Chiều 16/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP.HCM, đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Tất Thành Cang để điều tra hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Ông Cang bị cáo buộc liên quan đến sai phạm trong việc bán 9 triệu cổ phiếu cho Công ty Nguyễn Kim (cổ đông chiến lược) tại Công ty cổ phần phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco).
Thiệt hại ít nhất 153 tỷ
Công ty Sadeco là một thành viên của Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp Tân Thuận (IPC, thuộc Văn phòng Thành ủy).
Năm 2015, IPC có vốn sở hữu tại Công ty Sadeco là 44%. Tháng 6/2017, Công ty Sadeco đã chuyển nhượng cho Công ty Nguyễn Kim 9 triệu cổ phiếu, giảm tỷ lệ sở hữu vốn của Công ty IPC tại Công ty Sadeco từ 44% xuống 28,8%.
 |
| Ông Cang bị cáo buộc liên quan đến sai phạm trong việc bán 9 triệu cổ phiếu Sadeco. Ảnh: Thuận Thắng. |
Trong thương vụ chuyển nhượng này, Thanh tra TP.HCM cho rằng chỉ riêng phần thiệt hại về chênh lệch cổ phiếu đã lên tới 153 tỷ đồng.
Thời điểm trên, Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang đã chấp thuận chủ trương phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Công ty Sadeco.
Cụ thể, tại văn bản số 675/IPC.17 ngày 31/5/2017, Công ty IPC viện dẫn thông báo số 495-TB/VPTU truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang, chấp thuận chủ trương phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Công ty Sadeco.
Dựa vào đó, Công ty IPC đề nghị Chi cục Tài chính doanh nghiệp TP chấp thuận và trình UBND TP phê duyệt phương án tăng vốn điều lệ, giảm tỷ lệ sở hữu của IPC tại Công ty Sadeco.
Sau đó, Chi cục Tài chính doanh nghiệp trình UBND TP.HCM kiến nghị giảm tỷ lệ vốn Nhà nước từ 44% xuống còn 28,8% tại Công ty Sadeco.
11,9 km đường giá 12.200 tỷ
Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương năm 2018, ngày 1/12/2014, Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM ký kết hợp đồng BT xây 4 tuyến đường ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Tuy nhiên, trước đó một năm, tháng 11/2013, Đại Quang Minh đã ký tắt hợp đồng BT với TP.HCM và dự án này đã được khởi công từ đầu năm 2014 (nhằm kịp tiến độ hoàn thành vào năm 2017).
Bản hợp đồng tắt này được ông Tất Thành Cang (Giám đốc Sở GTVT khi đó) đại diện UBND thành phố ký kết và đóng dấu "mật".
4 tuyến đường tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm có tổng chiều dài 11,9 km. Các tuyến đường này đặt ký hiệu R1 (đại lộ Vòng Cung), R2 (đường ven hồ trung tâm), R3 (đường ven sông Sài Gòn), R4 (đường vùng châu thổ, đường châu thổ, đường ven sông - khu dân cư). Dự án còn bao gồm 10 cầu với tổng chiều dài khoảng 1,8 km.
 |
| Hiện trạng 4 tuyến đường ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Ảnh: Lê Quân. |
Tổng số vốn đầu tư cho 4 tuyến đường dài 11,9 km, rộng 11,6-55 m, là hơn 12.200 tỷ đồng (tính cả chi phí dự phòng do trượt giá và lãi vay).
Để thanh toán hợp đồng 12.200 tỷ đồng này, TP.HCM trả cho Đại Quang Minh 79 ha đất tại trung tâm Thủ Thiêm để xây dựng khu đô thị và khu dân cư theo phương thức "đổi đất lấy hạ tầng" (thanh toán hợp đồng BT - Xây dựng, chuyển giao).
Về giá trị hợp đồng, Kiểm toán Nhà nước cho rằng, khi so sánh suất đầu tư theo Quyết định 634/2014 của Bộ Xây dựng, chi phí được đề cập tính suất đầu tư trong tổng mức đầu tư của dự án 4 tuyến đường không cao hơn suất đầu tư công bố của Bộ Xây dựng năm 2013.
Đất Phước Kiểng
Cũng trong kết luận kể trên, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng chỉ ra sai phạm của ông Tất Thành Cang trong việc quyết định chủ trương hợp tác kinh doanh, chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các doanh nghiệp thuộc Thành ủy.
Cụ thể, tháng 5/2018, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM yêu cầu ông Tất Thành Cang, lúc đó là Phó bí thư Thường trực, kiểm điểm trách nhiệm trong vụ chuyển nhượng đất cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
 |
| Ông Tất Thành Cang bị cho là có sai phạm liên quan vụ bán đất tại Phước Kiểng (huyện Nhà Bè, TP.HCM). Ảnh: Lê Quân. |
Theo đó, ông Cang đã đồng ý chủ trương cho Công ty Tân Thuận chuyển nhượng hơn 320.000 m2 đất tại dự án Khu dân cư Phước Kiển (huyện Nhà Bè) cho Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai. Đây là khu đất có vị trí đẹp cạnh sông Sài Gòn nhưng chỉ được bán giá 1,29 triệu đồng/m2, thu về ngân sách hơn 419 tỷ đồng.
Cá nhân ông Tất Thành Cang có liên đới khi chấp thuận chủ trương cho chuyển nhượng, và chấp thuận chủ trương bán chỉ định khu đất rộng hơn 30 ha tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.
Cách nhiều chức vụ, cử tri yêu cầu bãi nhiệm
Ngày 26/12/2018, Hội nghị Trung ương 9, khóa XII đã thông qua việc kỷ luật ông Tất Thành Cang bằng hình thức cách chức Ủy viên Trung ương Đảng khoá XII, Phó bí thư Thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2015-2020, vì đã có những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng.
Tháng 8/2020, Ban chấp hành Đảng bộ TP.HCM kết luận phê bình đối với ông Tất Thành Cang về vi phạm tại dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM cho biết khuyết điểm, vi phạm của ông Cang đến mức phải thi hành kỷ luật. Tuy nhiên, đến nay đã hết thời hiệu xử lý kỷ luật về mặt Đảng nên Ban Chấp hành Đảng bộ TP.HCM thống nhất kết luận phê bình.
Liên quan đến vụ bán rẻ 320.000 m2 đất Phước Kiểng (Nhà Bè), nhiều người có trách nhiệm liên đới cũng đã bị xử lý, cụ thể: Nguyên Chánh văn phòng Thành ủy TP.HCM Thái Thị Bích Liên bị khiển trách; nguyên Phó văn phòng Thành ủy TP.HCM Phạm Văn Thông bị cách hết chức vụ trong Đảng.
Liên quan đến sai phạm bán 9 triệu cổ phiếu Công ty Sadeco cho Nguyễn Kim, cùng với ông Tất Thành Cang, đến nay Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố tổng cộng 20 bị can để điều tra.
 |
| Ông Tất Thành Cang khi còn là đại biểu HĐND TP.HCM. Ảnh: Y Kiện. |
Kể từ khi sai phạm của ông Tất Thành Cang được công bố, tại các buổi tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM và đại biểu HĐND TP.HCM, người dân liên tục đề nghị cho thôi chức đại biểu HĐND của ông Tất Thành Cang.
Từng trả lời cử tri về vấn đề này, đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM, cho biết ông Cang đã bị Ban chấp hành Trung ương Đảng xem xét kỷ luật trong phạm vi cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý. Về phía Đảng bộ TP.HCM, ông Cang vẫn giữ vai trò thành ủy viên và là đại biểu HĐND TP.HCM đơn vị quận 10.
Chiều 16/12/2020, HĐND TP.HCM đã tạm đình chỉ tư cách đại biểu HĐND đối với ông Tất Thành Cang. Việc đình chỉ tư cách đại biểu HĐND được thực hiện theo Điều 101, Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
