nghiên cứu cơ chế phân tử kiểm soát khả năng gây bệnh của loài nấm. Đây là bước đầu đặt nền móng cho những nghiên cứu sau này nhằm tìm kiếm liệu pháp điều trị đặc hiệu bệnh nấm đen mucormycosis.
 |
| Nhóm học sinh lớp 11-12 thuộc Hệ thống Giáo dục Vinschool gồm Nguyễn Tử Minh, Nguyễn Phan Ngọc Minh, Trịnh Kiều Trinh và Đỗ Mai Hà Anh. |
Căn bệnh nấm đen, gây ra bởi nhiều loài nấm thuộc bộ mucorales, là bệnh nhiễm trùng do nấm sợi phổ biến thứ ba trên thế giới, với tỷ lệ tử vong 50-80%. Đến nay, vẫn chưa có liệu pháp đặc hiệu để điều trị căn bệnh này. Nguyên nhân là hiểu biết về cơ chế gây bệnh mucormycosis còn hạn chế, và các loài nấm gây bệnh đáp ứng kém với thuốc điều trị nấm đang được áp dụng.
Nghiên cứu của nhóm đã bước đầu có kết quả khả quan, khi báo cáo khoa học được công nhận và lựa chọn trình bày tại Hội nghị Công nghệ Sinh học toàn quốc, diễn ra vào cuối tháng 10 tới. Đây là thành quả ấn tượng bở các em là những học sinh trung học hiếm hoi có báo cáo được lựa chọn.
Tiến sĩ Triệu Anh Trung, chuyên gia đang trực tiếp hướng dẫn các em thực hiện đề tài, chia sẻ: “Việc thực nghiệm nghiên cứu sinh học phân tử tại các phòng thí nghiệm đòi hỏi kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng thực nghiệm. Kết quả thu được bước đầu cho thấy tuy còn là học sinh phổ thông nhưng các em hoàn toàn có khả năng tham gia nghiên cứu chuyên sâu, đồng thời có kỹ năng tư duy nhanh nhạy”.
Không chỉ dừng lại ở đam mê nghiên cứu khoa học, nhóm cũng tổ chức thành công hội thảo khoa học miễn phí “Sự lan rộng của bệnh nấm đen trong đại dịch Covid-19 và tầm quan trọng của nghiên cứu vi nấm” vào đầu tháng 10. Trong đó, các em đã đưa ra những số liệu đáng báo động về sự gia tăng của bệnh mucormycosis những năm trở lại đây, giải thích cơ chế gây bệnh cũng như sự nguy hiểm của căn bệnh này tới sức khỏe của con người.
Với triết lý “Tài năng để phục vụ cộng đồng”, hội thảo là cách nhóm học sinh hiện thực hóa mong muốn lan tỏa niềm yêu thích khoa học tới bạn đồng trang lứa, đồng thời góp phần làm phong phú cộng đồng tri thức trẻ.
Đào tạo tài năng theo mô hình cá nhân hóa
Với mục tiêu lấy học sinh làm trọng tâm và cá nhân hóa giáo dục, đồng thời ghi nhận nhu cầu học tập đặc biệt của học sinh tài năng, Trung tâm Tư vấn và Phát triển tài năng - Gifted and Talented Education (GATE Center) được thành lập tại Vinschool. Mang triết lý “Tài năng để phục vụ cộng đồng”, trung tâm luôn hướng học sinh sử dụng tài năng của mình để mang lại giá trị tích cực cho những người xung quanh.
GATE Center đầu tư xây dựng chương trình phát triển tài năng cho học sinh quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu khoa học, gồm kết nối với đội ngũ chuyên gia trong lĩnh vực liên quan, tổ chức hoạt động nghiên cứu, chuỗi hội thảo phát triển tối đa khả năng của các em. Dù đều đang ở giai đoạn cuối cấp với nhiều dự án cũng như kế hoạch cá nhân, nhóm vẫn dành thời gian thực hiện nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Sinh học phân tử - Đại học Sư phạm Hà Nội nhằm theo đuổi đam mê khoa học.
 |
| Nguyễn Tử Minh nghiên cứu tại phòng thí nghiệm. |
Nhìn lại quá trình gần 4 năm học tập và rèn luyện tại GATE Center của con, chị Đỗ Hồng Hạnh (phụ huynh em Nguyễn Tử Minh) chia sẻ: “Không có một khuôn mẫu chung cho các học sinh của GATE, khi mà lộ trình của mỗi bạn đều được xây dựng riêng, với sự song hành của thầy cô và chuyên gia trong lĩnh vực mà con theo đuổi. Môi trường đào tạo chuyên sâu cùng cơ hội được làm việc, nghiên cứu trong những cơ sở hiện đại cũng giúp các con sẵn sàng cho sân chơi khoa học lớn cùng bạn bè quốc tế".
Việc được tiếp cận hoạt động nghiên cứu khoa học cùng các chuyên gia có uy tín ngay từ bậc phổ thông giúp học sinh cọ xát, trau dồi kiến thức từ sớm. Qua đó, các em được rèn luyện cách tư duy, thiết kế thí nghiệm, kỹ năng thực nghiệm trong phòng lab, xây dựng kế hoạch dài hạn cho dự án nghiên cứu, từ đó trau dồi chuyên môn và đặt nền tảng cho sự nghiệp trong tương lai.
Chia sẻ về trải nghiệm nghiên cứu ngay từ khi học cấp 3, Nguyễn Tử Minh bày tỏ khi bắt đầu nghiên cứu, em gặp rất nhiều khó khăn và choáng ngợp bởi lượng kiến thức mới, vì chúng quá nhiều và rất khó để hiểu.
“Cách em giải quyết vấn đề này là tự học, tự nghiên cứu và nhờ hỗ trợ từ các chuyên gia. Em học được không chỉ kiến thức về đề tài nhóm đang theo đuổi, mà còn cả kỹ năng trong khoa học như phương pháp nghiên cứu, tra cứu thông tin, các kỹ thuật sinh học phân tử hay cách viết bài báo khoa học. Bên cạnh đó, cách làm việc, suy nghĩ và giải quyết vấn đề như một nhà khoa học thực thụ cũng là những gì chúng em có được nhờ tham gia các nghiên cứu chuyên sâu này” - Minh hào hứng nói thêm.
Bạn đọc tìm hiểu thêm thông tin về GATE Center tại đây.
Bình luận