Gần 6 năm đã trôi qua kể từ ngày Công an Hà Nội triệt xóa thành công đường dây mua bán người từ Hà Nội lên Lạng Sơn và bán sang Trung Quốc, kẻ gây ra tội ác đã phải đền tội. Phía sau đó là những day dứt, ám ảnh của mỗi cán bộ chiến sĩ tham gia hành trình phá án, vì trong chuyên án ấy, những nạn nhân của kẻ buôn người không phải ai cũng được giải cứu trở về.
Sự biến mất bí ẩn của một nữ sinh viên
Đó là một ngày đầu tháng 9/2012, chị Đỗ Thị Thu Dung, trú tại phường Ngọc Hà, thành phố Hà Giang đến Công an huyện Từ Liêm, Hà Nội trình báo về việc em ruột chị đi chơi cùng bạn trai không thấy về.
Nhóm tội phạm liên quan vụ án. |
Từ tường trình của chị Dung, cán bộ điều tra Đội CSĐT tội phạm về TTXH không khỏi thông cảm, xót xa, xen lẫn linh cảm có điều bất thường đang diễn ra.
Em ruột chị Dung là Đỗ Thị Thu Hà, hiện là sinh viên một trường cao đẳng trên địa bàn Hà Nội. Đạt quen biết chị Dung trước rồi mới làm bạn trai của Hà. Khi thấy em gái đi chơi cùng Đạt không về, chị Dung đã chủ động gọi vào điện thoại của Đạt, thì một người thanh niên khác nghe và đe dọa nếu báo công an sẽ làm hại Hà.
Hàng loạt câu hỏi đặt ra với các trinh sát hình sự: Tại sao điện thoại của Hà lại không liên lạc được? Tại sao người nghe điện thoại của Đạt lại có hành vi đe dọa chị Dung? Số phận của cô nữ sinh tên Hà hiện giờ ra sao?... Lập tức xác minh nhân thân nam thanh niên tên Đạt, cơ quan công an xác định bạn trai của chị Hà là Nguyễn Văn Đạt. Đáng chú ý, Đạt đã có tiền án, bị TAND huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ xử 9 tháng tù cho hưởng án treo vì tội Trộm cắp tài sản, không có mặt ở địa phương trong thời gian dài. Đạt thường di chuyển từ Phú Thọ - Hà Nội - Lạng Sơn, khi đi tìm thì có dấu hiệu mất tích.
Trước các diễn biến bất thường của vụ án, Công an Từ Liêm đã xác lập chuyên án 212M. Ban chuyên án đã xác định Đạt đã bỏ trốn và có dấu hiệu Đạt đã cùng các đồng phạm bán chị Hà qua biên giới. Sau nhiều lần lên Phú Thọ xác minh, các trinh sát hình sự Từ Liêm phát hiện Nguyễn Văn Đạt thường xuyên lang thang tại khu vực hồ Hoàn Kiếm và hiện đang tiếp tục đi tìm “con mồi” cho phi vụ tiếp theo.
Lật tẩy đường dây buôn người, thu cả ma túy đá
Điều tra, theo dõi hàng tháng trời tại các khu vực nghi Đạt có thể xuất hiện, ngày 27/9/2012, lực lượng công an đã bắt giữ Nguyễn Văn Đạt trong sự ngỡ ngàng của chính anh ta. Tại Cơ quan CSĐT Công an huyện Từ Liêm, Nguyễn Văn Đạt khai quen biết Sơn (còn có tên khác là Dũng), quê ở Nam Định cách đây khoảng 4 tháng và được Sơn đặt vấn đề tìm phụ nữ trẻ bán cho Sơn với giá từ 2-4 triệu đồng.
Sẵn có cô bạn gái, Đạt báo ngay cho Sơn và lên kế hoạch lừa bán bạn gái qua biên giới. 11h ngày 5/9, Đạt và Sơn gọi điện cho chị Hà rủ đi chơi. Hà đang học nên hẹn gặp ở bến xe buýt gần nơi học. Sau đó, cả hai đến đón Hà bằng xe taxi, đi ăn, đi chơi. Đích đến của nhóm này là nhà Trần Văn Lai (sinh năm 1976), trú tại Tân Mỹ, thành phố Bắc Giang.
Lai cũng đã có 1 tiền án về tội Trộm cắp tài sản, có 2 người chị em đã bị bán sang Trung Quốc và em ruột Lai cũng đang bị lực lượng Công an Trung Quốc bắt về tội Mua bán người. Người đang sống chung với Lai là Hùng Thị Thúy (tức Vân) cũng là nhân viên phục vụ bàn ở bên kia biên giới và được Lai chuộc về.
Theo lời khai của Đạt tại cơ quan điều tra, trong ổ nhóm của Lai còn có một người khác tên là Hà Văn Lượng (sinh năm 1983), trú tại Văn Lãng, Lạng Sơn, đã có một tiền án về tội Đưa người trái phép qua biên giới. Sau khi đưa Hà đến nhà Lai - Vân liên hệ việc bán Hà. Ngày 6/9/2012, Lai và Lượng đưa Hà đi và bảo Đạt ở nhà đợi. Đến chiều cùng ngày, nhóm của Lai và Lượng ở Lạng Sơn về đã đưa cho Sơn tiền và Sơn đưa cho Đạt 2 triệu đồng như thỏa thuận ban đầu.
Ngay sau đó, Công an huyện Từ Liêm đã tổ chức lực lượng, tiến hành xác minh, xác định nhóm đồng phạm của Đạt tại Lạng Sơn, Bắc Giang. Phối hợp với công an địa phương, Công an huyện Từ Liêm còn nhận được thông tin nhóm bạn của Đạt ở Lạng Sơn nghi vấn có liên quan tới hoạt động buôn bán trái phép chất ma túy.
Ngay trong ngày 27/9, một tổ công tác của Công an huyện Từ Liêm đã lên đường tới Lạng Sơn, mang theo lệnh bắt khẩn cấp tất cả những người có liên quan đến đường dây phạm pháp. Nghi vấn của lực lượng Công an Lạng Sơn là có cơ sở vì khá trùng khớp với lời khai của Đạt tại cơ quan công an.
Theo mô tả của Nguyễn Văn Đạt, khu nhà mà ổ nhóm này cư trú có 7, 8 cửa, có người canh gác ở hầu hết các lối ra vào. 20 chiến sĩ đã lên đường ngay trong đêm với hy vọng giải cứu được nạn nhân. Tối 28/9, các trinh sát Đội Hình sự phối hợp với Công an huyện Cao Lộc tính toán chưa bắt ngay kẻ phạm tội mà phải thăm dò địa hình. Trong các vai người mua đất, người mua gỗ, các trinh sát đã phải mất một đêm để lên được sơ đồ nhà ở của ổ nhóm buôn người.
Qua phán đoán, các trinh sát xác định ổ nhóm này đều chơi ma túy “đá” nên “ngủ ngày, cày đêm” và quyết định sáng hôm sau sẽ tấn công vào ổ nhóm này. Đúng 6h, Đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Từ Liêm phối hợp với Công an huyện Cao Lộc chia làm 2 mũi, áp sát ngôi nhà của Lai - Vân, bắt gọn 5 người và thu giữ tại nhà một số ma túy tổng hợp. Họ gồm: Trần Văn Lai, Hà Văn Lượng, Hùng Thị Thúy (tức Vân), Vi Thị Tâm (sinh năm 1992), Phạm Trường Giang (sinh năm 1986) đều kiếm sống bằng việc xách ma túy thuê qua biên giới.
Điều day dứt còn lại
Tại cơ quan CSĐT, nhóm người trên đã khai nhận từ tháng 5/2012 đến tháng 9/2012, Đạt cùng Sơn, Lượng, Lai và Giang đã bán chị Đỗ Thị Thu Hà cùng 3 người khác qua biên giới cho một người tên là Hà ở Bằng Tường, Trung Quốc để làm gái mại dâm.
Một năm sau đó, Nguyễn Văn Đạt, Trần Văn Lai, Hà Văn Lượng, Phạm Trường Giang đã phải ra tòa với tội danh Mua bán người; Vi Thị Tâm, Hùng Thị Thúy (tức Vân) bị truy tố về tội Không tố giác tội phạm. Liền sau đó, gần 10 người khác cùng tham gia đường dây với Lai, Lượng cũng đã bị lực lượng Công an huyện Từ Liêm lần lượt bắt giữ.
Nhớ lại thời điểm ấy, Thiếu tá Đặng Mạnh Cường - khi đó là điều tra viên trực tiếp thụ lý vụ án - Tổ trưởng tổ công tác dẫn đầu 20 trinh sát đến nhà Lai - Vân ở Lạng Sơn ăn chực nằm chờ vây bắt kẻ phạm tội vẫn day dứt vì anh không giải cứu được những cô gái đã bị bán sâu vào nội địa Trung Quốc. Cả chị Đỗ Thị Thu Hà - em chị Dung - người đã không sợ những lời đe dọa ra trình báo cơ quan công an cũng đã không được giải cứu trong ngày hôm ấy.
Thiếu tá Cường cho hay, ở thời điểm ấy, huyện Từ Liêm tuy không phải là điểm nóng về tội phạm buôn bán người nhưng trên địa bàn có Bến xe Mỹ Đình, điểm trung chuyển từ các tỉnh về Hà Nội và từ đó đi các tỉnh khác nhất là khu vực biên giới. Do đó, trong giai đoạn này, mỗi năm trên địa bàn đều xảy ra các vụ buôn bán người với nhiều thủ đoạn khác nhau.
“Đứng trước nỗi đau của những người làm cha, làm mẹ có con bị bán đi nước ngoài, chúng tôi đã có lúc không kìm được cảm xúc. Câu hỏi thường trực là làm thế nào để giải cứu được nạn nhân, đưa kẻ phạm tội ra trước pháp luật đã khiến bản thân mỗi người như quyết tâm hơn để khám phá thành công các vụ án buôn bán người”, thiếu tá Đặng Mạnh Cường bày tỏ.
“Đứng trước nỗi đau của những người làm cha, làm mẹ có con bị bán đi nước ngoài, chúng tôi đã có lúc không kìm được cảm xúc. Câu hỏi thường trực là làm thế nào để giải cứu được nạn nhân, đưa các đối tượng buôn bán người ra trước pháp luật đã khiến bản thân mỗi người như quyết tâm hơn để khám phá thành công các vụ án buôn bán người”.
Thiếu tá Đặng Mạnh Cường (Điều tra viên Chuyên án 212M - hiện đang là Đội trưởng CSHS, Công an Nam Từ Liêm, Hà Nội).