Ngày 14/4/1865, Tổng thống Abraham Lincoln bị bắn chết từ khoảng cách gần khi đi xem vở kịch Our American Cousin. Kẻ chủ mưu được xác định là John Wilkes Booth, một diễn viên nổi tiếng người Mỹ bất mãn với bộ máy chính quyền.
Bắt cóc tổng thống bất thành
John Wilkes Booth xuất thân trong một gia đình nghệ sĩ truyền thống, có cha là Junius Brutus Booth, một nghệ sĩ tài ba, còn anh trai là Edwin Booth, người được giới phê bình kịch nghệ đánh giá là “nhân vật đóng vai Hoàng tử Hamlet hay nhất mọi thời đại”.
Nối nghiệp cha và anh trai, John cũng trở thành một diễn viên xuất sắc và gây dựng tên tuổi tại một nhà hát lừng danh ở Baltimore (tiểu bang Maryland, Mỹ). Với vẻ điển trai cùng tài năng diễn xuất trời phú, John luôn được trả mức đãi ngộ ngất ngưởng và thu hút đông đảo người hâm mộ.
Không chỉ hoạt động nghệ thuật, nam diễn viên còn được biết đến với vai trò một tay thầu khoán tài ba, luôn thực hiện “các phi vụ xuyên liên bang” rồi dấn thân vào con đường áp phe chính trị. Lớn lên ở tiểu bang Maryland, Bắc Mỹ, nhưng John luôn tự coi mình là người miền Nam. Ông căm thù và bất mãn với những người theo chủ nghĩa bãi nô.
 |
| John Wilkes Booth. Ảnh: HowStuffWorks. |
Nửa cuối thế kỷ 19, nước Mỹ chìm trong cuộc nội chiến giữa các tiểu bang miền Bắc và miền Nam. Sự đối nghịch giữa giới quý tộc phía bắc và giới chiếm hữu nô lệ phía nam đang tới hồi kết thúc. Với bức thông điệp lịch sử về giải phóng nô lệ ban hành năm 1863, Tổng thống Abraham Lincoln đã vấp phải sự phản kháng dữ dội của những kẻ chống đối, trong đó có John Booth.
Nam diễn viên khi ấy đã gặp gỡ với các gián điệp Liên minh miền Nam vào mùa hè năm 1864 và cùng âm mưu một kế hoạch bắt cóc Tổng thống Lincoln. Theo đó, John và đồng bọn sẽ đưa tổng thống tới trụ sở liên minh ở Richmond, Virginia, rồi sử dụng ông để đổi lấy các tù nhân nổi loạn đang bị chính quyền giam giữ.
Thực hiện kế hoạch trên, ngày 17/3/1865, John cùng đồng bọn ẩn nấp dọc theo một con đường ngoại ô ở Washington hòng phục kích đoàn xe chở tổng thống. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này đã thay đổi chương trình hoạt động khiến kế hoạch bắt cóc thất bại.
Chứng kiến kế hoạch cũ thất bại, đi cùng việc Liên minh miền Nam sụp đổ sau sự đầu hàng của tướng Robert E. Lee trước Quân đội miền Bắc, John Booth rơi vào trạng thái suy sụp. Sự căm thù dâng trào khiến nam diễn viên vạch ra kế hoạch mới. Đó là tập hợp đồng minh và ám sát Tổng thống Lincoln.
Đêm chấn động của nước Mỹ
Để thực hiện kế hoạch này, John tìm hiểu và nắm chi tiết lịch trình của tổng thống vào tối 14/4/1865. Theo kế hoạch, Tổng thống Lincoln cùng Đệ nhất phu nhân Mary Todd và 2 vị khách khác tới xem kịch tại rạp hát Ford.
Căn phòng nơi Tổng thống Lincoln ngồi chỉ có 2 cửa. Cửa trước mở ra phía sân khấu và cửa sau được chốt chặt. Tuy nhiên, không ai biết rằng một ngày trước, John đã khoét một lỗ rộng khoảng 10 cm ở cửa sau, gần chốt cửa rồi ngụy trang khéo léo.
Lợi dụng lúc vở diễn chuyển cảnh, sĩ quan cảnh về rời phòng VIP để ra sảnh lớn uống cà phê, kẻ thủ ác đã rút chốt cửa, lẻn vào nấp ngay sau ghế của tổng thống. Đúng lúc tiếng vỗ tay rộ lên, John Booth rút súng dí sát đầu tổng thống và nã đạn.
Sau tiếng súng chát chúa, hắn lại dùng dao chém vào tay Thống đốc Rathbone rồi nhảy lên sân khấu hét to: "Kẻ bạo tàn luôn bị kết liễu. Miền Nam đã được báo thù". Gây án xong, John bỏ trốn khỏi hiện trường.
 |
| Hình ảnh phục dựng vụ ám sát Tổng thống Lincoln tối 14/4/1865. Ảnh: Wiki. |
Tổng thống Lincoln sau đó lập tức được đưa đi cấp cứu và tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên, do vết thương quá nặng, vị tổng thống thứ 16 của nước Mỹ đã qua đời vào sáng 15/4/1865.
Về phía Thống đốc Rathbone, vết chém không gây nguy hiểm cho tính mạng của ông. Tuy nhiên, ký ức về đêm kinh hoàng tại rạp Ford luôn đeo bám dai dẳng trong tâm trí thống đốc.
Đối với John Booth, sau khi bắn gục Tổng thống Lincoln, hắn chạy trốn khỏi Thủ đô Washington D.C và bị truy đuổi gắt gao. Rạng sáng 26/4/1865, một cuộc đấu súng quyết liệt diễn ra trong khu trang trại Garrett, phía đông tiểu bang Virginia, nơi gã sát nhân ẩn náu.
Nhiều nguồn tin cho biết John Booth bị thương nặng rồi tử vong trong cuộc đấu súng, trong khi một số người cho rằng gã sát nhân tự sát do biết mình không thể trốn thoát. Ngoài ra, còn xuất hiện những tin đồn cho rằng người chết là một kẻ có diện mạo giống John Booth, còn kẻ giết người đã đào tẩu thành công, sống mai danh ẩn tích với danh tính giả. Tới nay, những thông tin liên quan tới số phận của gã sát nhân này vẫn là đề tài gây tranh cãi.
Đối với đồng bọn của John Booth, giới chức Mỹ sau đó đã bắt giữ và kết tội 8 người. Bốn trong số đó bị kết án tử hình và treo cổ, 3 tên lĩnh án chung thân trong khi tên còn lại phải chấp hành mức án 6 năm tù.
John Surratt Jr., một đồng phạm khác trong vụ án, bị bắt giữ sau khi bỏ trốn khỏi nước Mỹ. Năm 1867, John hầu tòa với cáo buộc đồng phạm giết người.
Trong cái chết của Tổng thống Lincoln, có một điều đáng chú ý là tại giai đoạn này, Tổng thống Mỹ vẫn chưa có một cơ quan mật vụ thường trực, đảm bảo sự an toàn cho người đứng đầu xứ cờ hoa. Phải đến sau cái chết của McKinley, vị tổng thống Mỹ thứ ba bị ám sát trong vòng 40 năm, mật vụ Mỹ mới chính thức trở thành lực lượng bảo vệ tổng thống, hoạt động thống nhất và chặt chẽ.
