Theo chương trình giáo dục phổ thông mới môn Toán do Bộ GD&ĐT công bố, nội dung thống kê, xác suất được dạy xuyên suốt từ lớp 2 đến lớp 12.
PGS.TS Ngô Hoàng Long, giảng viên ĐH Sư phạm Hà Nội, cho hay trong 11 năm, học sinh được học những nội dung về xác suất và thống kê với chương trình mang tính đồng tâm và nâng cao dần.
Xác suất, thống kê ở bậc tiểu học
Ở lớp 2, phần thống kê gồm các nội dung thu thập, phân loại, sắp xếp số liệu, đọc biểu đồ tranh, nhận xét về các số liệu trên biểu đồ tranh.
Với nội dung này, giáo viên cần hướng dẫn học sinh làm quen với việc thu thập, phân loại, kiểm đếm các đối tượng thống kê trong một số tình huống đơn giản, đọc, mô tả được số liệu ở dạng biểu đồ tranh và nêu một số nhận xét.
 |
| Nội dung xác suất, thống kê được dạy ở lớp 2 trong chương trình mới. |
Về phần xác suất, học sinh làm quen với khả năng xảy ra (có tính ngẫu nhiên) của sự kiện, biết mô tả những hiện tượng liên quan các thuật ngữ có thể, chắc chắn, không thể, thông qua một số thí nghiệm, trò chơi, hoặc xuất phát từ thực tiễn.
Ở lớp 3, nội dung tương tự nhưng nâng cao hơn, phần biểu đồ chuyển thành biểu đồ bảng.
Lên lớp 4, ở phần thống kê, học sinh cần nắm thêm cách đọc, mô tả biểu đồ cột, biểu diễn số liệu vào biểu đồ cột, đồng thời hình thành và giải quyết vấn đề đơn giản xuất hiện từ các số liệu và biểu đồ cột đã có.
Trong phần xác suất, các em cần biết kiểm đếm được số lần lặp lại khả năng xảy ra (nhiều lần) của một sự kiện khi thực hiện (nhiều lần) thí nghiệm, trò chơi đơn giản (ví dụ trong một vài trò chơi như tung đồng xu, lấy bóng từ hộp kín...).
Trong phần thống kê ở lớp 5, học sinh học nội dung tương tự nhưng về biểu đồ hình quạt tròn. Phần xác suất hướng dẫn học sinh sử dụng được tỷ số để mô tả số lần lặp lại của một khả năng xảy ra (nhiều lần) của một sự kiện trong một thí nghiệm so với tổng số lần thực hiện thí nghiệm đó ở những trường hợp đơn giản.
Như vậy, ở bậc tiểu học, một số giáo viên cho rằng nội dung xác suất, thống kê đơn giản, nhẹ nhàng, tạo nền tảng để các em nắm phần kiến thức phức tạp hơn ở bậc THCS và THPT.
Phụ huynh không nên hoang mang
Khi biết thông tin xác suất, thống kê được dạy từ lớp 2, nhiều phụ huynh lo lắng sẽ quá sức đối với con em họ. Đây là điều dễ hiểu khi trong chương trình hiện tại, xác suất, thống kê được tập trung ở chương trình lớp 11. Nó cũng là phần khó trong Toán học nếu đào sâu.
Tuy nhiên, trao đổi với Zing.vn, TS Đỗ Duy Hiếu, giáo viên dạy Toán tại Hà Nội, cho rằng việc dạy xác suất, thống kê từ lớp 2 không đáng lo. Đó là phần Toán học thực tế khá quan trọng và thú vị. Chẳng hạn, những kiến thức cơ bản về xác suất có thể giúp học sinh hiểu được sự việc có thể xảy ra hoặc không xảy ra, nếu xảy ra thì khả năng xảy ra cao hay thấp…
 |
| TS Đỗ Duy Hiếu cho rằng phụ huynh không cần lo lắng khi xác suất, thống kê được dạy từ lớp 2. Ảnh: NVCC. |
Ông Hiếu nhận định tư duy của học sinh lớp 2 hoàn toàn có thể tiếp thu tốt những kiến thức sơ khai nhất của xác suất thống kê. Vì vậy, chúng ta hoàn toàn có thể đưa một kiến thức cơ bản của xác suất, thống kê vào chương trình lớp 2.
Để dễ hình dung, thầy Hiếu ví dụ giáo viên gieo một con xúc xắc rồi cho học sinh trả lời số chấm xuất hiện. Bài tập này giúp các em hiểu về thống kê. Tiếp đến, họ có thể đặt một số câu hỏi như: “Khi gieo một con xúc xắc, có tất cả bao nhiêu khả năng có thể xảy ra? Có những khả năng nào có thể xảy ra? Liệu có thể xảy ra khả năng 7 chấm xuất hiện hay không?”.
“Tôi nghĩ phụ huynh và giáo viên không nên quá hoang mang vì nó chỉ là những kiến thức sơ khai nhất, phù hợp tư duy, độ tuổi của các con. Không những xác suất, thống kê, chúng ta cần đưa thêm các kiến thức Toán thực tế vào chương trình học”, TS Đỗ Duy Hiếu nói.
Cùng quan điểm, cô Nguyễn Hồng Mai, giáo viên tiểu học ở Lâm Đồng, cho rằng những nội dung xác suất, thống kê ở lớp 2 đơn giản, gần gũi.
Thực tế, trong chương trình hiện tại, học sinh lớp 4 đã được tiếp xúc kiến thức tương tự thông qua các bài tập dạng quan sát biểu đồ rồi cho biết lớp có bao nhiêu bạn thích bơi, bao nhiêu bạn thích nhảy dây.
Theo nữ giáo viên, nhiều người lo lắng vì chưa tìm hiểu kỹ, cảm thấy xác suất, thống kê là kiến thức phức tạp, xa vời với lứa tuổi học sinh tiểu học. Tuy nhiên, cô khẳng định các em chỉ cần biết quan sát và biết đếm là có thể nắm nội dung này.
