Lời kêu cứu của những phụ nữ bị chồng bạo hành

Tháng 6 năm nay, Lạp Mẫu - vlogger người Tây Tạng ở châu tự trị Ngawa (tỉnh Tứ Xuyên) - quyết định ly dị chồng sau thời gian dài chịu bạo hành, lạm dụng.

Ngày 14/9, chưa đầy 3 tháng sau khi chia tay, chồng cũ bất ngờ xông vào nhà, tưới xăng thiêu sống cô. Hắn còn dùng dao đâm nhiều nhát lên người nạn nhân trước khi bỏ đi.

Một số trang tin cho biết 3 tiếng sau khi xảy ra sự việc, Lạp Mẫu mới được hàng xóm phát hiện, tiến hành dập lửa và đưa đi cấp cứu. Trải qua 16 ngày điều trị tại bệnh viện, nữ vlogger 31 tuổi không thể qua khỏi do bị bỏng 90% cơ thể.

Lạp Mẫu qua đời vì bị chồng cũ thiêu sống ngay khi đang phát sóng trực tiếp.

Cái chết của Lạp Mẫu dấy lên làn sóng phẫn nộ trên mạng xã hội. Trong ít ngày, những bài đăng có liên quan tới cô nhận được hơn 420 triệu lượt xem.

Đa số ý kiến bày tỏ sự bất bình, yêu cầu chính quyền có hình phạt thích đáng cho kẻ thủ ác. "Tôi mong hắn nhận án tử hình", bình luận được nhiều lượt thích nhất trên Weibo nói.

Sự việc trên là một trong vô số trường hợp bạo hành gia đình đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ tại xứ tỷ dân.

Kết cục bi thảm của Lạp Mẫu không chỉ bắt nguồn từ người chồng bạo lực, mà còn nằm ở chính sách bảo vệ phụ nữ lỏng lẻo của giới chức Trung Quốc.

Việc riêng trong nhà

Năm 2018, Lạp Mẫu bất ngờ nổi tiếng khi chia sẻ cuộc sống hàng ngày trên ứng dụng sáng tạo video ngắn Douyin. Cô gái người Tây Tạng nhanh chóng trở thành hiện tượng mạng, thu hút 900.000 người theo dõi.

Trong các đoạn clip đăng tải, cô luôn xuất hiện với nụ cười rạng rõ, lan tỏa năng lượng tích cực đến người xem. Tuy nhiên, ẩn sau tinh thần lạc quan ấy lại là nỗi bất hạnh trong đời tư.

Theo người chị ruột tên Dolma (34 tuổi), Lạp Mẫu kết hôn với Tang Lu - một thanh niên người Hán - năm 18 tuổi. Chồng cô bỏ học từ sớm, hiện làm nhiều công việc khác nhau để kiểm sống.

Về nhà chồng chưa được bao lâu, cô liên tục bị chồng đánh đập. Dolma nhiều lần trông thấy những vết thương trên cơ thể em gái, song Lạp Mẫu ngần ngại không chia sẻ.

"Lạp Mẫu chỉ kể với chúng tôi khi những trận đòn trở nên thường xuyên hơn, nặng nề hơn. Vì cảm thấy xấu hổ, phụ nữ nơi đây hiếm khi chia sẻ chuyện riêng trong nhà", người chị nói. Cô từng cố gắng khuyên Tang Lu dừng hành hung bạn đời nhưng không thành công.

Lạp Mẫu liên tục bị chồng cũ đánh đập, ngược đãi trong thời gian dài.

Sau vô số lần chịu đánh đập, Lạp Mẫu hạ quyết tâm ly hôn song chồng cô đe dọa sẽ giết con trai nếu cô nộp đơn lên tòa. Vì vậy, nữ vlogger vẫn tiếp tục chung sống bên người bạn đời bạo lực.

Tháng 3 năm nay, khi toàn dân phải ở nhà vì Covid-19, cuộc sống của cô càng thêm khốn đốn. Chia sẻ với Inkstone, Dolma cho biết em gái mình đã gọi cảnh sát ít nhất 2 lần trong thời gian này để tố cáo chồng.

Thế nhưng, cơ quan chức năng không có ý định can thiệp. "Họ nói đó là 'chuyện nhà' và chẳng làm gì cả. Họ chỉ tới nhà xem xét một lúc rồi rời đi", Dolma kể.

2 tháng sau, Lạp Mẫu nộp đơn ly dị lên tòa án địa phương và chuyển tới sống ở nhà người thân. Lúc đó, Tang Lu liên tục quấy rối, tìm đến chỗ làm và đấm vào mặt vợ, khiến cô phải nhập viện điều trị.

"Gia đình tôi tới sở cảnh sát, yêu cầu họ có hình phạt thích đáng cho Tang. Chúng tôi nhấn mạnh Lạp Mẫu có thể sẽ chết nếu chuyện này tiếp diễn, nhưng họ chỉ lờ đi", Dalma nói.

Cô cho rằng em gái mình sẽ không thiệt mạng nếu cảnh sát có phản ứng khác. "Nếu họ cảnh cáo, thậm chí đưa hắn ta vào tù, mọi chuyện có lẽ đã khác".

Hiện, sở cảnh sát địa phương từ chối trả lời Inkstone về trường hợp của Lạp Mẫu.

Luật pháp lỏng lẻo

Thái độ thờ ơ từ phía cơ quan chức năng trong câu chuyện là tình trạng chung của nhiều nạn nhân bị bạo hành tại xứ tỷ dân.

Nhiều khảo sát cho thấy cảnh sát Trung Quốc ít can thiệp vào các vụ án gia đình hơn các nước châu Âu hay Mỹ. Họ thường sử dụng biện pháp hòa giải thay vì đưa ra mức phạt thích đáng cho kẻ bạo hành.

Kim Lee, một nạn nhân của bạo hành gia đình, bày tỏ cảm thông đối với vlogger Lạp Mẫu. Năm 2011, cô tố cáo chồng mình là Li Yang - nhà sáng lập chương trình Tiếng Anh nổi tiếng Trung Quốc Crazy English - vì hành vi đánh đập vợ.

Ban đầu, khi cô đi trình báo trong tình trạng toàn thân thâm tím, bết máu, nữ sĩ quan cảnh sát còn tỏ ý từ chối tiếp nhận sự việc.

"Li Yang là người tốt. Sao cô nỡ tố cáo chồng mình chứ?", Kim Lee thuật lại lời cảnh sát.

Dù vậy, Kim Lee kiên quyết theo đuổi vụ kiện tới cùng. Cuối cùng, cô chia tay chồng cũ, giành quyền nuôi con và khiến dư luận chú ý tới nạn bạo hành gia đình vốn "ăn sâu bám rễ" trong xã hội.

Kim Lee, vợ cũ của nhà sáng lập "Crazy English" Li Yang, tố cáo hành vi bạo hành của chồng cũ.

4 năm sau, chính phủ Trung Quốc đưa ra luật chống bạo hành gia đình, hướng tới bảo vệ an toàn cho hơn 682 triệu phụ nữ nước này. Song, đây mới chỉ là bước đầu trên hành trình xóa sổ vấn nạn ngược đãi trong gia đình.

Hơn 90 triệu phụ nữ đã kết hôn ở Trung Quốc thường xuyên phải đối mặt với bạo lực gia đình. Trung bình mỗi năm có khoảng 157.000 phụ nữ tự tử, khiến xứ tỷ dân trở thành một trong số ít quốc gia có tỷ lệ nữ tự tử cao hơn nam. Trong đó, 60% người tự sát vì bạo lực gia đình, theo CGTN.

Nghiên cứu của Inkstone dựa trên dữ liệu từ tòa án chỉ ra từ tháng 9-10/2020, ít nhất 87 đối tượng bị kết án vì có ý định hoặc thực hiện hành vi sát hại bạn đời. Trong đó, 73 người là nam giới và 14 người là nữ.

Nhiều ý kiến cho rằng sự tắc trách của chính quyền địa phương là một trong những nguyên nhân đây Lạp Mẫu vào kết cục bi thảm.

"Cô ấy kêu cứu, vùng lên hết lần này tới lần khác nhưng đều bị lờ đi vì đó là 'chuyện gia đình'. Nếu không siết chặt luật pháp, ngày càng nhiều nạn nhân có nguy cơ thiệt mạng như vậy", một người dùng Weibo bình luận.

Tìm kiếm công bằng

Chia sẻ với Inkstone, Kim Lee bày tỏ nỗi xót xa với câu chuyện của Lạp Mẫu. Cô nhận ra luật pháp hiện hành chưa thể giải quyết vấn nạn bạo lực gia đình.

"Tôi dần tin rằng tập tục có sức nặng hơn cả luật pháp. Ở vùng sâu vùng xa, người dân vẫn coi đây là 'chuyện gia đình' và không can thiệp khi cần", cô nói.

Cuộc chiến chống bạo lực gia đình gặp nhiều khó khăn hơn khi gần đây, chính phủ Trung Quốc ra dự luật yêu cầu các cặp vợ chồng trải qua thời gian 30 ngày thử thách trước khi chính thức "đường ai nấy đi". Điều này khiến phái yếu khó lòng tách khỏi người bạn đời bạo lực.

Ở vùng sâu vùng xa tại Trung Quốc, người dân vẫn coi bạo hành gia đình là "chuyện riêng", không nên can thiệp.

Kai Lin, giáo sư trợ lý tại ĐH Sacramento (bang California, Mỹ), nhận định chính phủ Trung Quốc muốn gìn giữ quan niệm gia đình truyền thống, dù điều đó có thể đe dọa quyền sống của nhiều phụ nữ.

"Quan điểm về gia đình truyền thống tại xứ tỷ dân không còn phù hợp với thời nay. Cùng với sự phát triển của xã hội, phụ nữ ngày càng ý thức được quyền của bản thân và sẽ không ngừng đấu tranh", ông nói.

7 ngày sau cái chết của Lạp Mẫu, nhiều nhà hoạt động vì nữ quyền đã tập trung trước Bệnh viện Nhân dân tỉnh Tứ xuyên để tưởng niệm cô với hoa, nến và những tấm thiệp.

"Tôi không muốn mọi người lãng quên cô ấy. Tôi không muốn sự ra đi của cô ấy trở nên vô nghĩa", một người dân Thành Đô tham gia lễ tưởng niệm chia sẻ với Inkstone.