Lý do chúng ta cần cholesterol

Cholesterol là một chất sáp mà cơ thể sản sinh để tạo ra các tế bào khỏe mạnh cùng một số hormone. Chúng ta cần cholesterol để duy trì tốt sức khỏe tổng quát và lấy được chúng từ các loại thực phẩm như trứng, pho mát, động vật có vỏ cứng, đồ chiên và chế biến sẵn,…

Cholesterol rất quan trọng đối với các chức năng của cơ thể nhưng nếu có quá nhiều sẽ dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Tiến sĩ Raed Bargout, trưởng khoa Tim mạch Bệnh viện Dignity Health Glendale Memorial, cho biết: “Có một số loại cholesterol, bao gồm cholesterol toàn phần, HDL - cholesterol tốt, LDL - cholesterol xấu và triglyceride. Sàng lọc cholesterol nên bắt đầu ở tuổi 20, sau đó là 4-6 năm một lần”.

Mức độ nguy hiểm khi cholesterol cao

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, CDC (Mỹ) gần 94 triệu người Mỹ từ 20 tuổi trở lên có mức cholesterol toàn phần trên 200 mg/dL và 28 triệu người có mức cholesterol toàn phần trên 240 mg/dL.

Mặc dù có những yếu tố rủi ro không thể thay đổi như tuổi tác và tiền sử gia đình, cũng có nhiều thứ bạn có thể làm để kiểm soát cholesterol.

Bên cạnh đó, cũng có những lối sống làm cho tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Jagdish Khubchandani, giáo sư Y tế Công cộng tại Đại học Bang New Mexico, cho biết: "Mọi người mắc sai lầm trong việc duy trì lượng cholesterol khỏe mạnh những sai lầm này có thể dẫn đến tác động bất lợi trong ngắn hạn và dài hạn đến tim và não. Mức độ LDL - cholesterol xấu tăng cao hoặc mức HDL - cholesterol tốt giảm có thể gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe do sự phá vỡ cấu trúc và chức năng của các bộ phận khác trong cơ thể”.

Tiến sĩ Bargout giải thích: "Cholesterol cao xảy ra đồng thời khi lượng lipid cao quá trình trao đổi chất phức tạp này liên quan đến một số cơ quan bắt đầu từ sự hấp thụ của ruột, tổng hợp ở gan và sự hấp thụ của thành nội mô của động mạch bao gồm các quá trình và con đường ngoại sinh, nội sinh".

Cholesterol cao cũng có thể do bệnh gan tiềm ẩn, rối loạn nội tiết như bệnh tuyến giáp và tiểu đường, uống quá nhiều rượu hoặc thói quen ăn uống xấu. Ở một số người, rối loạn di truyền là nguyên nhân gây ra chứng tăng lipid máu.

Hiện nay, khi tỷ lệ béo phì ngày càng tăng thì nguy cơ để dẫn đến mỡ máu cao là thói quen ăn uống thiếu chất, do đó một chế độ ăn uống cân bằng sẽ giúp giảm cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát lượng cholesterol trong máu. Ảnh: CDC.

Phòng ngừa cholesterol tăng

Tiến sĩ Khubchandani cho biết: "Gần 1/10 người Mỹ trưởng thành không kiểm tra cholesterol thường xuyên nhưng khi kiểm tra thì có đến hơn 1/3 người có mức cholesterol cao".

Việc kiểm tra cholesterol được phổ biến rộng rãi có thể giúp ngăn chặn các bệnh gây tổn thương lâu dài tới mao mạch máu, tim, não và thận cùng với các cơ quan khác của cơ thể, ngăn ngừa các hậu quả sức khỏe nghiêm trọng như đau tim và đột quỵ thông qua việc theo dõi sớm và duy trì lối sống khỏe mạnh.

"Cholesterol cao không có triệu chứng rõ ràng trừ khi điều đó gây ra bệnh viêm tụy cấp tính phổ biến nhất là tăng chất béo trung tính hay dẫn đến lắng đọng ở da phổ biến nhất là quanh mí mắt gọi là xanthoma và xanthelasma”, tiến sĩ Bargout nói thêm.

Thực tế là cholesterol cao chưa thể phát hiện qua xét nghiệm lấy máu nhanh và các sàng lọc cần thiết để phòng ngừa hay điều trị, việc cần làm là hãy làm quen với các chỉ số cholesterol, đo huyết áp và điều trị giảm cholesterol nếu chế độ ăn kiêng và luyện tập thể dục của bạn không giúp cải thiện các chỉ số”.

Theo tiến sĩ Khubchandani, những người có lượng cholesterol cao thường được kê đơn với thuốc statin. Nguyên nhân dẫn đến lượng cholesterol cao có thể đến từ di truyền hoặc các vấn đề về lối sống, chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu vận động, các vấn đề sức khỏe mãn tính đi kèm như bệnh tiểu đường và béo phì.

Điều quan trọng là phải uống thuốc theo đúng quy định và liều lượng đã định mỗi ngày, cũng như không được bỏ qua các loại thuốc giúp đạt được hiệu quả tốt nhất.

Nhưng đáng tiếc là thống kê cho thấy có hơn 1/4 số người trưởng thành được kê đơn không dùng thuốc thường xuyên, thậm chí dùng sai liều lượng và thời gian. Việc tuân thủ các loại thuốc theo quy định giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim từ 25% trở lên và ngăn chặn các nguyên nhân tử vong như đau tim và đột quỵ khi sử dụng thích hợp thuốc kiểm soát cholesterol.

Bên cạnh đó, các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới như bệnh tim có liên quan đến căng thẳng và hút thuốc.

Mức cholesterol trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ căng thẳng và thói quen hút thuốc gây ảnh hưởng đến sinh hóa và nội tiết tố những thay đổi trong cơ thể sẽ khiến lượng đường trong máu tăng đột biến và làm gián đoạn quá trình chuyển hóa cholesterol.

Hút thuốc nhiều, căng thẳng và lạm dụng rượu làm giảm chất lượng cholesterol lưu thông trong máu. Nếu có thể kiểm soát căng thẳng và bỏ thuốc lá bạn sẽ giảm được lượng cholesterol trong máu và giảm nguy cơ tử vong.

Tiến sĩ Khubchandani cũng cho biết đường và muối chiếm một phần lớn trong chế độ ăn uống của chúng ta và cả hai đều ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến lượng cholesterol lưu thông trong máu và nguy cơ mắc bệnh tim.

Từ bỏ thói quen xấu và duy trì lối sống lành mạnh để ngăn chặn các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Ảnh: Unplash.

Hầu hết người trưởng thành không tiêu thụ đủ lượng trái cây và rau quả nên họ dựa vào những thực phẩm không lành mạnh, bên cạnh chế độ ăn kiêng chưa đúng cách hay đồ uống và thức ăn nhanh giàu đường và muối làm tăng nguy cơ cholesterol cao và chất béo trong cơ thể.

Tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và uống đủ nước có thể hạn chế cảm giác thèm ăn thực phẩm không lành mạnh dẫn đến giảm cholesterol.

Tăng cholesterol tốt và giảm cholesterol xấu liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống lành mạnh khi hạn chế được lượng đường và muối đưa vào cơ thể, chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm nguy cơ cholesterol cao này được Academy of Nutrition and Dietetics gợi ý.

Thực phẩm dư thừa đường và hoạt động thể chất ít gây tích tụ mỡ trong cơ thể, kháng insulin và cholesterol cao, điều này xảy ra khi hầu hết người trưởng thành không đáp ứng các hướng dẫn về hoạt động thể chất như khuyến nghị.

Ngoài ra, có tới 1/3 người Mỹ trưởng thành ngủ ít hơn số giờ cần thiết và gần 1/4 người bị mất ngủ cấp tính.

Tập thể dục và giấc ngủ có mối liên hệ với nhau, vì vậy hoạt động thể chất đầy đủ sẽ mang lại giấc ngủ ngon và có nhiều tác động đến lượng đường và cholesterol trong máu cũng như giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử .

Nghiên cứu cũng cho thấy tâm trạng và các kết nối xã hội có ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất hoạt động kết nối xã hội giúp các chất dẫn truyền thần kinh và hóa chất lành mạnh giải phóng trong máu tác động đến việc quản lý căng thẳng và duy trì sức khỏe.

Việc không có giấc ngủ ngon, các mối quan hệ xã hội giúp kiểm soát căng thẳng và hoạt động tập luyện thể dục sẽ gây ra những bất thường về trao đổi chất làm cholesterol tăng cao.