|
|
Tổng cộng 839 người được thu thập mẫu huyết thanh để tiến hành đo các kháng thể kháng protein N và kháng protein S. Ảnh: Duy Hiệu. |
Công trình khoa học điều tra cắt ngang khảo sát tình hình miễn dịch cộng đồng của người dân thành phố đối với virus SARS-CoV-2. Công trình do Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) phối hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện vào tháng 9.
Nhóm nghiên cứu tiến hành chọn mẫu ngẫu nhiên có bảo đảm tính đại diện cao về độ tuổi (từ 0 đến trên 70 tuổi), giới tính và các khu vực địa lý khác nhau trên địa bàn TP.HCM.
Tổng cộng có 839 đối tượng được thu thập mẫu huyết thanh để tiến hành đo các kháng thể kháng protein N (anti-N protein) nhằm đánh giá tỷ lệ người dân từng nhiễm SARS-CoV-2 và kháng thể kháng protein S (anti-Spike protein) nhằm đánh giá người dân có kháng thể phòng ngừa/bảo vệ do được chủng ngừa Covid-19 hoặc mắc Covid-19 trước đó.
Kết quả cho thấy có 88,2% trong tổng số 839 mẫu thu nhận có kháng thể kháng N protein; có đến 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S từ nhiễm nCoV tự nhiên hoặc tiêm vaccine.
 |
| Tỷ lệ người dân có kháng thể chống lại protein S của virus SARS-CoV-2 và phân bố nồng độ của kháng thể này theo các lứa tuổi khác nhau. Ảnh: Sở Y tế TP.HCM. |
Kháng thể kháng N protein
Đây là kháng thể chỉ xuất hiện từ việc mắc Covid-19 tự nhiên hoặc sau khi tiêm vaccine bất hoạt Sinopharm. Tuy nhiên, trên địa bàn TP.HCM, vaccine Sinopharm được sử dụng rất hạn chế và nó không được sử dụng ở nhóm dưới 18 tuổi.
Tỷ lệ dương tính với kháng thể kháng N ở các nhóm tuổi khác nhau có phân bố khá tương đồng, dao động 86-97% ở các nhóm tuổi từ dưới 5 đến dưới 70 tuổi. Riêng nhóm 70 tuổi trở lên, tỷ lệ này là 76%.
Kết quả này là tương đồng với kết quả nghiên cứu đánh giá đáp ứng miễn dịch ở nhân viên y tế Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới thực hiện vào thời điểm tháng 11 (có 371 trong tổng số 400 nhân viên được khảo sát từng nhiễm SARS-CoV-2, chiếm tỷ lệ 93%).
Từ đây có thể kết luận tính đến tháng 9, đã có 88% người dân TP.HCM từng nhiễm SARS-CoV-2. Dựa vào tình hình dịch tễ chung của TP.HCM và thời điểm mở cửa trường học là sau Tết Nhâm Dần (vào tháng 3), cùng lúc với sự xuất hiện của biến chủng Omicron, có thể nhận định làn sóng Omicron là tác nhân chính của việc mắc Covid-19 tự nhiên ở người dân trên địa bàn TP.HCM.
Kháng thể kháng protein S
98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S (từ mắc Covid-19 tự nhiên hoặc do tiêm vaccine). Tỷ lệ này cũng khá tương đồng ở tất cả địa bàn được khảo sát của thành phố. Tỷ lệ cao người dân có kháng thể cho biết độ phủ của vaccine cũng như vai trò của nhiễm tự nhiên trong việc tạo kháng thể kháng SARS-CoV-2 trong cộng đồng.
Nghiên cứu cho biết chỉ còn tỷ lệ rất nhỏ (1,3%) người dân không có kháng thể kháng protein S (nồng độ kháng thể ở mức dưới ngưỡng phát hiện của kỹ thuật xét nghiệm). Tuy nhiên, điều này cũng không đồng nghĩa với việc họ không được bảo vệ trước SARS-CoV-2 vì đợt khảo sát này không đánh giá đáp ứng miễn dịch tế bào.
Khi phân tích nồng độ kháng thể kháng protein S ở nhóm tuổi 12 trở xuống kết quả cho thấy nhóm này có xu hướng thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại. Điều này cũng phù hợp với thực tế về độ phủ vaccine ở nhóm này thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại.
Tuy nhiên, mức ngưỡng nồng độ kháng thể dương tính là bao nhiêu thì bảo đảm đạt mức độ bảo vệ trước biến chủng Omicron vẫn chưa có đủ cơ sở khoa học để xác định.
Theo đơn đặt hàng của Sở Y tế TP.HCM, yêu cầu quan trọng và thiết thực đó là triển khai công trình nghiên cứu khoa học để đánh giá mức độ miễn dịch cộng đồng của người dân sau giai đoạn thành phố trở thành tâm dịch Covid-19 khốc liệt nhất và giai đoạn nỗ lực triển khai hoạt động tiêm vaccine phòng Covid-19.
Biết được tỷ lệ người dân có miễn dịch chống lại virus SARS-CoV-2 (do đã mắc Covid-19 hoặc đã tiêm vaccine) có ý nghĩa quan trọng. Đây là cơ sở khoa học để thuyết phục người dân phải tiêm vaccine nếu tỷ lệ có kháng thể chưa cao.
Đồng thời, điều này nhằm kêu gọi người dân tiêm nhắc lại theo đúng quy định để duy trì khả năng miễn dịch nếu tỷ lệ có kháng thể tại thời điểm khảo sát ở mức bảo vệ cộng đồng.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khảo sát diễn tiến huyết thanh học cộng đồng trong đợt tháng 12/2022 và mối liên quan giữa dữ liệu về kháng thể với mức độ nặng của bệnh theo các nhóm tuổi trên địa bàn TP.HCM để có thể xem xét đánh giá thêm mức độ hiệu quả của miễn dịch cộng đồng đối với SARS-CoV-2.
Với kết quả khảo sát này, ngành y tế kêu gọi người dân thành phố hãy cùng trách nhiệm bảo vệ và duy trì miễn dịch cộng đồng đối với Covid-19 bằng cách cho người thân trong gia đình và trẻ em (từ 5 tuổi trở lên) đi tiêm vaccine phòng Covid-19 nếu chưa tiêm và tiêm nhắc lại, tiêm bổ sung đúng theo quy định.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.
