Có 9 tác phẩm điện ảnh nhận đề cử Phim truyện xuất sắc tại Oscar 2018, bao gồm Call Me by Your Name, Darkest Hour, Dunkirk, Get Out, Lady Bird, Phantom Thread, The Post, The Shape of Water, và Three Billboards Outside Ebbing, Missouri.
Tuy nhiên, chỉ hai phim Dunkirk và Get Out đạt doanh thu trên 100 triệu USD tại phòng vé Bắc Mỹ, và có thể được xếp vào hàng ăn khách. Theo thống kê của trang Box Office Mojo, tổng doanh thu nội địa của nhóm tác phẩm nhận đề cử Phim truyện xuất sắc tại Oscar năm nay thuộc hàng thấp nhất kể từ 2011, và đó là tín hiệu báo động dành cho ban tổ chức trong nỗ lực thu hút khán giả theo dõi lễ trao giải trên sóng truyền hình trực tiếp.
Trên tạp chí Variety, Jeff Bock - chuyên gia phòng vé của Exhibitor Relations - phát biểu: “Viện hàn lâm ngày một muốn tôn vinh các bộ phim kén khán giả. Chúng thường là những tác phẩm không gây tiếng vang lớn trên mạng xã hội, hoặc không lập tức tạo ra ảnh hưởng sâu rộng đối với nền văn hóa đại chúng”.
 |
| Dunkirk là phim hiếm hoi nhận đề cử Phim truyện xuất sắc tại Oscar năm nay và đồng thời ăn khách khi chiếu rạp. Ảnh: Warner Bros. |
Hầu hết nhóm phim nhận đề cử năm nay, như The Shape of Water, Darkest Hour hay Lady Bird - chọn chiến lược “phát hành nền” (platform release) giống như nhiều tác phẩm điện ảnh độc lập.
Chúng ban đầu ra rạp ở diện hạn chế với số lượng phòng chiếu cực kỳ ít ỏi. Sau đó, số phòng chiếu và suất chiếu cứ thế tăng dần mỗi lần tác phẩm nhận một giải thưởng tiền Oscar quan trọng nào đó, hoặc có mặt trong danh sách đề cử Oscar.
Trong lúc dòng phim siêu anh hùng đang làm mưa làm gió tại phòng vé, thể loại gần như vắng bóng tại các hạng mục chính năm nay. Wonder Woman gây tiếng vang trong suốt hơn nửa năm qua trên mặt báo, nhưng rốt cuộc bị Viện hàn lâm (AMPAS) ngó lơ. Còn Logan chỉ nhận duy nhất một đề cử là Kịch bản chuyển thể xuất sắc.
Đây là điều khá oái oăm bởi kể từ đường đua năm 2010, AMPAS đã mở rộng số lượng đề cử hạng mục Phim truyện xuất sắc từ 5 lên thành tối đa 10 tác phẩm. Quyết định đến từ việc số đông cảm thấy thất vọng khi The Dark Knight (2008), một bom tấn siêu anh hùng nổi bật, không được trao cơ hội tranh giải.
Song, “hiệu ứng The Dark Knight” rốt cuộc đã không xảy ra. Các phim bom tấn đáng chú ý nhận đề cử Phim truyện xuất sắc của AMPAS trong những năm gần đây có thể kể tới Avatar (2009) hay The Martian (2015). Song, đến nay, vẫn chưa có bất cứ tác phẩm điện ảnh nào dựa trên truyện tranh nhận vinh dự đó.
Trái lại, gu của Viện hàn lâm ngày một sát hơn với Tinh thần Độc lập - giải thưởng thường niên dành cho dòng phim độc lập với các tác phẩm có kinh phí sản xuất dưới 20 triệu USD, và luôn được trao đúng một ngày trước lễ trao giải Oscar.
Nếu nhìn xa hơn, đây là một sự dịch chuyển của AMPAS, bởi trong thập niên 1990, họ hoàn toàn sẵn sàng trao giải cho những phim thuộc dạng bom tấn như Titanic (1997) hay Gladiator (2000).
 |
| Trước khi thắng La La Land (2016), phim đồng tính Moonlight có doanh thu thuộc dạng rất thấp trong nhóm các tác phẩm từng được Oscar vinh danh. Ảnh : A24. |
Bộ phim gần nhất được AMPAS vinh danh là Moonlight (2016). Tuy nhiên, đó lại là tác phẩm có doanh thu đứng ở vị trí áp chót trong danh sách các phim từng giành giải Phim truyện xuất sắc của Oscar tại thời điểm nhận giải. Còn bộ phim giành tượng vàng cuối cùng đạt doanh thu trên 100 triệu USD tại Bắc Mỹ là Argo (2012) của tài tử Ben Affleck.
Tranh giải Oscar có thể được ví như tranh cử tổng thống Mỹ, và các studio cần rót tiền cho đại diện của họ trên đường đua kéo dài. Nhìn từ một góc độ khác, ngay sau khi AMPAS công bố danh sách đề cử năm nay, The Shape of Water tăng doanh thu 181%, Three Billboards Outside Ebbing, Missouri tăng 81%, hay Lady Bird cũng tăng 61%.
Giá trị của các tác phẩm sau khi thắng giải cũng trở nên rất khác. Nhà sản xuất vẫn có thể kiếm bộn nhờ tiền bản quyền truyền hình nhiều năm sau đó, thay vì chỉ trông mong vào mỗi doanh thu phòng vé.
Nhưng trao cơ hội cho các phim đạt doanh thu thấp chắc chắn khiến lượng người xem truyền hình trực tiếp đêm trao giải bị ảnh hưởng. Năm 2017, số người theo dõi sự kiện Oscar lần thứ 89 rơi xuống hàng thấp nhất trong gần một thập kỷ qua. Còn mới nhất, sự kiện Quả cầu vàng 2018 cũng chứng kiến lượng khán giả sụt giảm nghiêm trọng.
Tuy nhiên, tạp chí Variety lại chỉ ra một nguyên nhân khác khiến các chương trình truyền hình trực tiếp nay sút kém, không liên quan tới thành tích phòng vé của các bộ phim tranh giải.
Đó là xu hướng sử dụng điện thoại thông minh và truyền hình theo yêu cầu của đại chúng. Bởi công chúng hiện đại nay không còn sẵn sàng ngồi theo dõi một sự kiện trao giải kéo dài tận ba tiếng đồng hồ, với không quá nhiều điểm nhấn nổi bật.
Lễ trao giải Oscar 2018 sẽ diễn ra vào sáng 5/3 theo giờ Việt Nam.
