Làm sao biết nguồn nước đảm bảo an toàn để sử dụng?

Trung bình mỗi ngày cơ thể thu nạp khoảng 2 lít nước qua quá trình ăn uống. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng kiểm tra được nguồn nước có chứa chất độc hại hay không.

Đa phần chất gây hại là hàm lượng muối, kim loại hòa tan cao, ảnh hưởng sức khỏe. Bằng cảm quan, chúng ta có thể nhận diện được các tạp chất trong một số nguồn nước bị ô nhiễm dựa vào mùi, vị, màu sắc, độ đục của nước. Ví dụ nước chứa clo sẽ có mùi khó chịu, hay nước có màu vàng của hợp chất sắt, mangan hoặc màu xanh của tảo, hợp chất hữu cơ. Nếu ấm đun có cặn trắng hay vòi nước, phích đựng nước có cặn bám… nước đã bị nhiễm canxi. Tuy nhiên, thực tế có những nguồn nước nhìn vào trong veo, bằng cảm quan con người khó nhận diện được các chất gây ô nhiễm.

Với nước máy, nhiều khu vực có đường ống nước xuống cấp kém chất lượng, nước nhiễm các tạp chất độc hại… đe dọa đến chất lượng nguồn nước gia đình. Nước đun sôi 100 độ chỉ tiêu diệt được một số loại virus, vi khuẩn, không thể loại bỏ các chất độc hại như kim loại nặng, chất hữu cơ… và cần sử dụng ngay trong 24 giờ.

Nguồn nước máy nhiễm styren ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sức khỏe.

Khắc phục ô nhiễm, nhiều hộ gia đình tìm đến máy lọc nước RO nhằm loại bỏ hầu hết ion kim loại nặng, vi khuẩn, amoni, asen, các chất hữu cơ nhỏ nhất ở cấp độ phân tử có kích thước 0,1-0,5 nanomet, giúp nước lọc ra đạt tiêu chuẩn tinh khiết có thể uống trực tiếp.

Sơ đồ đơn giản của máy lọc nước RO đạt chuẩn.

Không cần đi mua hay thay bình nước mỗi ngày, chi phí cho mỗi lít nước trung bình khoảng 300-500 đồng. Tuy nhiên, không phải máy lọc nước RO nào cũng đảm bảo chất lượng nguồn nước như mong muốn. Máy nên được chứng nhận bởi Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (cơ quan kiểm nghiệm nước của Bộ Y tế) hoặc Tổng cục đo lường chất lượng Việt Nam (Bộ Khoa học Công nghệ)… Đây là những đơn vị uy tín đủ cơ sở để làm các đánh giá chất lượng nước cho hộ gia đình.

Hiện quy chuẩn chất lượng nước dành cho hộ gia đình được chia làm 3 cấp độ khác nhau gồm: QCVN02/2009-BYT, QCVN01:2009/BYT, QCVN06-1:2010/BYT.

QCVN02/2009-BYT - quy chuẩn quốc gia về Chất lượng nước sinh hoạt: Quy định mức giới hạn các chỉ tiêu chất lượng với nước sinh hoạt thông thường. Không sử dụng cho ăn uống trực tiếp và cơ sở chế biến thực phẩm.

QCVN 01:2009/BYT - quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước ăn uống: Quy định mức giới hạn các chỉ tiêu chất lượng dùng cho các cơ sở chế biến thực phẩm. Áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình khai thác, kinh doanh nước dùng cho mục đích sinh hoạt. Đây là tiêu chuẩn đầu vào của nguồn nước dùng để sản xuất nước uống đóng chai.

QCVN 6-1:2010/BYT - quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai (dành cho nước uống trực tiếp): Quy định các chỉ tiêu an toàn thực phẩm và các yêu cầu quản lý nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai với mục đích giải khát.

Trong đó, QCVN6-1:2010/BYT chính là quy chuẩn cao nhất dành cho chất lượng nước, quy định cho nước đóng chai (uống trực tiếp). Những hãng sản xuất nước đóng chai lớn và uy tín đều đạt quy chuẩn này khi phân phối trên thị trường. Hiện nay, máy lọc nước dùng ăn uống trực tiếp cũng cần đạt tiêu chuẩn này.

Khi chọn mua máy lọc nước, người tiêu dùng cần kiểm tra kết quả kiểm nghiệm đánh giá hiệu quả của máy thay vì kết quả xét nghiệm một mẫu nước xem có đạt QCVN6-1:2010/BYT tức quy chuẩn quốc gia nước uống tinh khiết hay không. Việc đánh giá chất lượng qua các cơ quan chức năng đòi hỏi thời gian và nguồn kinh phí cao, thường được thực hiện bởi các hãng máy lọc nước uy tín. Với Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường, quy trình đánh giá tuân thủ theo hướng dẫn của WHO và UNICEF. Theo đó, toàn bộ lô sản phẩm sẽ được đăng tải công khai trên website của viện.

Ngoài ra, chỉ số PI (chỉ số tinh khiết của nước) cũng được coi là căn cứ cơ bản để đánh giá chất lượng nước. Kiểm tra chỉ số PI trong quá trình sử dụng máy lọc nước sẽ giúp người tiêu dùng kiểm soát hiệu quả lọc của máy, an tâm sử dụng trong cả vòng đời của sản phẩm.

Máy lọc nước thế hệ mới có khả năng giám sát chất lượng nước qua điện thoại.

Để đảm bảo hiệu quả tốt nhất, máy lọc nước cần được thay lõi định kỳ và giám sát chất lượng trong cả quá trình lọc. Người tiêu dùng nên chọn máy ứng dụng công nghệ thông minh có thể giám sát chất lượng nước sau lọc và theo dõi, cảnh báo thay lõi lọc định kỳ. Điển hình như máy lọc nước Karofi Optimus Pro, ứng dụng công nghệ Internet vạn vật (IoT) có khả năng kết nối với điện thoại thông qua app. Người dùng máy lọc nước có thể theo dõi chất lượng nước, theo dõi thời gian thay lõi lọc và giám sát trạng thái hoạt động của máy trên điện thoại ở bất cứ đâu và bất cứ khi nào.