N.T.T., 23 tuổi, chưa lập gia đình nhưng đang chung sống cùng bạn trai. T. cho biết gần đây sau khi quan hệ đã quên không uống thuốc tránh thai khẩn cấp ngay mà để sau 48 giờ mới sử sụng. Mới đây, cô dùng que thử thai và có kết quả 2 vạch.
T. rất hoang mang vì công việc của bạn trai chưa ổn định, không muốn lập gia đình vào thời điểm này. Bản thân cô cũng lo sợ việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể ảnh hưởng đến thai nhi, nguy cơ bị dị tật.
Không có giải pháp tránh thai nào bảo vệ được 100%
Thạc sĩ, bác sĩ Tạ Việt Cường, Phó giám đốc Trung tâm khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe sinh sản, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, khẳng định uống thuốc tránh thai khẩn cấp không tránh thai được 100%. Thực tế, chúng ta không có giải pháp tránh thai nào bảo vệ được hoàn toàn.
"Thậm chí, những biện pháp đạt tỷ lệ tránh thai rất cao nhưng xác suất mang thai vẫn có thể xảy ra. Ví dụ, bạn dùng que cấy hoặc thuốc tránh thai hàng ngày có tỷ lệ tránh thai rất cao. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa tránh thai được 100%, khả năng 'dính' vẫn có dù tỷ lệ rất thấp", bác sĩ Cường nói.
Theo vị chuyên gia này, hiện nay có 2 loại thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng nhiều, chúng khác nhau ở thành phần. Cả hai loại này khi sử dụng vẫn có khả năng có thai. Trong trường hợp mang thai, cả hai loại thuốc này không làm tăng khả năng gây bất thường về hình thái so với những trường hợp không sử dụng thuốc.
Theo Phó giám đốc Trung tâm khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe sinh sản, trường hợp vừa quan hệ xong uống luôn thuốc tránh thai khẩn cấp cũng rất dễ có bầu. Ngoài ra, thuốc này còn có nhiều tác dụng phụ với phụ nữ như rối loạn kinh nguyệt, rong kinh.
"Việc bạn uống thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn mang bầu không có gì là lạ. Các bác sĩ gặp rất thường xuyên", bác sĩ Cường cho hay.
 |
| Uống thuốc tránh thai khẩn cấp không tránh thai được 100%. Ảnh: Wireltern. |
Tư vấn cụ thể về trường hợp của T., bác sĩ Cường cho rằng giữ hay đình chỉ thai kỳ là do người mẹ quyết định, mọi ý kiến, lời khuyên của bác sĩ chỉ mang tính chất tư vấn, tham khảo.
Thai phụ cần khám định kỳ
Vị chuyên gia này cũng nhấn mạnh trường hợp muốn giữ thai sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, thai phụ cũng không nên quá lo lắng. Việc uống thuốc tránh thai không gây ảnh hưởng đến thai nhi. Quá trình mang thai vẫn cần phải đi khám định kỳ theo tư vấn của bác sĩ sản khoa để sàng lọc dị tật thai nhi (nếu có).
"Nguy cơ về dị tật thai nhi hoàn toàn vẫn có thể xảy ra như những đứa trẻ khác, nên việc sàng lọc để phát hiện sớm rất quan trọng", bác sĩ Tạ Việt Cường khuyến cáo.
Về các cách tránh thai hiện nay, chuyên gia cho rằng chỉ có triệt sản là biện pháp an toàn, tuyệt đối nhất. Những biện pháp còn lại đều có những ưu điểm, nhược điểm khác nhau.
Theo dược sĩ Nguyễn Linh Trang, bạn chỉ nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong những trường hợp bất khả kháng. Phương pháp này có hiệu quả tránh thai không cao bằng các biện pháp khác và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Để đảm bảo hiệu quả tránh thai, bạn cần tham khảo ý kiến người có chuyên môn về các loại thuốc đã và đang sử dụng nhằm lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất và tránh tương tác.
Bạn cần uống thuốc càng sớm càng tốt sau khi quan hệ. Nếu tiếp tục phát sinh quan hệ sau khi uống thuốc 72-120 giờ, bạn cần có biện pháp tránh thai khác (dùng bao cao su). Trong trường hợp bất khả kháng, bạn vẫn có thể sử dụng tiếp thuốc tránh thai khẩn cấp (cần dùng cùng loại trước đó đã sử dụng).
Sau khi uống thuốc, nếu có hiện tượng nôn trong vòng 3 giờ, người dùng cần ngay lập tức bổ sung một viên thuốc khác.
"Chúng ta không có giới hạn về số lần sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Tuy nhiên, bạn không dùng quá một lần mỗi 24 giờ", dược sĩ Trang nói.
 |
| Bạn chỉ nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong những trường hợp bất khả kháng. Ảnh: Vesti. |
Với các bạn trẻ, bác sĩ Cường khuyến cáo dùng bao cao su khi quan hệ (nếu chưa muốn có con). Đây cũng là biện pháp khá an toàn và tránh/giảm nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Ngoài ra, bạn cũng có thể, dùng thuốc uống hàng ngày, cấy que tránh thai, tiêm tránh thai…
Tác dụng phụ
Theo dược sĩ Nguyễn Linh Trang, thuốc tránh thai khẩn cấp không được khuyến khích sử dụng thường xuyên vì hiệu quả thấp hơn biện pháp khác. Trong quá trình sử dụng thuốc, bạn có thể cần lưu ý đến một số tác dụng không mong muốn sau:
- Nguy cơ tắc mạch: Các thuốc tránh thai khẩn cấp dạng phối hợp chứa ethylestradiol liều cao có nguy cơ gây ra tình trạng huyết khối, dù thuốc được sử dụng trong thời gian ngắn. Do đó, khi sử dụng thuốc tránh thai dạng phối hợp, bạn cần được đánh giá nguy cơ biến chứng thuyên tắc thông qua khai thác chi tiết bệnh sử và tiền sử.
- Rối loạn kinh nguyệt: Các thuốc tránh thai tác động đến quá trình phóng noãn nên có thể gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
- Xuất huyết tử cung: Thuốc tránh thai chứa Levonorgestrel và Mifepristone tác động lên nội mạc tử cung. Do đó, chúng có thể gây ra tình trạng xuất huyết tử cung bất thường. Đây là tình trạng thường gặp khi sử dụng các thuốc tránh thai khẩn cấp. Do đó, bạn không cần quá lo lắng nếu gặp phải.
Tuy nhiên, người dùng cũng cần lưu ý rằng, khả năng tránh thai không phải là tuyệt đối. Những trường hợp xuất huyết muộn sau khi dùng thuốc có thể cảnh báo nguy cơ mang thai ngoài tử cung.
- Buồn nôn và nôn: Đây là triệu chứng thường gặp khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, đặc biệt dạng kết hợp giữa ertrogen và progestin. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chống nôn để dự phòng không được khuyến cáo với mọi người, chúng còn phụ thuộc vào tình trạng hiện có và đánh giá lâm sàng. Nếu nôn mửa xảy ra trong vòng 3 giờ sau khi sử dụng thuốc, bạn nên dùng một liều thuốc khác càng sớm càng tốt.
- Các triệu chứng khác như căng tức ngực, nhức đầu, chóng mặt và mệt mỏi thường không phổ biến. Nếu có, chúng sẽ không kéo dài quá 24 giờ. Sử dụng viên nén Paracetamol hoặc Ibuprofen được khuyến cáo để giảm tình trạng đau đầu và ngực.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp an toàn, hiệu quả để dự phòng mang thai trong các trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, phụ nữ không nên lạm dụng phương pháp này mà cần có biện pháp tránh thai hàng ngày phù hợp để đảm bảo đạt hiệu quả tốt nhất.
