|
|
Thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc khiến nhiều người luôn trong tình trạng mệt mỏi. Ảnh: News Medical. |
Theo Harvard Health, nhiều người có thể cảm thấy mệt mỏi khi lịch ngủ của mình bị xáo trộn dù chỉ một ngày.
Đối với những người có công việc phải làm theo ca, thường xuyên thức suốt đêm và ngủ vào ban ngày, sức khỏe của họ có thể bị ảnh hưởng.
Rối loạn làm việc theo ca là gì?
Ngày càng có nhiều bằng chứng, bao gồm một số nghiên cứu mới, vẽ ra bức tranh đáng lo ngại về tác hại tiềm ẩn đối với sức khỏe do lịch làm việc theo ca phi truyền thống. Giờ làm việc bị lệch với giờ giấc sinh hoạt tự nhiên ảnh hưởng đến 15-30% người lao động ở Mỹ và châu Âu, bao gồm cả công nhân nhà máy, cảnh sát, y tá và những người khác.
Eric Zhou, trợ lý giáo sư tại khoa Y học Giấc ngủ thuộc trường Y Harvard, cho biết chứng rối loạn làm việc theo ca chủ yếu ảnh hưởng đến những người làm việc ca đêm hoặc sáng sớm hoặc những người xoay ca. Làm việc theo ca làm gián đoạn sự liên kết bình thường của cơ thể với chu kỳ đánh thức giấc ngủ kéo dài 24 giờ, được gọi là nhịp sinh học.
"Đối với những người làm việc theo ca, giờ làm việc và giờ ngủ của họ bị lệch với nhịp sinh học. Họ đang làm việc chống lại cơ thể", trợ lý giáo sư Eric Zhou nói.
Mối liên hệ giữa công việc theo ca và sức khỏe
Một đánh giá nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Y học về Giấc ngủ Lâm sàng cho biết người làm công việc theo ca có rủi ro cao hơn đối với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, chẳng hạn đau tim và tiểu đường. Nghiên cứu này cho thấy các tác dụng phụ có thể bao gồm hội chứng chuyển hóa (một nhóm các tình trạng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và đột quỵ), tai nạn cùng một số loại ung thư.
Làm việc và ngủ trong những giờ không phù hợp với ánh sáng tự nhiên trong thời gian dài không có lợi cho sức khỏe của bạn.
Nghiên cứu mới tiếp tục bổ sung và củng cố những phát hiện trước đó, đưa ra những ảnh hưởng sức khỏe cụ thể có thể xuất phát từ công việc theo ca.
Một nghiên cứu được công bố trực tuyến trên tạp chí Advances in Nutrition cho thấy những người làm việc theo ca thường ăn uống thất thường, ăn vặt nhiều hơn vào ban đêm, tiêu thụ ít thực phẩm lành mạnh chứa nhiều calo. Phân tích này đã xem xét 31 nghiên cứu trước đây với hơn 18.000 người tham gia, so sánh lượng thức ăn trung bình của người lao động trong 24 giờ.
Một đánh giá năm 2023 được công bố trực tuyến trên tạp chí Y học Điều tra cho thấy việc phá vỡ nhịp sinh học do làm việc theo ca làm tăng tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng, một bệnh ác tính có mối liên hệ chặt chẽ với các yếu tố lối sống. Các tác giả nghiên cứu cho biết những yếu tố góp phần gây ra nguy cơ cao này bao gồm việc tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo vào ban đêm, cùng với các tương tác gen và nội tiết tố phức tạp.
Ung thư khiến mọi người sợ hãi là điều dễ hiểu. Tổ chức Y tế Thế giới công nhận làm việc theo ca là một tác nhân có thể gây ung thư. Sự kết hợp giữa giấc ngủ không đủ giấc và chất lượng kém thường xuyên có khả năng gây ra vấn đề nghiêm trọng.
 |
| Làm việc ca đêm hoặc sáng sớm khiến đồng hồ sinh học trong cơ thể mỗi người bị ảnh hưởng. Ảnh: Banner Health. |
Bảo vệ giấc ngủ khi làm việc theo ca
Nếu bạn làm ca đêm hoặc ca sáng sớm, trợ lý giáo sư Eric Zhou đưa ra những lời khuyên dựa trên nhiều bằng chứng, bao gồm:
- Thời gian bạn tiếp xúc với ánh sáng mạnh và mờ: Ví dụ, những người làm việc theo ca đêm nên giảm tiếp xúc với ánh sáng càng nhiều càng tốt sau khi tan sở nếu họ có ý định ngủ ngay khi trở về nhà. Những biện pháp này có thể ở dạng đeo kính chặn ánh sáng xanh hoặc sử dụng rèm cản sáng trong phòng ngủ.
- Dành đủ thời gian để ngủ vào những ngày nghỉ: Điều này thường khó hơn tưởng tượng, bởi vì bạn sẽ muốn gặp gia đình và bạn bè vào ngày nghỉ. Tuy nhiên, bạn cần phải thực sự bảo vệ cơ hội cho giấc ngủ của mình.
- Duy trì lịch làm việc theo ca nhất quán: Hãy cố gắng giảm thiểu số ngày liên tiếp bạn phải làm việc theo ca để đảm bảo bạn vẫn có thời gian nghỉ.
- Nói chuyện với sếp: Chia sẻ với cấp trên là cách để bạn có thể sắp xếp được ca làm phù hợp với sức khỏe của mình. Bạn cần tìm kiếm các giải pháp thiết thực, cân bằng giữa công việc và cuộc sống để bạn có giấc ngủ ngon hơn.
Chữa lành bằng sách
Mục Sức khỏe giới thiệu một số cuốn sách về chủ đề sức khỏe tâm thần dành cho bạn đọc có quan tâm:
Chữa lành sau sang chấn: "Chữa lành sau sang chấn" là một cách tiếp cận sức khỏe tinh thần, thể chất và tâm linh gọi là tâm lý học toàn diện, nơi người tham gia cam kết thực hành mỗi ngày để tự giúp mình khỏe mạnh bằng cách phá vỡ các khuôn mẫu tiêu cực, chữa lành quá khứ.
