Những năm gần đây, ma cà rồng đã trở thành một đề tài hấp dẫn được nhiều bộ phim khai thác, từ bom tấn ăn khách Twilight, loạt phim truyền hình True Blood, cho đến dòng phim nghệ thuật như Thirst hay Let the Right One in. Tuy nhiên, chưa có nhà làm phim nào xây dựng hình ảnh ma cà rồng độc đáo, vui nhộn, gần gũi và đầy tính người như đạo diễn Jim Jarmusch. Những nhân vật bí ẩn đến mức đáng sợ này được Jarmusch mô tả giống hệt dân hippie: đam mê nhạc rock, yêu thơ ca, và cũng hoài cổ chẳng kém gì con người.
 |
| Tạo hình nhân vật Adam của Tom Hiddleston trong Only Lovers Left Alive |
Giống như phần lớn các tác phẩm trước đó của ông, Only Lovers Left Alive có mạch truyện chậm rãi và từ tốn, ít sự kiện mà lại nhiều chi tiết, đòi hỏi khán giả phải tập trung cao độ khi theo dõi. Sự hài hước của bộ phim bắt nguồn từ những tình huống đặt ra đối với ma cà rồng ở thế kỷ XXI. Trong đó, Tom Hiddleston và Tilda Swinton lần lượt vào vai Adam và Eve - một cặp ma cà rồng yêu nhau qua nhiều thế kỷ.
 |
| Eve và Adam - Cặp tình nhân ma cà rồng đã yêu nhau qua nhiều thế kỷ |
Trong những phân cảnh đầu tiên, khán giả được chứng kiến cảnh cả hai đang chật vật tìm kiếm nguồn thực phẩm cho mình. Hút máu người theo phương thức truyền thống đã trở thành một việc hết sức mạo hiểm trong xã hội hiện đại. Thông qua một bác sĩ trong bệnh viện, Adam tìm mua những chai đựng đầy máu nhóm O - hương vị ưa thích của anh. Trong khi Eve lại nhờ đến ông bạn ma cà rồng già cổ hủ, hàng trăm năm vẫn trung thành với một chiếc áo khoác cũ mèm. Ngay sau đó là một trong những cảnh thú vị nhất phim, khi cả ba cùng nhau chìm vào hương vị mê đắm của máu tươi, nét mặt hân hoan, vui sướng hệt như những con nghiện lâu ngày được phê thuốc.
 |
| Adam và Eve đại diện cho hai tính cách hoàn toàn trái ngược nhau, chàng luôn mặc đồ đen còn nàng mang áo khoác trắng. |
Những con ma cà rồng trong Only Lovers Left Alive tuy khát máu nhưng lại mang tâm tư, tình cảm của một con người hiện đại. Họ cô đơn, buồn bã và cũng đầy sợ hãi - chủ đề vốn quen thuộc trong các tác phẩm của Jim Jarmusch. Cụ thể hơn, Adam và Eve đại diện cho hai tính cách hoàn toàn trái ngược nhau, chàng luôn mặc đồ đen còn nàng mang áo khoác trắng. Eve có vẻ thích nghi với xã hội hiện đại rất nhanh, sử dụng iPhone đời mới để liên lạc với người yêu. Trái lại, Adam đã chán ngấy cuộc đời vô định này đến tận xương tuỷ. Anh thẳng thừng gọi con người là “zombie” (xác sống), cho rằng họ đang ngày một tàn phá thế giới và tệ hơn, còn tìm cách tự kết liễu đời mình bằng một viên đạn gỗ.
Có lẽ vì những khác biệt đó nên dù đã cưới nhau, họ vẫn quyết định không chung sống dưới một mái nhà, mà ở hai nơi tách biệt như một đôi tình nhân đang yêu. Bước ngoặt của bộ phim bắt đầu khi Eve gặp lại Adam, đồng thời nhân vật Eva - em gái của Eve - xuất hiện và đột ngột chen vào cuộc sống hai người. Nếu như Tom Hiddleston và Tilda Swinton là khung sườn, thì Mia Wasikowska thực sự đem lại sức sống cho cả câu chuyện. Cô hoá thân thành một nàng ma cà rồng đã sống hơn trăm tuổi nhưng lại mang vóc dáng lẫn tính cách của một cô gái mới lớn, nghịch ngợm, ngổ ngáo và vô cùng rắc rối. Cứ thế, cuộc sống ẩn dật của ma cà rồng từ từ hiện ra như một xã hội thu nhỏ, có người sâu sắc, trưởng thành, cũng có kẻ hời hợt, bất cần.
 |
| Dưới con mắt của Jarmusch, ma cà rồng trở thành những nhân chứng sống của lịch sử mà nghệ thuật chính là sợi dây liên kết họ với con người. |
Song, điều khiến cho Only Lovers Left Alive thực sự ấn tượng và trở nên khác biệt so với các tác phẩm cùng thể loại chính là không khí hoài cổ mà nó mang lại. Cả bộ phim khiến ta hồi tưởng về một thời quá khứ huy hoàng đã qua - thời của rock n’ roll, của The Beatles, The Rolling Stones và cả Led Zeppelin. Không phải ngẫu nhiên mà Jim Jarmusch lại chọn hai thành phố chứa đầy chứng tích lịch sử làm bối cảnh quay: một là Detroit - biểu tượng lụi tàn của nước Mỹ, và một là Tangier – huyền thoại cổ kính của đất nước Morroco. Dưới con mắt của Jarmusch, ma cà rồng trở thành những nhân chứng sống của lịch sử mà nghệ thuật chính là sợi dây liên kết họ với con người: Eve yêu văn học và tận dụng sự vĩnh cửu của ma cà rồng để đọc sách, trong khi Adam lại say mê âm nhạc, thích sưu tầm đĩa vinyl và nhạc cụ.
Không những thế, Jim Jarmusch còn mượn hình ảnh ma cà rồng làm ẩn dụ để trả lời những câu hỏi của con người về thời gian. Tính nhân văn của bộ phim ở chỗ các nhân vật dù là ma cà rồng cũng đều phải đối diện với một vấn đề hết sức con người: cái chết. Không phải một mà là hai, Adam và Eve lần lượt chứng kiến sự ra đi của những người bạn thân thiết trong đời mình. Thời gian không chỉ là trở ngại của con người, mà kể cả ma cà rồng – những sinh vật huyền thoại vốn được xem là bất tử.
 |
| Vậy thì cuối cùng, điều gì là thực sự sống mãi với thời gian? Theo Jim Jarmusch, đó là âm nhạc, là văn học, là nghệ thuật. Và lẽ tất nhiên, là tình yêu. |
Mang nhiều ẩn ý sâu xa nhưng thực ra, Only Lovers Left Alive đơn giản cũng chỉ là câu chuyện tình của một cặp ma cà rồng già cỗi, tìm cách nuôi dưỡng cảm xúc khi mà thời gian vẫn đang lặng lẽ trôi qua. Khoảnh khắc đẹp và lãng mạn nhất phim là khi Adam và Eve được ở bên nhau dưới mái ấm của họ. Họ ôm hôn say đắm sau bao năm trời xa cách, cùng khiêu vũ giữa giọng hát ngọt ngào của Denise LaSalle, rồi lại tựa đầu vào vai nhau khi cơn khát máu đang cận kề. Vậy thì cuối cùng, điều gì là thực sự sống mãi với thời gian? Theo Jim Jarmusch, đó là âm nhạc, là văn học, là nghệ thuật. Và lẽ tất nhiên, là tình yêu.
