Kem trộn và... ký sinh trùng

Bệnh nhân kể với bác sĩ rằng chị đã sử dụng kem trộn hơn hai năm nay...

Chị L.T.U. là một trong nhiều nạn nhân sử dụng kem trộn vì nghe người ta truyền miệng kem trộn làm đẹp, trắng da nhanh chóng...

Kem trộn được bán khắp nơi

Chị L.T.U. kể mình mua kem từ người quen tự trộn nên rất tin tưởng. Thời gian đầu sử dụng da dẻ có vẻ đẹp hơn, nhưng sau một thời gian da mặt ngày càng trở nên đỏ nhiều hơn và thường xuyên có cảm giác ngứa, châm chích bên trong. 

Lúc đầu chị U. tự mua nhiều loại thuốc, kem về bôi với mong muốn da mặt hết đỏ và ngứa, nhưng càng bôi da mặt càng đỏ và cảm giác ngứa diễn ra thường xuyên hơn nên phải đến Bệnh viện Da liễu Cần Thơ điều trị

Bác sĩ Huỳnh Văn Bá - bộ môn da liễu Trường đại học Y dược Cần Thơ - cho biết phần lớn kem trộn mà nhiều phụ nữ ở miền Tây đang sử dụng có chứa corticoid - thường được dùng với mục đích trị nám, làm trắng da. Công thức các loại kem này gần giống nhau, thành phần có Cortibion, Becozym, Aspirin PH8, vitamin E... đem trộn với nhiều loại kem khác nhau. Sau khi bôi vài lần, nhiều người thấy da có vẻ trắng hơn, hết mụn, giảm nám... nên truyền tai nhau và cùng lãnh... hậu quả!

Hiện nay nếu rảo qua các tiệm mỹ phẩm ở chợ, các tiệm làm đẹp, uốn tóc từ thành thị đến nông thôn các tỉnh miền Tây... hỏi mua kem trộn bôi trắng da, chị em phụ nữ sẽ được giới thiệu rất nhiều chủng loại. Phần lớn các loại kem trộn này đều không nhãn hiệu.

Theo bác sĩ Bá, kem trộn được sử dụng rất phổ biến ở các tỉnh thành phía Nam. Theo một ghi nhận trong công trình nghiên cứu tại Bệnh viện Da liễu Cần Thơ (năm 2009), có trên 74% bệnh nhân mụn trứng cá có tiền sử bôi kem trộn và những sản phẩm tương tự có corticoid.

Tác hại trước mắt và lâu dài

Ban đầu khi bôi những loại kem trộn không rõ nguồn gốc, nhiều phụ nữ thấy da mình đẹp hẳn ra, trắng mịn hơn. Nhưng sau đó hàng loạt biến chứng đã được các bác sĩ da liễu ghi nhận như teo da, giãn mao mạch, đỏ da, rạn nứt da, nhạy cảm ánh sáng, trứng cá mụn mủ, rối loạn sắc tố.

Những biến chứng này gây ảnh hưởng tâm lý nặng nề khi xuất hiện trên mặt, nơi người ta không thể che giấu khi tiếp xúc với mọi người trong sinh hoạt xã hội hằng ngày.

Ngoài những biến chứng nói trên, bác sĩ Bá cảnh báo gần đây công trình nghiên cứu của nhóm ông trên những bệnh nhân sử dụng kem trộn có sự xuất hiện ngày càng nhiều một loài ký sinh trùng gây bệnh có tên Demodex.

Theo nghiên cứu này, năm 2009 tỉ lệ nhiễm Demodex trên những bệnh nhân mụn trứng cá (có tiền sử bôi kem trộn và những sản phẩm bôi có corticoid) chỉ là 18,5%, nhưng giờ đây tỉ lệ này lên đến 32%.

Theo bác sĩ Huỳnh Văn Bá, Demodex là loài côn trùng chân khớp, ký sinh thường trú trên da, nhất là ở những vùng tập trung nhiều tuyến bã (thường gặp nhất tại vùng mặt). Bình thường chúng hiện diện với số lượng ít, không có khả năng gây bệnh.

Nhưng những bệnh nhân sử dụng kem trộn hay lạm dụng các sản phẩm kem bôi có chứa corticoid thường xuyên có thể làm trỗi dậy với số lượng lớn Demodex trên da và chúng sẽ trở thành tác nhân gây bệnh.

Vì Demodex làm tắc nghẽn các nang và ống dẫn của tuyến bã nhờn làm tăng sản biểu mô, xác và chất thải của Demodex có thể gây ra phản ứng dị ứng. Lúc này mặt bệnh nhân sẽ đỏ, ngứa thường xuyên, người bệnh có thể có cảm giác như kiến bò trên da mặt, đặc biệt vào buổi tối.

Demodex có thể gây ra những mảng đỏ da, mụn mủ, sẩn đỏ, giãn mạch; nặng hơn có thể làm rụng lông mày, lông mi, rụng tóc, viêm bờ mi...

Quá trình chăm sóc da cần được kết hợp nhiều biện pháp từ việc sử dụng mỹ phẩm, chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý. Không thể có làn da đẹp tức thời chỉ vì bôi một loại “thần dược” hay kem dưỡng da nào đó.

Vì vậy các bác sĩ da liễu đã cảnh báo việc lạm dụng các sản phẩm bôi da có corticoid như kem trộn thường xuyên sẽ dẫn đến nguy cơ làm thay đổi môi trường vi sinh vật trên da, làm gia tăng tình trạng nhiễm ký sinh vật gây bệnh ngày càng nhiều, trong đó có Demodex.