Tiếng hát rộn ràng cất lên từ khu văn hóa thể thao của Trại giam Thanh Lâm, thuộc Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII), Bộ Công an. Ở vùng núi xa xôi này, những lời ca bừng lên trong nắng khiến không khí xuân tràn ngập.
Bên trong, Đội Văn nghệ của trại đang gấp rút chuẩn bị những tiết mục đặc sắc nhất để biểu diễn trong những ngày Tết. Đã thành thông lệ, các hoạt động văn hóa, thể thao, văn nghệ là món ăn tinh thần không thể thiếu trong những ngày đón Tết cổ truyền ở đây. Ở các khu giam giữ phạm nhân, không khí cũng tất bật không kém, tường quét vôi mới, trắng rạng rỡ. Các phạm nhân đang tất bật kẻ vẽ khẩu hiệu, cắt tỉa cây cối, trang trí để đón mùa xuân mới. Ở khu vực trong và ngoài buồng giam được tổng vệ sinh sạch sẽ, bởi năm cũ qua đi, ai cũng mong năm mới sẽ gặp nhiều điều may mắn.
Ngước lên cổng, chúng tôi khá bất ngờ bởi cờ, hoa, biểu ngữ khá rực rỡ. Chỉ bằng những sợi dây dù ghép lại, nhưng các phạm nhân đã dày công kết thành các đóa hoa khiến sắc xuân thêm bừng sáng. Bước vào từng phân trại, không khí ngày giáp Tết càng nhộn nhịp hơn, từng tốp phạm nhân bưng bê đào, quất, chậu hoa về buồng giam của mình. Ghé vào buồng giam, giày dép, chăn màn ngăn nắp, có cả tivi. Tại đây, phạm nhân đang sắp xếp dọn dẹp buồng, trang trí cây đào, tết hoa.
Đại tá Phan Ngọc Việt, Giám thị Trại giam Thanh Lâm cho biết, kế hoạch triển khai nhiệm vụ năm 2014 của Đảng ủy Tổng cục VIII là đảm bảo trại an toàn trong mọi tình huống, đặc biệt trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Ban Giám thị trại đã quán triệt đến từng cán bộ, chiến sĩ, từng bộ phận, từng lực lượng, nêu cao ý thức trách nhiệm đối với công việc của mình. Trại trích quỹ sản xuất để tổ chức cho phạm nhân ăn Tết, mỗi phạm nhân được một túi quà có bánh kẹo, giò, bánh chưng. Ngoài ra, các tiêu chuẩn khác như gạo, thịt, đậu… đều được tăng từ 2 đến 5 lần so với ngày thường. Bên cạnh đó, trại tổ chức cho các phạm nhân thi trang trí mâm ngũ quả, báo tường, văn nghệ, thể thao như bóng chuyền, cầu lông, kéo co…
 |
| Phạm nhân Trại giam Thanh Lâm tập văn nghệ chào mừng Tết Nguyên đán. |
Đêm Giao thừa, Ban Giám thị tổ chức chúc Tết các phạm nhân với mong ước năm mới họ sẽ cải tạo tốt hơn để hòa nhập cộng đồng. Trại tổ chức cho các phạm nhân thi trang trí mâm ngũ quả, báo tường, văn nghệ, thể thao như bóng chuyền, cầu lông, kéo co… Cũng trong đêm Giao thừa, Ban Giám thị sẽ tổ chức chúc Tết các phạm nhân để họ yên tâm cải tạo, chấp hành tốt nội quy, quy định.
Bận rộn với việc trang trí đón năm mới, phạm nhân Lâm Tài Vững, Đội trưởng Đội 20, Phân trại số 1, quê ở thị trấn Lam Sơn, Thọ Xuân, Thanh Hóa cười rất tươi. Anh cho biết đã đón 6 cái Tết ở trại giam, Tết này nữa là 7, nhưng mỗi khi mùa xuân đến, anh lại háo hức chờ đợi bởi con đường về cộng đồng của anh đang ngắn lại. Lâm Tài Vững vốn là lái xe tuyến Mường Lát – TP Thanh Hóa. Lên biên giới nhiều lần, anh biết giá ma túy từ Mường Lát về đến TP Thanh Hóa chênh lệch bội phần nên đã hám lợi, tham gia vào con đường tội lỗi này. Sẵn xe ôtô, Vững mua ma túy rồi đưa cho Lê Văn Quỳnh, 35 tuổi, trú ở thị trấn Thọ Xuân vận chuyển về xuôi để giao mối.
Không ngờ, lưới trời lồng lộng, cả hai bị bắt khi Công an Thanh Hóa kiểm tra xe, thu giữ 3 “cây” heroin. Với bản án 15 năm tù, Vững được thi hành án ở Trại giam Thanh Lâm. Nhận thức rõ tội lỗi của mình nên từ khi vào trại, Vững luôn cố gắng chấp hành nội quy, quy định, kết quả cải tạo khá, tốt nên đã được giảm án 2 lần, tổng cộng 27 tháng, được làm Đội trưởng quản lí các phạm nhân.
Phạm nhân Đỗ Văn Tuấn, 28 tuổi, quê ở Hưng Nhân, Hưng Hà, Thái Bình, đang thụ án 9 năm tù về tội tàng trữ trái phép chất ma túy, cho biết vừa được gặp mẹ lên thăm, động viên, gửi quà Tết nên rất phấn khởi. Lúc ở nhà do ham chơi nên bị bạn bè xấu rủ rê, từ khi vào trại, được các cán bộ giúp đỡ, động viên, anh đã tiến bộ rất nhiều, bỏ hẳn được ma túy. Vì thế nên Tết đến anh rất háo hức mong chờ, bởi thời gian được về nhà đang ngắn lại, để anh nhanh có cơ hội làm lại cuộc đời…
Đang tập văn nghệ, thấy chúng tôi đến, các phạm nhân ngừng hát, trang trọng chào khách. Phạm nhân Nguyễn Văn Hải cho biết, các anh đang tập hát các bài hát cách mạng để trình diễn trong dịp Tết, tạo không khí phấn chấn để thi đua. Anh Hải còn cho biết thêm, vào các buổi sáng mùng 1 Tết, trại đều tổ chức cho phạm nhân chào cờ, nghi lễ các anh được học từ khi mới vào trại, được học hát Quốc ca, các bài hát cách mạng để thấy rằng, mình là người Việt Nam, cần phải sống và làm việc theo pháp luật để xây dựng cộng đồng...
Được biết, công tác dạy nghề tái hòa nhập cộng đồng được Trại giam Thanh Lâm xác định là chính sách lớn, đặc biệt từ khi có Nghị định 80 của Chính phủ, Trại đã mở hội nghị bàn về công tác tái hòa nhập cộng đồng. Ngay tại hội nghị đã có doanh nghiệp, xí nghiệp tham gia tiếp nhận, bên cạnh đó còn có những phạm nhân ra trại đã tu chí làm ăn, thành đạt quay lại trại để đăng ký tiếp.
Bên cạnh đó, cuối tháng 12/2013, trại phối hợp với Đoàn thanh niên tỉnh Thanh Hóa tổ chức chương trình “Thắp sáng ước mơ hoàn lương”, tổ chức biểu dương các phạm nhân cải tạo tốt, giao lưu giữa lãnh đạo đoàn thanh niên, Ban giám thị trại và các phạm nhân cải tạo tốt, phạm nhân là người có ích cho xã hội sau khi mãn hạn tù. Chương trình đã có tác dụng rất tốt trong việc giáo dục, chia sẻ, động viên phạm nhân, nhất là các phạm nhân trong độ tuổi thanh niên tái hòa nhập cộng đồng…
Năm 2013, phong trào thi đua chấp hành án phạt tù do Ban Giám thị Trại giam Thanh Lâm phát động đã được phạm nhân trong toàn trại hưởng ứng và thực hiện nghiêm túc, các phạm nhân đều yên tâm cải tạo, học tập nên kết quả xếp loại thi đua loại tốt và loại khá đạt gần 90%. Chúng tôi khá ngạc nhiên khi nghe một số phạm nhân nói về nội dung phong trào thi đua năm 2014, bởi khẩu hiệu khá dài “phạm nhân Trại giam Thanh Lâm coi trại là nhà, tạo đà cải tạo, thành thạo học nghề, say mê học tập, lập công chuộc tội, hối lỗi hoàn lương về đường phục thiện”. Các anh cho biết, khẩu hiệu dài nhưng đều là tâm huyết, là chí hướng phấn đấu của các phạm nhân nên ai cũng thuộc lòng, từ đó có hướng phấn đấu tốt hơn…
Giao thừa đã đến rất gần. Vào thời khắc thiêng liêng ấy, những cái bắt tay rất chặt, những lời chúc, lời dặn dò chân tình của các cán bộ Trại giam Thanh Lâm xóa đi khoảng cách, xóa đi sự mặc cảm của phạm nhân. Chỉ còn tình người và một niềm tin tươi sáng trước mùa xuân hiện hữu. Ở những nơi tưởng như không có Tết này, mùa xuân đang đến rất gần. Mùa xuân của lòng nhân ái, để các phạm nhân sớm trở lại đời thường.
